Καρκίνος

Καρκίνος του ήπατος

Τι είναι ο καρκίνος του ήπατος;

Ο καρκίνος του ήπατος, όπως υποδηλώνει και το όνομα, είναι ο καρκίνος που λαμβάνει χώρα στο ήπαρ. Το ήπαρ είναι το μεγαλύτερο αδενώδες όργανο στο σώμα και πραγματοποιεί μια πληθώρα λειτουργιών, ώστε το σώμα να διατηρείται ελεύθερο από τοξίνες και βλαβερές ουσίες. Εντοπίζεται στο δεξί άνω τεταρτημόριο του θώρακα, ακριβώς κάτω από τις πλευρές. Το ήπαρ είναι υπεύθυνο για την παραγωγή της χολής, μία ουσία που συνεισφέρει στην πέψη των λιπών, των βιταμινών και άλλων θρεπτικών συστατικών. Επιπλέον, αποθηκεύει θρεπτικά συστατικά, όπως η γλυκόζη, ώστε να παραμένετε ενεργητικοί τις ώρες που δεν τρώτε. Ένας ακόμη ρόλος του είναι να μεταβολίζει τα φάρμακα και τις τοξίνες. Όταν αναπτύσσεται καρκίνος στο ήπαρ, καταστρέφει τα ηπατοκύτταρα και παρεμποδίζει την ομαλή λειτουργία του οργάνου.

Ο καρκίνος του ήπατος γενικά ταξινομείται ως πρωτογενής ή δευτερογενής. Ο πρωτογενής καρκίνος ξεκινά στα κύτταρα του ήπατος. Ο δευτερογενής καρκίνος αναπτύσσεται όταν καρκινικά κύτταρα από άλλο όργανο μεταναστεύουν στο ήπαρ. Σε αντίθεση με τα φυσιολογικά κύτταρα, τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να «δραπετεύσουν» από την πρωτογενή θέση του όγκου (η θέση στην οποία ξεκινά ο καρκίνος) και να ταξιδέψουν σε άλλα όργανα και ιστούς μέσω της αιματικής ή λεμφικής κυκλοφορίας. Εν τέλει, θα καταλήξουν σε μία νέα θέση, όπου θα αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται.

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι πρωτογενούς καρκίνου του ήπατος;

Οι διαφορετικοί τύποι πρωτογενούς καρκίνου του ήπατος πηγάζουν από τους διαφορετικούς τύπους κυττάρων που απαρτίζουν το ήπαρ. Ο πρωτογενής καρκίνος του ήπατος μπορεί να ξεκινήσει ως μια μάζα που αναπτύσσεται σε ένα μέρος του ή σε πολλά σημεία του οργάνου ταυτόχρονα. Τα άτομα με σοβαρή ηπατική βλάβη είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν πολλαπλές πρωτογενείς καρκινικές θέσεις. Οι κύριοι τύποι πρωτογενούς καρκίνου είναι οι εξής:

Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα

Το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του ήπατος, συνιστώντας το 75% όλων των ηπατικών καρκίνων. Η πάθηση αυτή αναπτύσσεται στα ηπατοκύτταρα, τα κυρίαρχα κύτταρα του οργάνου. Μπορεί να εξαπλωθεί από το ήπαρ σε άλλα μέρη του σώματος, όπως το πάγκρεας, τα έντερα και το στομάχι. Το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα είναι πολύ πιο πιθανό να εμφανιστεί σε άτομα με σοβαρή ηπατική βλάβη εξαιτίας κατάχρησης αλκοόλ

Χολαγγειοκαρκίνωμα

Το χολαγγειοκαρκίνωμα, περισσότερο γνωστό ως καρκίνος των χοληφόρων, αναπτύσσεται στους μικρούς, χοληφόρους αγωγούς του ήπατος. Οι αγωγοί αυτοί μεταφέρουν τη χολή στη χοληδόχο κύστη για να βοηθήσει στην πέψη. Το χολαγγειοκαρκίνωμα αφορά στο 10-20% όλων των ηπατικών καρκίνων. Όταν ο καρκίνος ξεκινά στο τμήμα των χοληφόρων οδών που βρίσκονται εντός του ήπατος, καλείται ενδοηπατικός καρκίνος των χοληφόρων αγγείων. Όταν ξεκινά στο τμήμα των χοληφόρων που βρίσκεται εκτός του ήπατος, ονομάζεται εξωηπατικός καρκίνος των χοληφόρων αγγείων.

