Τα ρευματοειδή οζίδια είναι σταθερά ογκίδια που αναπτύσσονται κάτω από το δέρμα. Είναι αρκετά χαρακτηριστικά στη ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ) και συνήθως εμφανίζονται κοντά στις προσβεβλημένες αρθρώσεις. Η ΡΑ είναι μια μακροχρόνια προοδευτική αυτοάνοση ασθένεια που προκαλεί φλεγμονή και πόνο στις αρθρώσεις του ατόμου και γύρω από αυτές. Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως στους καρπούς, τα χέρια και τα πόδια. Περίπου το ένα τέταρτο των ατόμων με ΡΑ αναπτύσσουν ρευματοειδή οζίδια. Δεν είναι μεταδοτικά ή επικίνδυνα και δεν αλλάζουν χρώμα ή αιμορραγούν. Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να υπάρχει πόνος, οι όζοι συνήθως δεν είναι ευαίσθητοι. Τα άτομα που έχουν προχωρημένη ΡΑ ή δυσκολεύονται να ελέγξουν τη νόσο μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν ρευματοειδή οζίδια. Ορισμένοι όζοι μπορεί να εξαφανιστούν με την πάροδο του χρόνου, αλλά άλλοι θα μεγαλώσουν. Όσον αφορά το μέγεθός τους, μπορεί να είναι τόσο μικρά όσο ένα μπιζέλι ή τόσο μεγάλα όσο ένα λεμόνι. Είναι αδύνατο να προβλεφθεί πώς θα μεταβληθούν οι μεμονωμένοι ρευματοειδείς όζοι.

Πού σχηματίζονται ρευματοειδή οζίδια;

Οι ρευματοειδείς όζοι αναπτύσσονται συνήθως σε αρθρώσεις που υφίστανται επανειλημμένα τραύματα ή πιέσεις. Συνηθέστερα, προσβάλλουν:

• δάχτυλα
• αγκώνες
• τα πόδια, ιδίως τις οπίσθιες πλευρές των φτερών

Ωστόσο, οποιοδήποτε μέρος του σώματος που προσβάλλει η ΡΑ μπορεί να αναπτύξει ρευματοειδή οζίδια. Σπάνια, οζίδια μπορεί να αναπτυχθούν σε μέρη του σώματος που δεν είναι αρθρώσεις, συμπεριλαμβανομένων των:

• μάτιων
• πνευμόνων
• φωνητικών χορδών

Οι ρευματοειδείς όζοι συνήθως δεν προκαλούν πόνο. Ένας επώδυνος όζος μπορεί να αποτελεί ένδειξη πρόσκρουσης σε νεύρο, λοίμωξης, φλεγμονής ή έλκους.

Ποιες είναι οι αιτίες και οι παράγοντες κινδύνου για τα ρευματοειδή οζίδια;

Η ΡΑ είναι η κύρια αιτία των ρευματοειδών οζιδίων, αλλά ορισμένα άτομα με τη νόσο είναι πιο επιρρεπή από άλλα, σε οζίδια. Οι ρευματοειδείς όζοι είναι επίσης σημάδι φλεγμονής και αυξημένης δραστηριότητας του ανοσοποιητικού συστήματος.

Οι γιατροί εξακολουθούν να μην κατανοούν πλήρως γιατί αναπτύσσονται ρευματοειδή οζίδια, οπότε δεν μπορούν να προβλέψουν ποιος θα τα αναπτύξει και ποιος όχι. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι πιθανοί παράγοντες κινδύνου.

