Η ουρολοίμωξη είναι μόλυνση που οφείλεται σε μικρόβια. Τα μικρόβια είναι πολύ μικροί οργανισμοί ορατοί μόνο με μικροσκόπιο. Οι περισσότερες ουρολοιμώξεις οφείλονται σε βακτήρια, ωστόσο κάποιες μπορεί να οφείλονται σε μύκητες και σπανιότερα σε ιούς. Οι ουρολοιμώξεις είναι από τις πιο συνηθισμένες μολύνσεις στους ανθρώπους.
Η ουρολοίμωξη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος. Το ουροποιητικό σύστημα αποτελείται από τους νεφρούς, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη, και την ουρήθρα. Οι περισσότερες ουρολοιμώξεις εμφανίζονται μόνο στην ουρήθρα και την κύστη, δηλαδή στο κατώτερο τμήμα του συστήματος. Μπορεί όμως να εμφανιστούν και στο ανώτερο τμήμα, στους ουρητήρες και τους νεφρούς. Αν και οι ουρολοιμώξεις του άνω τμήματος είναι σπανιότερες από αυτές του κάτω συστήματος, είναι όμως σοβαρότερες.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα των ουρολοιμώξεων εξαρτώνται από το τμήμα του ουροποιητικού συστήματος που έχει μολυνθεί.
Οι ουρολοιμώξεις του κατώτερου συστήματος επηρεάζουν την ουρήθρα και την κύστη. Τα συμπτώματά τους περιλαμβάνουν:
- αίσθημα καύσης κατά την διάρκεια της ούρησης
- αυξημένη συxνότητα ούρησης αλλά με ανεπαρκή ποσότητα ούρων
- αυξημένη ανάγκη για ούρηση
- ούρα με αίμα
- νεφελώδη ούρα
- ούρα που ομοιάζουν με αναψυκτικό τύπου κόλα ή με τσάι
- έντονη οσμή των ούρων
- πόνος στην λεκάνη (για τις γυναίκες)
- πόνος στον πρωκτό (για τους άνδρες)
Ουρολοιμώξεις του ανώτερου συστήματος επηρεάζουν τους νεφρούς. Αυτού του τύπου οι ουρολοιμώξεις μπορεί να αποβούν μοιραίες αν τα βακτήρια από τον μολυσμένο νεφρό εισέλθουν στο αίμα. Αυτή η πάθηση ονομάζεται ουροσήψη και μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνα χαμηλή πίεση, σοκ, και θάνατο. Τα συμπτώματά των ουρολοιμώξεων του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος περιλαμβάνουν:
- πόνο και μαλθακότητα στο πάνω μέρος της πλάτης και στα πλευρά
- κρυάδες
- πυρετό
- ναυτία
- έμετο
Συμπτώματα στους άντρες
Τα συμπτώματα μιας ουρολοίμωξης του άνω συστήματος είναι παρόμοια με αυτά των γυναικών. Τα συμπτώματα του κάτω τμήματος κάποιες φορές περιλαμβάνουν και πόνο στον πρωκτό επιπροσθέτως των υπολοίπων συμπτωμάτων που είναι κοινά και για τους άντρες και για τις γυναίκες.
Συμπτώματα στις γυναίκες
Οι γυναίκες που εμφανίζουν ουρολοίμωξη του κάτω συστήματος ίσως παρουσιάσουν πόνο στην πύελο επιπροσθέτως των υπολοίπων κοινών συμπτωμάτων. Τα συμπτώματα ουρολοίμωξης στο άνω τμήμα είναι κοινά και για τα δύο φύλα.
Αίτια
Οτιδήποτε μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην κένωση της κύστης ή να προκαλέσει ερεθισμό του ουροποιητικού συστήματος αποτελεί αιτία ουρολοιμώξεων. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορεί να θέσουν κάποιον σε κίνδυνο. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- την ηλικία - οι γηραιότεροι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο
- μειωμένη κινητικότητα μετά από επέμβαση ή παρατεταμένη παραμονή σε κλινήρη κατάσταση
- πέτρες στους νεφρούς
- μια προηγούμενη ουρολοίμωξη
- εμφράξεις ή εμπλοκές του ουροποιητικού, όπως υπερτροφικός προστάτης, νεφρολιθίαση και κάποιες μορφές καρκίνου
- παρατεταμένη χρήση ουροκαθετήρων, που διευκολύνει τα βακτήρια να εισέλθουν στην κύστη
- ο διαβήτης, ειδικά αν δεν ελέγχεται σωστά
- η εγκυμοσύνη
- εκ γενετής δυσπλασίες του ουροποιητικού
- εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Επιπρόσθετοι παράγοντες για τους άνδρες
Οι περισσότεροι παράγοντες κινδύνου για τους άνδρες είναι ίδιοι με των γυναικών. Ωστόσο, η υπερτροφία προστάτη είναι παράγοντας μοναδικός στους άνδρες.