Αγγειοσάρκωμα του ήπατος

Το αγγειοσάρκωμα του ήπατος είναι μια σπάνια μορφή καρκίνου που ξεκινά στα αιμοφόρα αγγεία του ήπατος. Είναι ένας τύπος που τείνει να εξελίσσεται ραγδαία, επομένως συνήθως διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο.

Ηπατοβλάστωμα

Το ηπατοβλάστωμα είναι ένας εξαιρετικά σπάνιος καρκίνος του ήπατος. Σχεδόν πάντα εντοπίζεται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 3 ετών. Με εγχείρηση και χημειοθεραπεία, η έκβαση για τους συγκεκριμένους ασθενείς μπορεί να είναι πολύ καλή. Όταν το ηπατοβλάστωμα ανιχνεύεται σε πρώιμα στάδια, το ποσοστό επιβίωσης είναι περισσότερο από 90%.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία Πρόληψη Σύνοψη

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του ήπατος;

Πολλοί άνθρωποι είναι ασυμπτωματικοί στα πρώτα στάδια του καρκίνου του ήπατος. Όταν, όμως, τα συμπτώματα εμφανιστούν, περιλαμβάνουν:

  • Θωρακικό πόνο, δυσφορία, πόνο και ευαισθησία
  • Ναυτία
  • Εμετούς
  • Κόπωση
  • Αδυναμία
  • Ίκτερο (κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών)
  • Εύκολη δημιουργία μωλώπων ή αιμορραγία
  • Λευκά κόπρανα

Αίτια

Ποιος βρίσκεται σε αυξημένο κίνδυνο για τον καρκίνο του ήπατος;

Οι γιατροί δεν είναι βέβαιοι γιατί κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν καρκίνο του ήπατος, ενώ άλλοι όχι. Υπάρχουν, όμως, ορισμένοι γνωστοί προδιαθεσικοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο του συγκεκριμένου καρκίνου:

  • Ο καρκίνος του ήπατος είναι πιο κοινός σε άτομα άνω των 50 ετών.
  • Μία μακροπρόθεσμη μόλυνση ηπατίτιδας B ή C μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ηπατική βλάβη. Η ηπατίτιδα εξαπλώνεται από το ένα άτομο στο άλλο μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένα σωματικά υγρά, όπως το αίμα ή το σπέρμα. Μπορεί επίσης να περάσει από τη μητέρα στο παιδί κατά τον τοκετό. Μπορείτε να ελαττώσετε τον κίνδυνο ηπατίτιδας B και C χρησιμοποιώντας προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Επιπλέον, είναι διαθέσιμο εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Β.
  • Η κατανάλωση δύο ή περισσοτέρων αλκοολικών ποτών κάθε μέρα για χρόνια αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του ήπατος.
  • Η κίρρωση είναι μια μορφή ηπατικής βλάβης, όπου ο υγιής ιστός αντικαθίσταται από ουλώδη ιστό. Το ουλοποιημένο ήπαρ δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά, καταλήγοντας σε μια πληθώρα επιπλοκών συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου. Η μακροχρόνια κατάχρηση αλκοόλ και η ηπατίτιδα C είναι οι πιο κοινές αιτίες κίρρωσης στις ΗΠΑ. Η πλειονότητα των Αμερικανών με καρκίνο του ήπατος είχαν κίρρωση πριν εμφανίσουν καρκίνο.
  • Η έκθεση στην αφλατοξίνη είναι ένας προδιαθεσικός παράγοντας. Η αφλατοξίνη είναι μια τοξική ουσία που παράγεται από ένα είδος μούχλας που αναπτύσσεται στο καλαμπόκι, τα φιστίκια και τα σιτηρά. Στις ΗΠΑ, οι αυστηροί νόμοι για τη διαχείριση τροφίμων περιορίζουν την έκθεση στην αφλατοξίνη.
  • Ο διαβήτης και η παχυσαρκία συνιστούν επίσης παράγοντες κινδύνου. Τα άτομα με διαβήτη τείνουν να είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, κάτι που οδηγεί σε ηπατικά προβλήματα και αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται ο καρκίνος του ήπατος;

Η διάγνωση του καρκίνου του ήπατος ξεκινά με το ιατρικό ιστορικό και μια κλινική εξέταση. Ενημερώστε το γιατρό σας αν έχετε μακροχρόνιο ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ ή ηπατίτιδας B ή C.

