Εδώ και πολλά χρόνια, οι ερευνητές εξετάζουν την σχέση του εγκεφάλου και του εντέρου και σήμερα βρήκαν μια ακόμη σχέση μεταξύ τους.

Πώς συνδέεται ο εγκέφαλος με το έντερο;

Η παρούσα μελέτη, διαπίστωσε ότι ο εγκέφαλος και το έντερο, επειδή μοιράζονται ορισμένες κοινές γενετικές οδούς, τα άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) (σπαστική κολίτιδα) τείνουν να έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ορισμένες παθήσεις ψυχικής υγείας και κυρίως αγχώδεις διαταραχές. Να υπενθυμίσουμε ότι για πολλά άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η αντιμετώπιση του άγχους τους μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα που προκαλεί η πάθησή τους.

Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Genetics, ανέλυσε γονιδιωματικά δεδομένα από 53.400 άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) και τα συνέκρινε με 433.201 άτομα χωρίς σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Οι ερευνητές λοιπόν, διαπίστωσαν ότι τα γονίδια ενός ατόμου, δεν αποτελούν σημαντικό προγνωστικό παράγοντα που υποδηλώνει την πιθανότητά του να αναπτύξει σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η διατροφή, τα επίπεδα του άγχους και τα πρότυπα συμπεριφοράς μέσα στις οικογένειες, μπορούν να οδηγήσουν σε σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Ωστόσο, οι ερευνητές εντόπισαν και έξι γενετικές διαφορές μεταξύ των συμμετεχόντων, που ήταν πιο συχνές στα άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, παρά στα άτομα χωρίς σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Σημειώνεται ότι τα γονίδια στα οποία οι ερευνητές παρατήρησαν διαφορές (NCAM1, CADM2, PHF2/FAM120A, DOCK9, CKAP2/TPTE2P3 και BAG6) έχουν πιο προφανείς ρόλους στον εγκέφαλο και τα νεύρα από ότι στο έντερο.

Κοινά γενετικά μονοπάτια

Οι ερευνητές, όταν αναζήτησαν κάποια πιθανή επικάλυψη μεταξύ της πιθανότητας ενός ατόμου να αναπτύξει σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και του κινδύνου ψυχικών ασθενειών, ανακάλυψαν ότι οι γενετικές αλλαγές που θέτουν ένα άτομο σε αυξημένο κίνδυνο για σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, αύξαναν και τον κίνδυνο ορισμένων ψυχικών καταστάσεων, όπως το άγχος, η κατάθλιψη, ο νευρωτισμός και η αυπνία.

Η επιστημονική ομάδα ωστόσο, αναγνώρισε ότι τα ευρήματα της μελέτης της δεν υποδηλώνουν ότι το άγχος μπορεί να προκαλέσει σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ούτε το αντίστροφο. Αντίθετα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου και ορισμένες παθήσεις ψυχικής υγείας έχουν «κοινές γενετικές οδούς» και ότι τα ευρήματα της παρούσας μελέτης απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση για να γίνουν κατανοητές οι αλλοιωμένες αλληλεπιδράσεις εγκεφάλου-εντέρου που κρύβονται πίσω από το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου.

Τι είναι το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου;

Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου (IBS) είναι μια λειτουργική γαστρεντερική διαταραχή που περιλαμβάνει αλληλεπιδράσεις εντέρου-εγκεφάλου που σχετίζονται με το πώς συνεργάζονται μεταξύ τους.

Σε περίπτωση που ο εγκέφαλος και το έντερο δεν επικοινωνούν σωστά, τότε το έντερο γίνεται πιο ευαίσθητο και αλλάζει τον τρόπο που συστέλλονται οι μυς του. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του και να οδηγήσουν σε διάρροια, δυσκοιλιότητα ή και τα δύο (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου μικτού τύπου).

Οι γιατροί δεν είναι σίγουροι για το τι ακριβώς προκαλεί σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, αλλά ορισμένοι κοινοί παράγοντες στα άτομα με την πάθηση είναι:

• Δύσκολα παιδικά χρόνια
• Σεξουαλική κακοποίηση
• Διαταραχές ψυχικής υγείας, όπως το άγχος και η κατάθλιψη
• Βακτηριακές λοιμώξεις του πεπτικού συστήματος
• Βακτήρια στο λεπτό έντερο
• Τροφικές δυσανεξίες και ευαισθησίες

Τι είναι το άγχος;

Το άγχος είναι ένα αίσθημα φόβου, τρόμου και ανησυχίας που μπορεί να οδηγήσει σε ένταση και σε ταχυκαρδία. Παρόλο που το άγχος αποτελεί φυσιολογική αντίδραση του σώματος σε μια έντονη ή ξαφνική κατάσταση, υπάρχουν άνθρωποι που αναπτύσσουν αγχώδεις διαταραχές, κατά τις οποίες το άγχος τους δεν υποχωρεί και επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Τα συμπτώματα που προκαλούν οι αγχώδεις διαταραχές επηρεάζουν τις καθημερινές δραστηριότητες των ατόμων αυτών, καθιστώντας δύσκολη την απόδοσή τους στη δουλειά ή στο σχολεία. Τα πιο κοινά συμπτώματα αυτής της κατάστασης είναι σωματικά και συμπεριφορικά, όπως:

• Ταχυπαλμία
• Ζάλη
• Δύσπνοια
• Αποφυγή δραστηριοτήτων που κάποτε προκαλούσαν ευχαρίστηση
• Δυσλειτουργικότητα στη δουλεία ή σε άλλες δραστηριότητες

Η αντιμετώπιση του άγχους μειώνει τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου;

Η κλινική ψυχολόγος Thea Gallagher, PsyD, επίκουρη καθηγήτρια στο NYU Langone Health και ιδιοκτήτρια του podcast του  Mind in View, υπογράμμισε ότι η θεραπεία του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου, συνήθως περιλαμβάνει και τη θεραπεία του άγχους, διότι με την αντιμετώπιση του άγχους, συνήθως διευκολύνονται και τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου. Για την αντιμετώπιση του άγχους, χρησιμοποιούνται τεχνικές όπως η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση και η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπείας (CBT).