Επιπρόσθετοι παράγοντες για τις γυναίκες
Υπάρχουν επιπρόσθετοι παράγοντες κινδύνου στις γυναίκες. Κάποιοι παράγοντες που πίστευαν παλιότερα ότι προκαλούν ουρολοίμωξη στις γυναίκες έχουν σήμερα καταρριφθεί ως σημαντικές αιτίες ουρολοιμώξεων, όπως η κακή υγιεινή. Πρόσφατες μελέτες απέτυχαν να αποδείξουν ότι το σκούπισμα από πίσω προς τα εμπρός μετά την επίσκεψη στην τουαλέτα οδηγεί σε ουρολοίμωξη στις γυναίκες, όπως πίστευαν παλιά.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η αλλαγή του τρόπου ζωής μπορεί να βοηθήσουν να μειωθούν κάποιοι από τους παράγοντες κινδύνου.
Μικρότερη ουρήθρα
Το μήκος και η τοποθεσία της ουρήθρας των γυναικών αυξάνει την πιθανότητα μόλυνσης από ουρολοιμώξεις. Η ουρήθρα στις γυναίκες είναι πολύ κοντά και στον κόλπο και στον πρωκτό. Η ύπαρξη βακτηρίων μπορεί να είναι φυσιολογική και γύρω από τον κόλπο και γύρω από τον πρωκτό και να οδηγήσει σε μόλυνση της ουρήθρας και του υπόλοιπου ουροποιητικού συστήματος.
Η γυναικεία ουρήθρα είναι επίσης μικρότερη από την ανδρική, οπότε τα βακτήρια έχουν να καλύψουν μικρότερη απόσταση για να εισέλθουν στην κύστη.
Η σεξουαλική δραστηριότητα
Η πίεση που ασκείται στο γυναικείο ουροποιητικό σύστημα κατά την διάρκεια της σεξουαλικής πράξης δύναται να μεταφέρει βακτήρια από το έντερο στην κύστη. Η ύπαρξη βακτηρίων είναι σύνηθες φαινόμενο στην ουρήθρα της γυναίκας μετά την σεξουαλική πράξη. Ωστόσο, το σώμα είναι ικανό να αποβάλλει τέτοιου τύπου παθογένειες συνήθως μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο. Κάποια βακτήρια του εντέρου όμως έχουν μια ιδιότητα που τους επιτρέπει να προσκολλώνται στην κύστη.
Τα σπερματοκτόνα
Τα σπερματοκτόνα αυξάνουν των κίνδυνο ουρολοιμώξεων. Επίσης μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό του δέρματος σε κάποιες γυναίκες. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο κάποια βακτήρια να εισέλθουν στην κύστη.
Τα προφυλακτικά
Τα προφυλακτικά χωρίς λιπαντικό από λάτεξ (ελαστικό) μπορεί να προκαλέσουν αυξανόμενη τριβή κατά την διάρκεια της σεξουαλικής πράξης και να προκαλέσουν ερεθισμούς στο γυναικείο δέρμα. Κάτι τέτοιο αυξάνει και τον κίνδυνο εμφάνισης ουρολοίμωξης σε κάποια άτομα.
Ωστόσο, τα προφυλακτικά είναι πολύ σημαντικά στην μείωση της εξάπλωσης των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Για να εμποδίσετε την τριβή και τους ερεθισμούς από τα προφυλακτικά, βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιείτε αρκετό λιπαντικό συχνά κατά την διάρκεια της πράξης με βάση το νερό.
Τα διαφράγματα
Τα διαφράγματα κάποιες φορές μπορεί να ασκούν πίεση στην γυναικεία ουρήθρα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μείωση της κένωσης της ουρήθρας.
Μείωση των οιστρογόνων
Μετά την εμμηνόπαυση, η απώλεια των οιστρογόνων αλλάζει την φυσιολογική ποσότητα βακτηρίων στον κόλπο. Αυτό το γεγονός αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ουρολοιμώξεων.
