Τι είναι το ψυχολογικό στρες;

Το άγχος (ψυχολογικό στρες) είναι κάτι που όλοι βιώνουμε κατά διαστήματα. Πρόκειται για τον τρόπο που το σώμα και ο εγκέφαλος αντιδρούν στην οποιαδήποτε απαίτηση ή ανάγκη αντιλαμβάνονται ως πρόκληση ή ως εμπόδιο. Παρόλα αυτά, το άγχος δεν είναι πάντα αρνητικό, καθώς το βραχυπρόθεσμο άγχος αποτελεί κίνητρο για βελτίωση και καλύτερα αποτελέσματα.

Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι οι γυναίκες και οι άνδρες βιώνουν διαφορετικά επίπεδα άγχους, με τις γυναίκες να αγχώνονται περισσότερο, ενώ οι ηλικιωμένοι τείνουν να έχουν γενικά χαμηλότερα επίπεδα άγχους.

Το άγχος εμφανίζεται με διάφορες μορφές και προκαλεί διαφορετικά συμπτώματα, ανάλογα με το άτομο και την αιτία που το προκαλεί.

Ποιοι τύποι ψυχολογικού στρες υπάρχουν;

Υπάρχουν διάφοροι τύποι ψυχολογικού στρες, με τον καθένα να έχει διαφορετικές επιπτώσεις στη συναισθηματική και σωματική υγεία.

1. Άγχος ρουτίνας

Το άγχος ρουτίνας είναι αποτέλεσμα των καθημερινών απαιτήσεων και υποχρεώσεων.

2. Ξαφνικό αρνητικό άγχος

Αυτός ο τύπος ψυχολογικού στρες μπορεί να προκληθεί από μια ξαφνική κατάσταση, όπως μια ασθένεια, απώλεια εργασίας, διαζύγιο ή λόγω οικονομικών δυσκολιών.

3. Τραυματικό στρες

Το τραυματικό στρες προκαλείται από ένα σημαντικό γεγονός, όπως ένα ατύχημα, μια επίθεση ή από οποιοδήποτε άλλο συμβάν προκάλεσε έντονο φόβο.

4. Οξύ στρες

Το οξύ στρες προκαλείται από έναν βραχυπρόθεσμο στρεσογόνο παράγοντα και υποχωρεί σε μικρό χρονικό διάστημα. Παραδείγματα καταστάσεων που προκαλούν οξύ στρες είναι:

• Εξετάσεις στο σχολείο ή στο Πανεπιστήμιο
• Συνέντευξη για δουλειά
• Έντονες δραστηριότητες, όπως το σκι στο βουνό
• Σύντομα αναπάντεχα γεγονότα, όπως το απότομο πάτημα των φρένων για την αποφυγή ενός τροχαίου ατυχήματος

5. Χρόνιο Στρες

Το χρόνιο άγχος διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, για εβδομάδες ή και μήνες. Παραδείγματα καταστάσεων που προκαλούν χρόνιο άγχος είναι:

• Οικονομικά προβλήματα
• Δυστυχία στη σχέση ή στον γάμο
• Δυσκολίες στη δουλειά ή στο σχολείο
• Χρόνια ασθένεια
• Προβλήματα στο σπίτι ή στην προσωπική ζωή

Ποια συμπτώματα προκαλεί το ψυχολογικό στρες;

Όταν ένας άνθρωπος νιώσει πίεση, το σώμα του απελευθερώνει ορμόνες του στρες, όπως η επινεφρίνη και η νορεπινεφρίνη, οι οποίες αυξάνουν τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Το άγχος λοιπόν επηρεάζει πολλαπλά συστήματα του σώματος, την ίδια ώρα που επηρεάζει διαφορετικά το κάθε άτομο. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων που προκαλούνται, εξαρτάται από την αιτία και το άτομο.

Τα γνωστικά συμπτώματα που προκαλεί το άγχος, που σχετίζονται κυρίως με την σκέψη, περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία εστίασης
• Προβλήματα μνήμης
• Αρνητικές σκέψεις
• Έλλειψη αυτοπεποίθησης
• Ανησυχία
• Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων

Τα συναισθηματικά συμπτώματα του άγχους περιλαμβάνουν:

• Αλλαγές στη διάθεση
• Ευερεθιστικότητα
• Αίσθημα απελπισίας
• Αίσθημα έντασης και νευρικότητας
• Δυστυχία
• Αδυναμία χαλάρωσης

Άλλα σωματικά συμπτώματα που προκαλούνται από το άγχος περιλαμβάνουν:

• Πονοκέφαλο
• Μυϊκή ένταση
• Πεπτικά προβλήματα, όπως ναυτία, έμετος ή διάρροια
• Μειωμένο ενδιαφέρον για σεξ
• Αυξημένος καρδιακός ρυθμός
• Υψηλή πίεση του αίματος
• Κόπωση

Ενδέχεται επίσης να προκύψουν και αλλαγές στη συμπεριφορά του ατόμου, όπως:

• Αλλαγές στα πρότυπα διατροφής και ύπνου
• Απόσυρση από την κοινωνική ζωή
• Νευρικές συνήθειες, όπως ταραχή, δάγκωμα νυχιών, τρίξιμο των δοντιών
• Αύξηση στη χρήση καφεΐνης, αλκοόλ, καπνού ή άλλων ναρκωτικών ουσιών
• Μείωση εργασιακής ή ακαδημαϊκής παραγωγικότητας

Πώς θα αντιμετωπίσετε το ψυχολογικό στρες;

Υπάρχουν πολλοί τρόποι αντιμετώπισης του άγχους, οι οποίοι λειτουργούν διαφορετικά στον κάθε άνθρωπο. Οι πιο συχνά χρησιμοποιημένοι και αποτελεσματικοί τρόποι διαχείρισης του άγχους είναι οι ακόλουθοι:

• Τεχνικές χαλάρωσης
• Διαλογισμός
• Άσκηση σε συνδυασμό με σωστή διατροφή
• Ικανοποιητικός ύπνος