Τα διαγνωστικά τεστ και οι διαδικασίες για τον καρκίνο του ήπατος περιλαμβάνουν:

  • Ελέγχους ηπατικής λειτουργίας, οι οποίοι θα βοηθήσουν το γιατρό να καθορίσει την υγεία του ήπατος μετρώντας τα επίπεδα πρωτεϊνών, ηπατικών ενζύμων και χολερυθρίνης στο αίμα.
  • Την παρουσία α-φετοπρωτεΐνης (AFP) στο αίμα, η οποία μπορεί να υποδηλώνει καρκίνο. Η πρωτεΐνη αυτή συνήθως παράγεται μόνο στο ήπαρ και το λεκιθικό σάκο των εμβρύων πριν γεννηθούν και η παραγωγή της σταματά μετά τη γέννηση.
  • Αξονική ή μαγνητική τομογραφία θώρακος για την παραγωγή λεπτομερών εικόνων του ήπατος και άλλων θωρακικών οργάνων. Οι εν λόγω εξετάσεις θα επιτρέψουν στο γιατρό να καθορίσει πού αναπτύσσεται ο όγκος, να μετρήσει το μέγεθός του και να αξιολογήσει αν έχει διεισδύσει και σε άλλα όργανα.

Βιοψία ήπατος

Μία άλλη διαθέσιμη διαγνωστική τεχνική είναι η βιοψία ήπατος, η οποία περιλαμβάνει την αφαίρεση ενός μικρού τμήματος του ηπατικού ιστού υπό αναισθησία.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, πραγματοποιείται με τη χρήση βελόνας. Η βελόνα εισάγεται μέσω του θώρακος στο ήπαρ για την απόκτηση του δείγματος. Κατόπιν το δείγμα εξετάζεται στο μικροσκόπιο για την ανίχνευση ενδείξεων καρκίνου.

Η βιοψία ήπατος μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά. Το λαπαροσκόπιο είναι ένας λεπτός, ευέλικτος σωλήνας με μία προσαρτημένη κάμερα. Η κάμερα δίνει τη δυνατότητα στο γιατρό να δει πώς είναι το ήπαρ και να κάνει τη βιοψία πιο ακριβή. Ο σωλήνας αυτός εισάγεται μέσω μιας μικρής τομής στο θωρακικό τοίχωμα. Αν κρίνεται απαραίτητη η λήψη ιστού και από άλλα όργανα, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μεγαλύτερη τομή.

Αν όντως ανευρεθεί καρκίνος του ήπατος, θα πρέπει να καθοριστεί το στάδιό του. Η σταδιοποίηση περιγράφει τη σοβαρότητα και την έκταση του καρκίνου και είναι απαραίτητη για τον καθορισμό του θεραπευτικού πλάνου και της έκβασης. Το στάδιο 4 είναι το πιο προχωρημένο στάδιο καρκίνου.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του ήπατος;

Η αντιμετώπιση του καρκίνου του ήπατος ποικίλει και εξαρτάται από:

  • Το μέγεθος και την τοποθεσία του όγκου/όγκων στο ήπαρ
  • Το πόσο καλά λειτουργεί το ήπαρ
  • Την ύπαρξη κίρρωσης
  • Το εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα

Οι διαθέσιμες θεραπείες για τον καρκίνο περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Ηπατεκτομή

Η ηπατεκτομή πραγματοποιείται αφαιρώντας είτε μέρος είτε ολόκληρο το ήπαρ. Η συγκεκριμένη εγχείρηση πραγματοποιείται συνήθως όταν ο καρκίνος περιορίζεται στο ήπαρ. Με την πάροδο του χρόνου, ο εναπομείνας υγιής ιστός θα αναπτυχθεί ξανά και θα αντικαταστήσει το τμήμα που αφαιρέθηκε.

Μεταμόσχευση ήπατος

Η μεταμόσχευση ήπατος περιλαμβάνει την πλήρη αντικατάσταση του ήπατος με ένα υγιές από ένα συμβατό δότη. Η μεταμόσχευση πραγματοποιείται μόνο αν ο καρκίνος δεν έχει κάνει μετάσταση σε άλλα όργανα. Μετά το χειρουργείο, δίδονται φάρμακα για να αποτραπεί η απόρριψη του μοσχεύματος.