Διάγνωση
Αν υποπτεύεστε ότι πάσχετε από ουρολοίμωξη σύμφωνα με τα συμπτώματά σας, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. Ο γιατρός σας θα εξετάσει τα συμπτώματά σας και θα κάνει και κλινική εξέταση. Για να μπορέσει να επιβεβαιώσει την διάγνωση ουρολοίμωξης, ο γιατρός θα χρειαστεί να κάνετε εξέταση ούρων για μικρόβια (γενική ούρων και καλλιέργεια ούρων, που αν βγει θετική ακολουθεί αντιβιόγραμμα, ώστε να κριθεί ποια αντιβίωση είναι η καταλληλότερη για τη θεραπεία).
Το δείγμα των ούρων που θα δώσετε στον γιατρό πρέπει να είναι "καθαρό", δηλαδή να το συλλέξετε στην μέση της ούρησης αντί για την αρχή. Αυτό βοηθάει στην αποφυγή συλλογής βακτηρίων και μυκητών του δέρματος, τα οποία μπορεί να επιμολύνουν το δείγμα. Ο γιατρός σας θα σας εξηγήσει πώς να συλλέξετε καθαρό δείγμα.
Κατά την εξέταση του δείγματος ο γιατρός θα κάνει έλεγχο για μεγάλο αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων στα ούρα σας, ο οποίος μπορεί να υποδείξει κάποια μόλυνση. Ο γιατρός θα κάνει επίσης καλλιέργεια ούρων για να ελέγξει για παρουσία βακτηρίων και μυκητών. Η καλλιέργεια θα βοηθήσει στην ταυτοποίηση της αιτίας της μόλυνσης. Μπορεί επίσης να βοηθήσει τον γιατρό σας να επιλέξει την κατάλληλη για εσάς θεραπεία.
Αν είναι ύποπτος κάποιος ιός, ίσως χρειαστούν εξειδικευμένες εξετάσεις. Οι ιοί είναι σπανίως αιτία ουρολοιμώξεων, αλλά απαντώνται σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων ή που υποφέρουν από άλλες παθήσεις που προκαλούν εξασθένηση του ανοσοποιητικού.
Ουρολοιμώξεις του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος
Αν ο γιατρός σας πιστεύει ότι υπάρχει κίνδυνος για ουρολοίμωξη του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος , ίσως χρειαστεί να κάνετε μία γενική εξέταση αίματος και καλλιέργεια αίματος, εκτός από εξέταση ούρων. Έτσι θα επιβεβαιώσει ότι η μόλυνση δεν έχει εξαπλωθεί στο αίμα.
Επαναεμφανιζόμενες ουρολοιμώξεις
Τα άτομα που προσβάλλονται συχνά από ουρολοιμώξεις ίσως χρειαστεί να ελεγχθούν και για ανωμαλίες ή εμφράξεις στο ουροποιητικό σύστημα.
Τέτοιου τύπου εξετάσεις περιλαμβάνουν:
- Υπέρηχο, κατά τον οποίο μια συσκευή που ονομάζεται μετατροπέας περνάει πάνω από την κοιλιακή χώρα. Ο μετατροπέας χρησιμοποιεί υπερηχητικά κύματα για να απεικονίσει τα όργανα του ουροποιητικού η οποία μεταδίδεται σε μια οθόνη.
- Μία ενδοφλέβια πυελογραφία, η οποία περιλαμβάνει την εισαγωγή ειδικού σκιαγραφικού σε ενέσιμη μορφή, που ταξιδεύει στο σώμα και απεικονίζει μέσω ακτινογραφίας την κοιλιακή χώρα. Το ουροποιητικό σας σύστημα απεικονίζεται με το ειδικό χρώμα στην ακτινογραφία.
- Μια κυστεοσκόπηση, κατά την οποία χρησιμοποιείται μια μικρή κάμερα που εισέρχεται από την ουρήθρα και φτάνει ως την κύστη για να την εξετάσει. Κατά την διάρκεια της κυστεοσκόπησης, ο γιατρός ίσως αφαιρέσει ένα μικρό κομμάτι κυστικού ιστού για να το εξετάσει και να αποκλείσει φλεγμονή στην κύστη ή καρκίνο ως την αιτία των συμπτωμάτων σας.
- Μια αξονική τομογραφία ώστε να λάβει πιο λεπτομερείς απεικονίσεις του ουροποιητικού σας συστήματος.
