Δηλητηρίαση Ciguatera: Προσοχή στην κατανάλωση ψαριών τροπικών περιοχών

Η δηλητηρίαση Ciguatera προκαλείται από μια τοξίνη (ciguatoxin) που εκκρίνεται από μικροσκοπικά φύκια που αναπτύσσονται σε μολυσμένους κοραλλιογενείς υφάλους.

Πώς μπορεί να πάθετε δηλητηρίαση Ciguatera;

Ο πιο συνήθης τρόπος δηλητηρίασης είναι με την κατανάλωση σαρκοφάγων θαλασσινών ψαριών, τα οποία έχουν φάει ψάρια που έχουν καταπιεί τα μολυσμένα φύκια. Πάνω από 400 διαφορετικά είδη ψαριών έχουν σημειωθεί ως αιτία δηλητηρίασης ciguatera, συμπεριλαμβανομένων πολλών που διαφορετικά θεωρούνται βρώσιμα (π.χ. λαβράκι, λουτιάνος, κοκκινόψαρο, λυθρίνι και πέρκα). Ιδιαίτερα επίφοβα για την εν λόγω δηλητηρίαση είναι μεγάλα ψάρια όπως το barracuda. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή, καθώς η ciguatoxin είναι ανθεκτική στο μαγείρεμα. Ο κίνδυνος μόλυνσης είναι υψηλότερος μετά από έναν κυκλώνα.

Παράλληλα, παρουσία της ciguatoxin έχει εντοπιστεί στο σπέρμα νοσούντων ανδρών και μπορούν να προκαλέσουν τα συμπτώματα δηλητηρίασης σε γυναίκες μετά τη σεξουαλική επαφή. Δεδομένου ότι αυτή η τοξίνη έχει επίσης εντοπιστεί στο μητρικό γάλα, είναι επίσης δυνατό για τις νοσούσες μητέρες να μεταδώσουν αυτή την ασθένεια στα θηλάζοντα παιδιά τους.

Πού μπορεί να πάθετε δηλητηρίαση Ciguatera;

Η δηλητηρίαση αυτή είναι συχνή σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές (Ωκεανία, Πολυνησία, Ινδικός Ωκεανός, Καραϊβική), όπου τα νερά είναι ζεστά και να στεγάζουν κοραλλιογενείς υφάλους και η δηλητηρίαση μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε εποχή του χρόνου.

Ποιοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο δηλητηρίασης;

Η δηλητηρίαση αυτή μπορεί να συμβεί εξίσου πιθανά σε άνδρες και γυναίκες. Όλες οι ηλικιακές ομάδες διατρέχουν κίνδυνο να νοσήσουν. Ωστόσο, μεγαλύτερη διάρκεια και πιο σοβαρά συμπτώματα δηλητηρίασης μπορεί να σχετίζονται με την αύξηση της ηλικίας. Τα παιδιά φαίνεται να εμφανίζουν ήπια συμπτώματα για μικρότερο χρονικό διάστημα. Τα πιο σοβαρά συμπτώματα μπορεί επίσης να σχετίζονται και με την κατάποση μεγαλύτερης ποσότητας μολυσμένων ψαριών.

Ποια είναι τα συμπτώματα της δηλητηρίασης Ciguatera;

Τα συμπτώματα της οξείας δηλητηρίασης από ψάρια ciguatera μπορεί να ξεκινήσουν μόλις 30 λεπτά μετά την κατανάλωση των μολυσμένων ψαριών. Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν φαγούρα, μυρμήγκιασμα και μούδιασμα των χειλιών, της γλώσσας και των άκρων. Άλλα συμπτώματα κατά τις πρώτες 6 έως 17 ώρες είναι οι κοιλιακές κράμπες, η ναυτία και ο έμετος, η διάρροια και η εμφάνιση εξανθήματος συνοδεία κνησμού (φαγούρας). Μπορεί να εμφανιστούν επίσης ρίγη,, γενικευμένη αδυναμία, ανησυχία, ζάλη, συριγμός, θολή όραση, εφίδρωση, ξηροστομία, αντιστροφή αίσθησης κρύου και ζεστού και δυσφορία που ακολουθεί την αίσθηση αυτή, μη φυσιολογική ευαισθησία στο φως (φωτοφοβία), μυϊκοί πόνοι (μυαλγίες) και πόνος στις αρθρώσεις (αρθραλγίες).

Τα πιο έντονα συμπτώματα της δηλητηρίασης ciguatera γενικά εξαφανίζονται μέσα σε λίγες ημέρες. Ωστόσο, τα νευρολογικά συμπτώματα μπορεί να συνεχιστούν για αρκετούς μήνες. Ορισμένα άτομα παρουσιάζουν επίσης ασυνήθιστα χαμηλή αρτηριακή πίεση όταν σηκώνονται από καθιστή θέση (ορθοστατική υπόταση). Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να υπάρξει γρήγορη εξέλιξη σε αναπνευστικές δυσκολίες (δύσπνοια) και μυϊκή παράλυση. Απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές (δηλαδή, ασυνήθιστα αργός καρδιακός παλμός, αναπνευστική ανακοπή, σπασμοί ή κώμα) μπορεί να εμφανιστούν σε αυτές τις σοβαρές περιπτώσεις εντός 24 ωρών.

Πώς αντιμετωπίζεται η δηλητηρίαση ciguatera;

H δηλητηρίαση αυτή απαιτεί επείγουσα ιατρική συμβουλή. Συνήθως γίνεται άμεσα πλύση στομάχου ή φαρμακευτική πρόκληση εμέτου. Είναι πολύ σημαντική η παρακολούθηση του ασθενούς, για να ληφθούν οι κατάλληλες ενέργειες σε περίπτωση σοκ. Η θεραπεία της δηλητηρίασης είναι αυτή των συμπτωμάτων, καθαρά υποστηρικτική.

Τι να κάνω για να αποφύγω τη δηλητηρίαση;

• Στις προαναφερόμενες περιοχές, αποφύγετε να καταναλώνετε ψάρια “μεγαλύτερα από το πιάτο σας”, μεγάλα δηλαδή ψάρια, όπως το barracuda.
• Ποτέ μην τρώτε το συκώτι ή τα σπλάχνα των ψαριών σε περιοχές όπου μπορεί να υπάρχει η τοξίνη.
• Μην τρώτε ψάρια που οι ντόπιοι δεν τρώνε.
• Σε περίπτωση που ψαρεύετε, πάντα δείχνετε τα αλιεύματά σας σε έναν τοπικό ψαρά πριν τα καταναλώσετε.