Κατάλυση

Η κατάλυση συνίσταται στη χρήση θερμότητας ή ενέσεων αιθανόλης για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία και αφορά στα άτομα που δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργείο ή μεταμόσχευση.

Χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία είναι μια επιθετικής μορφής φαρμακευτική θεραπεία που καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα. Τα φάρμακα χορηγούνται ενδοφλέβια. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν απαιτείται νοσηλεία για τη χορήγησή τους. Η χημειοθεραπεία μπορεί να αποβεί αποτελεσματική στη θεραπεία του καρκίνου του ήπατος, αλλά πολλοί άνθρωποι βιώνουν σοβαρές παρενέργειες κατά τη διάρκειά της, όπως εμετούς, μειωμένη όρεξη και ρίγη. Η χημειοθεραπεία αυξάνει επίσης τον κίνδυνο μολύνσεων.

Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία περιλαμβάνει τη χρήση ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας για τη θανάτωση των καρκινικών κυττάρων. Μπορεί να χορηγηθεί εξωτερικά ή εσωτερικά. Στην εξωτερική ακτινοθεραπεία, η ακτινοβολία στοχεύει στο θώρακα και το στήθος. Η εσωτερική ακτινοθεραπεία, από την άλλη πλευρά, περιλαμβάνει τη χρήση καθετήρα για την εισαγωγή μικροσκοπικών ραδιενεργών σφαιριδίων στην ηπατική αρτηρία. Η ακτινοβολία καταστρέφει την αρτηρία αυτή, η οποία εφοδιάζει το ήπαρ με αίμα. Ως αποτέλεσμα, μειώνεται η αιματική παροχέτευση στον όγκο. Όταν η ηπατική αρτηρία κλείσει εντελώς, η πυλαία φλέβα συνεχίζει να τροφοδοτεί το ήπαρ.

Στοχευμένη θεραπεία

Η στοχευμένη θεραπεία περιλαμβάνει τη χρήση φαρμάκων που είναι σχεδιασμένα να κτυπούν τα καρκινικά κύτταρα στα «αδύναμα» σημεία τους. Συνεπώς, μειώνουν την ανάπτυξη του όγκου και βοηθούν στη διακοπή της παροχής αίματος σε αυτόν. Η σοραφενίμπη (Nexavar) έχει εγκριθεί ως στοχευμένη θεραπεία για τα άτομα με καρκίνο του ήπατος. Ο εν λόγω τύπος θεραπείας είναι βοηθητικός στα άτομα που δεν μπορούν να υποβληθούν σε ηπατεκτομή ή μεταμόσχευση ήπατος. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η στοχευμένη θεραπεία φέρει σοβαρές παρενέργειες.

Εμβολισμός και χημειοεμβολισμός

Ο εμβολισμός και ο χημειοεμβολισμός είναι χειρουργικές διαδικασίες και πραγματοποιούνται για να φράξουν την ηπατική αρτηρία με τη χρήση μικρών σπόγγων ή άλλων αντικειμένων. Με αυτόν τον τρόπο ελαττώνεται η ποσότητα αίματος που φτάνει στον όγκο. Στο χημειοεμβολισμό, ο γιατρός εισάγει ενδοφλέβια χημειοθεραπευτικά φάρμακα στην ηπατική αρτηρία πριν τη χορήγηση των σωματιδίων. Ο φραγμός που δημιουργείται διατηρεί τα φάρμακα στο ήπαρ για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί ο καρκίνος του ήπατος;

Ο καρκίνος του ήπατος δεν μπορεί να προληφθεί πάντα. Ωστόσο, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου λαμβάνοντας ορισμένα προληπτικά μέτρα έναντι παθήσεων που μπορούν να οδηγήσουν σε καρκίνο.

Εμβολιαστείτε για την ηπατίτιδα Β

Όλα τα παιδιά θα πρέπει να εμβολιάζονται για ηπατίτιδα Β. Οι ενήλικες που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης, όπως οι χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, θα πρέπει να εμβολιαστούν επίσης. Το εμβόλιο συνήθως χορηγείται ως μία σειρά τριών ενέσεων σε βάθος χρόνου έξι μηνών.