Θεραπεία
Η θεραπεία της ουρολοίμωξης εξαρτάται από την αιτία. Ο γιατρός σας θα μπορέσει να αποφασίσει ποιος μικροργανισμός προκαλεί την μόλυνση από τα αποτελέσματα των εξετάσεων που θα πραγματοποιηθούν για να επιβεβαιώσουν την διάγνωση.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η αιτία είναι κάποιο βακτήριο. Οι ουρολοιμώξεις που οφείλονται σε βακτήρια θεραπεύονται με αντιβιοτικά.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η αιτία είναι ιοί ή μύκητες. Οι ιϊκές ουρολοιμώξεις θεραπεύονται με αντιικά φάρμακα. Συχνά, το αντιβιοτικό σιδοφοβίρη επιλέγεται για την θεραπεία ιικών ουρολοιμώξεων. Οι μυκητισιακές ουρολοιμώξεις θεραπεύονται με αντιμυκητισιακά φάρμακα.
Αντιβιοτικά στις ουρολοιμώξεις
Το είδος της θεραπείας με αντιβιοτικό που θα χρησιμοποιηθεί για την θεραπεία των βακτηριδιακών ουρολοιμώξεων εξαρτάται από το σημείο στο οποίο έχει εμφανιστεί η μόλυνση. Οι ουρολοιμώξεις του κατώτερου συστήματος μπορούν συνήθως να θεραπευτούν με αντιβιοτικά από του στόματος. Του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος με ενδοφλέβια αντιβιοτικά, τα οποία εισέρχονται άμεσα στο σώμα από τις φλέβες.
Κάποιες φορές, τα βακτήρια αναπτύσσουν ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά. Η καλλιέργεια ούρων και το αντιβιόγραμμα μπορεί να βοηθήσουν τον γιατρό σας να επιλέξει ποια αντιβιοτική θεραπεία θα φέρει τα καλύτερα αποτελέσματα ενάντια στον τύπο του βακτηρίου που προκαλεί την μόλυνση.
Οι επιστήμονες εξετάζουν και άλλες θεραπείες για την βακτηριδιακή ουρολοίμωξη εκτός των αντιβιοτικών. Κάποια στιγμή, η θεραπεία της ουρολοίμωξης χωρίς την χρήση αντιβιοτικών μπορεί να αποτελεί βάσιμη επιλογή για την αντιμετώπιση βακτηριδιακών ουρολοιμώξεων χρησιμοποιώντας την χημική σύσταση των κυττάρων για να μεταβάλλουν την διάδραση μεταξύ του σώματος και των βακτηρίων.
Δεν υπάρχουν εναλλακτικές θεραπείες για την αντιμετώπιση της ουρολοίμωξης, υπάρχουν όμως κάποια πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βελτιώσετε τα αποτελέσματα των αντιβιοτικών.
Αυτές οι μη φαρμακευτικές θεραπείες μπορεί να βοηθήσουν το σώμα σας να απαλλαγεί γρηγορότερα από την μόλυνση. Η κατανάλωση κράνου ή χυμού κράνου δεν θα βοηθήσει αν η μόλυνση έχει ήδη εμφανιστεί. Κάποια χημικά συστατικά του κράνου όμως μπορεί να βοηθήσουν και να εμποδίσουν συγκεκριμένους τύπους βακτηρίων που προκαλούν βακτηριδιακή ουρολοίμωξη από το να προσκολληθούν κατά μήκος της κύστης. Μπορεί επίσης να βοηθήσει και στην μελλοντική πρόληψη.
Ουρολοιμώξεις χωρίς θεραπεία
Είναι πολύ σημαντικό η ουρολοίμωξη να τύχει θεραπείας - όσο νωρίτερα, τόσο καλύτερα. Αν δεν τύχουν θεραπείας, γίνονται συχνότερες και σοβαρότερες όσο περισσότερο εξαπλώνονται. Οι ουρολοιμώξεις του κατώτερου συστήματος είναι όντως πιο εύκολο να αντιμετωπιστούν. Μια μόλυνση που έχει εξαπλωθεί στο άνω τμήμα είναι δυσκολότερο να θεραπευτεί και πιθανότερο να εξαπλωθεί στο αίμα, προκαλώντας σήψη, η οποία είναι απειλητική για την ζωή του ατόμου.
Αν υποπτεύεστε ότι πάσχετε από ουρολοίμωξη, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας το συντομότερο. Μια απλή εξέταση και μια εξέταση ούρων ή αίματος θα σας γλιτώσουν από πολλά προβλήματα μακροπρόθεσμα.
