Η θερινή ώρα (DST) είναι μια πρακτική που υιοθετήθηκε για πρώτη φορά από τη Γερμανία την 1η Μαΐου το 1916, ως τρόπος εξοικονόμησης καυσίμων κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σύντομα, αυτή η πρακτική εξαπλώθηκε και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Παρόλο που η θερινή ώρα συνεχίζει να εφαρμόζεται εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν τα οφέλη που θα έχει η κατάργησή της στην ανθρώπινη υγεία. 

Πώς επηρεάζεται η ανθρώπινη υγεία από τη θερινή ώρα;

Ο Δρ. Susheel Patil, κλινικός αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Case Western Reserve University που ειδικεύεται στην ιατρική του ύπνου, εξήγησε ότι κατά την περίοδο που αλλάζει η ώρα σε θερινή, οι άνθρωποι τείνουν να χάνουν τον ύπνο τους για περίπου μια εβδομάδα, μέχρι το σώμα τους να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Σε αυτή την προσαρμοστική περίοδο, η ανθρώπινη υγεία τίθεται σε κίνδυνο.

Η απώλεια ύπνου, αποδεδειγμένα, οδηγεί σε αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων κατά τη διάρκεια της εβδομάδας μετά την αλλαγή της ώρας. Επιπλέον, αυτή η αϋπνία έχει συνδεθεί και με την αύξηση ορισμένων προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την καρδιά, όπως οι καρδιακές προσβολές, τα εγκεφαλικά επεισόδια και η κολπική μαρμαρυγή. (Κολπική μαρμαρυγή και εγκεφαλικό: Αντιμετώπιση με συσκευές εμφύτευσης)

Η Δρ. Kristin Eckel-Mahan , αναπληρώτρια καθηγήτρια και ερευνήτρια του κιρκάδιου ρυθμού στην Ιατρική Σχολή McGovern στο UTHealth Houston, ανέφερε ότι ορισμένες μελέτες έχουν δείξει αύξηση λαθών και ατυχημάτων στο χώρο εργασίας την εβδομάδα μετά την αλλαγή της ώρας.

Τέλος, σύμφωνα με τον Δρ. Andrea Matsumura, ειδικό σε θέματα ύπνου στην κλινική του Όρεγκον και μέλος της Επιτροπής Δημόσιας Ασφάλειας της Αμερικανικής Ακαδημίας Ιατρικής Ύπνου (AASM), οι εποχικές αλλαγές ώρας που σχετίζονται με τη θερινή ώρα, συσχετίστηκαν με διαταραχές της διάθεσης καθώς και με μειωμένη παραγωγικότητα.

Γιατί η θερινή ώρα επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία με αυτόν τον τρόπο;

Ο τρόπος με τον οποίο η θερινή ώρα επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία, οφείλεται στην διατάραξη του κιρκάδιου ρυθμού.

Οι κιρκάδιοι ρυθμοί είναι φυσικοί, εσωτερικοί κύκλοι που ρυθμίζουν τις σωματικές, νοητικές και συμπεριφορικές αλλαγές σε έναν κύκλο 24 ωρών. Παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση του ύπνου και στην εγρήγορση κατά τη διάρκεια της μέρας και επηρεάζονται από την έκθεση στο φως και το σκοτάδι. (Διαταραγμένο εσωτερικό ρολόι του σώματος: Μπορούν να βοηθήσουν τα πρεβιοτικά;)

Η θερινή ώρα προκαλεί προβλήματα, επειδή οι άνθρωποι είναι συνηθισμένοι να ξυπνούν μια καθορισμένη ώρα και όταν αναγκάζονται να την αλλάξουν και να ξυπνούν σε ώρες που είναι πιο σκοτεινά, διαταράσσεται η λεπτή ισορροπία του κιρκάδιου ρυθμού, οδηγώντας σε υπνηλία κατά τη διάρκεια της μέρας.

Πώς θα ελαχιστοποιήσετε τις επιπτώσεις που έχει η αλλαγή ώρας;

Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι υπάρχουν πολλές στρατηγικές μείωσης των επιπτώσεων που έχει η αλλαγή της ώρας, όπως:

• Αλλαγή στις ώρες ύπνου αφύπνισης: Πηγαίνετε για ύπνο νωρίτερα και αρχίστε να ξυπνάτε λίγο πιο νωρίς, μια εβδομάδα πριν αλλάξει η ώρα. Αυτή η πρακτική θα βοηθήσει στην ομαλή μετατόπιση της έκκρισης της μελατονίνης, αποτρέποντας -ή τουλάχιστον μειώνοντας- το ενδεχόμενο αυπνίας. (8 κοινοί μύθοι που αφορούν την αϋπνία)
• Πρόσληψη τροφής: Αρχίστε να αλλάζετε τις ώρες των γευμάτων σας, διότι η πρόσληψη τροφής αποτελεί οδηγό των περιφερειακών κιρκάδιων ρολογιών του σώματος, όπως το συκώτι, τα νεφρά και ο λιπώδης ιστός.
• Ώρες ύπνου: Προγραμματιστείτε με τέτοιο τρόπο ώστε να κοιμάστε τουλάχιστον 7 ώρες κάθε βράδυ.
• Πρωινή έκθεση στο φως: Η έκθεση στο έντονο φως επαναφέρει το κιρκάδιο σύστημα, στέλνοντας μήνυμα στον εγκέφαλο ότι πρέπει να παραμείνει ξύπνιος και να θέσει το σώμα σε εγρήγορση.
• Έκθεση στο σκοτάδι: Όπως ακριβώς η έκθεση στο φως, έτσι και η έκθεση στο σκοτάδι, κάνει τον εγκέφαλο να αντιληφθεί ότι είναι ώρα για ύπνο. Φροντίστε να έχετε φώτα κλειστά την ώρα που ξαπλώνετε και να απομακρύνετε ηλεκτρονικές συσκευές που εκπέμπουν φως, τουλάχιστον μια ώρα πριν κοιμηθείτε.