Λάβετε προληπτικά μέτρα για την ηπατίτιδα C

Δεν υπάρχει εμβόλιο για την ηπατίτιδα C, αλλά μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο μόλυνσης με τις ακόλουθες συμβουλές:

  • Χρησιμοποιήστε πάντα προφυλακτικό κατά τη σεξουαλική επαφή με όλους τους ερωτικούς σας συντρόφους. Ποτέ δεν θα πρέπει να έρχεστε σε σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία, εκτός αν είστε απολύτως βέβαιος/η ότι ο/η σύντροφός σας δεν έχει ηπατίτιδα ή κάποιο άλλο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.
  • Μη χρησιμοποιείτε παράνομες ουσίες. Αποφύγετε τη χρήση παράνομων ουσιών, ειδικά όσων χορηγούνται ενδοφλέβια, όπως η ηρωίνη και η κοκαΐνη. Αν δεν μπορείτε να απεξαρτηθείτε, τουλάχιστον φροντίστε να χρησιμοποιείτε αποστειρωμένες βελόνες. Ποτέ μη μοιράζεστε βελόνες με άλλα άτομα.
  • Να είστε προσεκτικοί με τα τατουάζ και τα piercings. Αν θέλετε να τα πραγματοποιήσετε, να πηγαίνετε πάντα σε αξιόπιστα καταστήματα και να ρωτάτε για τις πρακτικές ασφάλειας, ώστε να βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιούνται αποστειρωμένες βελόνες.

Μειώστε τον κίνδυνο κίρρωσης

Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο κίρρωσης με τις ακόλουθες συμβουλές:

  • Αν πίνετε αλκοόλ, καταναλώστε το μετριοπαθώς. Περιορίστε όσο το δυνατόν περισσότερο την ποσότητα, ώστε να αποτρέψετε την ηπατική βλάβη. Οι γυναίκες δεν θα πρέπει να πίνουν παραπάνω από ένα ποτό την ημέρα, ενώ οι άνδρες δεν θα πρέπει να πίνουν παραπάνω από δύο ποτά την ημέρα.
  • Διατηρήστε ένα υγιές βάρος. Ασκηθείτε για 30 λεπτά τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα για να μπορέσετε να διατηρήσετε το βάρος σας. Βεβαιωθείτε ότι συμπεριλαμβάνετε άπαχη πρωτεΐνη, σιτηρά και λαχανικά ή φρούτα στα περισσότερα από τα γεύματά σας. Αν χρειάζεται να χάσετε βάρος, αυξήστε την άσκηση και μειώστε τις θερμίδες καθημερινά. Μπορεί να σας βοηθήσει αρκετά και ένας διατροφολόγος, ώστε να δημιουργήσετε ένα πλάνο γευμάτων και μία ρουτίνα γυμναστικής που θα σας επιτρέψουν να χάσετε τα επιθυμητά κιλά πιο γρήγορα.

Σύνοψη

Ζώντας με καρκίνο του ήπατος

Η ανακοίνωση της διάγνωσης του καρκίνου είναι πάντα συντριπτική για τον ασθενή. Για αυτό, είναι πολύ σημαντικό να έχετε ένα ισχυρό δίκτυο υποστήριξης που θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε το άγχος και την αγωνία. Πιθανώς να θέλετε να μιλήσετε σε ένα ψυχολόγο/ψυχοθεραπευτή για να μάθετε πώς να διαχειρίζεστε τα συναισθήματά σας. Μπορεί ακόμη να επιθυμείτε να συμμετέχετε σε μια ομάδα υποστήριξης όπου θα μπορείτε να συζητάτε τους φόβους και τις ανησυχίες σας με άλλα άτομα που βιώνουν την ίδια πάθηση.

+ 5 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Liver cancer facts. (n.d.) mdanderson.org/cancer-types/liver-cancer/liver-cancer-facts.html

2. Liver cancer overview. (2016, January 15) cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003058-pdf.pdf

3. Liver cancer types. (n.d.) cancercenter.com/liver-cancer/types/

4. Mayo Clinic Staff. (2013, July 24). Liver cancer mayoclinic.org/diseases-conditions/liver-cancer/basics/definition/con-20025222

5. What you need to know about liver cancer, treatment. (2009, May) http://www.cancer.gov/publications/patient-education/liver.pdf