Πρόληψη
Όλοι μπορούμε με κάποια απλά βήματα να προλάβουμε την ουρολοίμωξη, όπως:
- να σκουπίζεστε από εμπρός προς τα πίσω μετά την κένωση κύστης ή εντέρου
- να πίνετε έξι ως οκτώ ποτήρια νερό ημερησίως
- να μην ‘κρατάτε’ τα ούρα σας για παρατεταμένες χρονικές περιόδους
- μιλήστε με τον γιατρό σας για συμπτώματα ακράτειας ή δυσκολίας πλήρους κένωσης της κύστης
Ωστόσο, οι ουρολοιμώξεις είναι συχνότερες στις γυναίκες από ότι στους άνδρες με αναλογία 8:1. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε 8 γυναίκες με ουρολοίμωξη υπάρχει μόνο ένας άνδρας που εμφανίζει την πάθηση αυτή.
Κάποια βήματα μπορεί να βοηθήσουν τις γυναίκες στην πρόληψη. Για γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, η χρήση τοπικών οιστρογόνων συνταγογραφημένων από γιατρό μπορεί να κάνει την διαφορά. Αν ο γιατρός σας πιστεύει ότι το σεξ είναι παράγοντας επανεμφάνισης της μόλυνσης, μπορεί να σας συστήσει την λήψη αντιβιοτικών προληπτικά μετά την πράξη, ή μακροπρόθεσμα. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι η προληπτική λήψη αντιβιοτικών από άτομα μεγαλύτερης ηλικίας μειώνουν τους κινδύνους των ουρολοιμώξεων.
Η καθημερινή λήψη συμπληρωμάτων κράνου ή η χρήση κολπικών προβιοτικών, όπως του lactobacillus, μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της ουρολοίμωξης. Κάποιες μελέτες προτείνουν την χρήση προβιοτικών κολπικών υποθέτων που μειώνουν την επανεμφάνιση των ουρολοιμώξεων, αλλάζοντας τα βακτήρια που βρίσκονται στον κόλπο.
Συζητήστε με τον γιατρό σας για το καταλληλότερο για εσάς πλάνο πρόληψης.
Χρόνια ουρολοίμωξη
Οι περισσότερες ουρολοιμώξεις θεραπεύονται. Οι χρόνιες ουρολοιμώξεις είτε δεν θεραπεύονται μετά την αντιμετώπισή τους είτε επανεμφανίζονται. Η επανεμφάνιση της λοίμωξης είναι συχνή στις γυναίκες.
Σε πολλές περιπτώσεις, η επανεμφάνιση της ουρολοίμωξης οφείλεται στην επαναμόλυνση από τον ίδιο τύπο βακτηρίων. Ωστόσο, κάποιες περιπτώσεις επανεμφάνισης της ουρολοίμωξης δεν οφείλονται στην επαναμόλυνση από τον ίδιο τύπο βακτηρίων. Αντίθετα, η ανωμαλία στην δομή του ουροποιητικού συστήματος αυξάνει την πιθανότητα ουρολοιμώξεων.
Ουρολοίμωξη και εγκυμοσύνη
Οι έγκυες με συμπτώματα ουρολοίμωξης θα πρέπει να επισκεφθούν άμεσα τον γιατρό τους. Η ουρολοίμωξη κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να προκαλέσει υψηλή πίεση και πρόωρο τοκετό. Η ουρολοίμωξη κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι επίσης πιθανό να εξαπλωθεί στους νεφρούς
+ 10 πηγές
©2022 WikiHealth All Rights Reserved1. Ahmed H, et al. (2017). Long-term antibiotics for prevention of recurrent urinary tract infection in older adults: Systematic review and meta-analysis of randomized trials. DOI: dx.doi.org/10.1136/bmjopen-2016-015233
2. Al-Badr A, et al. (2013). Recurrent urinary tract infections management in women. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3749018/
3. Arnold JJ, et al. (2016). Common questions about recurrent urinary tract infections in women. aafp.org/afp/2016/0401/p560.html
4. Beerepoot M, et al. (2016). Non-antibiotic prophylaxis for urinary tract infections. DOI: DOI: 10.3390/pathogens5020036
5. Bladder infection (urinary tract infection — UTI) in adults. (n.d.). niddk.nih.gov/health-information/urologic-diseases/bladder-infection-uti-in-adults
6. Kidney infection (pyelonephritis). (n.d.). niddk.nih.gov/health-information/urologic-diseases/kidney-infection-pyelonephritis
7. Matuszkiewicz-Rowinska J, et al. (2015). Urinary tract infections in pregnancy: Old and new unresolved diagnostic and therapeutic problems. DOI: doi.org/10.5114/aoms.2013.39202
8. Paduch DA. (2007). Viral lower urinary tract infections. ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18519018
9. Urinary tract infection. (2015). cdc.gov/getsmart/community/for-patients/common-illnesses/uti.html
10. Urinary tract infections (UTI). (n.d.). ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMHT0024568/