Το εμβόλιο κατά της COVID-19 είναι πιο αποτελεσματικό στους άνδρες;

Πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι στην Ελλάδα έχουν λάβει όλες τις δόσεις του εμβολίου κατά της COVID-19, και ο αριθμός αυξάνεται καθημερινά. Γνωρίζουμε πως όσοι εμβολιάζονται τείνουν να εκδηλώνουν κάποια συμπτώματα, όπως πυρετό, μυοσκελετικούς πόνους ή πονοκέφαλο, τα οποία υποχωρούν ύστερα από κάποιες μέρες. Επιπλέον, όσοι έχουν πραγματοποιήσει και δεύτερη δόση ίσως νιώσουν ακόμα πιο έντονα τα παραπάνω συμπτώματα, αυτό φυσικά δεν είναι λόγος ανησυχίας, αν μη τι άλλο δείχνει ότι ο οργανισμός έχει «μάθει» να αναγνωρίζει τον ιό SARS-CoV-2 ως «εχθρό» και τον καταπολεμά. Δυστυχώς, παρότι πολύ μικρό, ένα ποσοστό ανθρώπων εκδήλωσε επιπλοκές ύστερα από τον εμβολιασμό και οδηγήθηκε στον θάνατο.

Γιατί υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες μετά τον εμβολιασμό;

Για να παρασκευαστούν τα εμβόλια κατά της COVID-19 έχει εφαρμοστεί – σε κάποια από αυτά- νανοτεχνολογία. Η νανο-ιατρική επιστήμη και τεχνολογία αφορά υψηλής ακρίβειας επεμβάσεις, στην τάξη μεγέθους του νανόμετρου (nm). Έχει εφαρμογή στην θεραπεία του καρκίνου, της ηπατίτιδας, διαφόρων μολυσματικών ασθενειών και σε πληθώρα παθήσεων. Τα εμβόλια από την Pfizer- BioNTech και την Moderna χρησιμοποιούν αυτού του τύπου τεχνολογία, συγκεκριμένα εισάγουν μέσα σε νανοσωματίδια τα ενεργά συστατικά του εμβολίου, τα οποία μεταφέρονται στα κύτταρά μας. Έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, υπό την καθοδήγηση του Dr. Morteza Mahmoudi, ανέδειξε διαφορές στον τρόπο που αντιδρούν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου σε τέτοιου είδους νανοσωματίδια, ανάλογα με το φύλο του ατόμου.

Προκειμένου να δουν αν όντως τα νανοσωματίδια απορροφώνται διαφορετικά στα δύο φύλα, οι ερευνητές σχεδίασαν ένα πείραμα, όπου εισήγαγαν νανοσωματίδια με λιπιδική σύσταση, όπως αυτά που περιέχονται στα εμβόλια των Pfizer-BioNTech και Moderna, σε κύτταρα δοτών, και παρατήρησαν σημαντική διαφορά σε μια συγκεκριμένη ομάδα κυττάρων του ανοσοποιητικού: τα Φυσικά Κύτταρα Φονιάδες (Natural Killers Cells) των γυναικών απορροφούσαν λιγότερο αποτελεσματικά τα νανοσωματίδια από των αντρών.

Τι είναι τα Φυσικά Φονικά Κύτταρα (NK-κύτταρα);

Τα ΝΚ-κύτταρα ενεργοποιούνται σε ιικές λοιμώξεις, μέσω μηνυμάτων ιντερφερόνης ή κυτοκινών παραγόμενων από μακροφάγα, ένας διαφορετικός τύπος κυττάρων του ανοσοποιητικού μας. Στην συνέχεια τα ΝΚ-κύτταρα θα εντοπίσουν μολυσμένα από τον ιό κύτταρα (ή καρκινικά) και θα τα καταστρέψουν, μειώνοντας την εξάπλωση του ιού (ή του όγκου). Ίσως ένας πιθανός τρόπος αύξησης της απορροφητικότητας των νανοσωματιδίων από τα ΝΚ-κύτταρα των γυναικών, είναι ο «εμποτισμός» των νανοσωματιδίων στο πλάσμα του δότη, προσφέροντας τους μια κάλυψη από πρωτεΐνες του πλάσματος.

Η τεχνολογία των νανοσωματιδίων εφαρμόζεται για πρώτη φορά στα εμβόλια κατά της COVID-19;

Δεδομένου ότι τα νανοσωματίδια έχουν εφαρμοστεί σε θεραπείες κατά του καρκίνου, όσον αφορά τον διαχωρισμό των αποτελεσμάτων ανάμεσα στα δύο φύλα, δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα. Επιπλέον αξίζει να αναφερθεί πως λιγότερο του 15% των θεραπειών νανο-τεχνολογίας φτάνει στις κλινικές δοκιμές κατά του καρκίνου και μέχρι στιγμής δεν είναι αποτελεσματικότερη από τις συμβατικές θεραπείες. Πέραν αυτού, τα νανοσωματίδια εξετάζονται ειδικότερα στις γυναίκες μόνο σε έρευνες για ασθένειες που πλήττουν εκείνες, όπως τον καρκίνο των ωοθηκών. Όσον αφορά τα εμβόλια κατά της COVID-19, οι ερευνητές δεν διαχώρισαν τα αποτελέσματα των δοκιμών ανάμεσα στα δύο φύλα. Τα δεδομένα ωστόσο δείχνουν πως η αποτελεσματικότητα των εμβολίων διαφέρει, με το Pfizer-BioNTech εμβόλιο να είναι 96.4% αποτελεσματικότερο για τους άντρες, και 93.7% για τις γυναίκες, ενώ της Moderna είναι κατά 95.4% αποτελεσματικότερο για τους άντρες, και 93.1% για τις γυναίκες.

Η διαφορά στα ποσοστά πρέπει να ωθήσει τους ερευνητές να εξετάσουν το ενδεχόμενο εφαρμογής συγκεκριμένων εμβολίων ανάλογα με το φύλο, και  τις διαφορές στην ανοσοαπόκριση αυτών. Τα ποσοστά προστασίας που προσφέρουν τα εμβόλια παραμένουν σημαντικώς υψηλά, και όσο αυξάνονται τα δεδομένα από τους εμβολιασμούς, η συνεχής πρόοδος στην τεχνολογία των εμβολίων είναι μονόδρομος.