Υπάρχει σύνδεση μεταξύ των ρευματοειδών όζων και του ρευματοειδούς παράγοντα (RF), μιας πρωτεΐνης που πολλοί άνθρωποι με ΡΑ έχουν στο αίμα τους. Παλαιότερες έρευνες δείχνουν ότι περίπου το 20-25% των ατόμων που έχουν κάνει θετική εξέταση αίματος για RF θα εμφανίσουν ρευματοειδή οζίδια. Τα αντικιτρουλλινικά αντισώματα (ACPA), τα οποία είναι αντισώματα κατά των ίδιων πρωτεϊνών ενός ατόμου, μπορεί επίσης να παίζουν κάποιο ρόλο. Τα ακόλουθα μπορεί επίσης να αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ρευματοειδών όζων:

1. Η λήψη μεθοτρεξάτης ή άλλων φαρμάκων για την αρθρίτιδα: Ορισμένα άτομα που λαμβάνουν μεθοτρεξάτη αναπτύσσουν μια κατάσταση που ονομάζεται επιταχυνόμενη οζώδης νόσος που προκαλείται από τη μεθοτρεξάτη. Προκαλεί οζίδια στα πόδια, τα χέρια και τα αυτιά.
2. Τραύμα κοντά σε σημείο πίεσης: Οι άνθρωποι έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ρευματοειδή οζίδια σε σημεία πίεσης. Η εμπειρία ενός κοψίματος ή μώλωπα σε αυτές τις περιοχές αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης ενός ρευματοειδούς όζου.
3. Η σοβαρή ΡΑ: Τα άτομα με πιο σοβαρά συμπτώματα έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν όζους. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι τα άτομα των οποίων η κατάσταση είναι προχωρημένη μπορεί επίσης να έχουν υψηλά επίπεδα ρευματοειδούς παράγοντα.
4. Το κάπνισμα: Τα άτομα που καπνίζουν μπορεί να έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ρευματοειδή οζίδια.
5. Γενετική: Ορισμένα γονίδια προδιαθέτουν ένα άτομο για ρευματοειδή οζίδια.

Πώς αντιμετωπίζουν οι γιατροί τα ρευματοειδή οζίδια;

Εάν οι ρευματοειδείς όζοι δεν προκαλούν πόνο ή άλλα συμπτώματα, συνήθως δεν χρειάζονται θεραπεία. Ο στόχος της θεραπείας θα πρέπει να είναι η διαχείριση των συμπτωμάτων της υποκείμενης νόσου. Διατίθενται πολυάριθμες θεραπείες για τη διαχείριση των συμπτωμάτων της ΡΑ, όπως:

1. Τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα (DMARDs): Τα DMARDs επιβραδύνουν την εξέλιξη της ΡΑ, με έναν τύπο που ονομάζεται βιολογικά φάρμακα να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η θεραπεία με το βιολογικό φάρμακο rituximab μπορεί να μειώσει την πιθανότητα ανάπτυξης οζιδίων.
2. Φυσικοθεραπεία: Θεραπευτικές προσεγγίσεις όπως κινητοποιήσεις αρθρώσεων, κινητοποίηση αρθρώσεων, προπόνηση δύναμης και ασκήσεις κινητικότητας μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της κινητικότητας και στη μείωση του πόνου.
3. Αναλγητικά: Οι γιατροί μπορεί να συστήσουν τη λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ή τη χρήση τους τοπικά.
4. Στεροειδή φάρμακα: Τα στεροειδή, όπως η πρεδνιζόνη, μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή που προκαλεί πόνο και άλλα συμπτώματα.
5. Εάν οι όζοι είναι επώδυνοι ή παρουσιάζουν αισθητική ανησυχία, ο γιατρός μπορεί να τους αφαιρέσει χειρουργικά. Ωστόσο, οι γιατροί δεν συνιστούν συχνά αυτή την προσέγγιση επειδή οι όζοι συχνά επιστρέφουν μετά τη χειρουργική επέμβαση.
6. Η έγχυση ρευματοειδών όζων με κορτικοστεροειδή, όπως η μεθυλπρεδνιζολόνη, μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα, αλλά και αυτή η θεραπεία ενέχει κινδύνους. Μια ένεση μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα ένας όζος να μολυνθεί ή να δημιουργηθεί έλκος.

Το άτομο μπορεί να συζητήσει τους κινδύνους και τα οφέλη με έναν γιατρό.

Πότε να επικοινωνήσετε με γιατρό για τα ρευματοειδή οζίδια;

Δεν είναι πάντοτε απαραίτητο να αντιμετωπίζονται οι ρευματοειδείς όζοι, αλλά το άτομο θα πρέπει να επικοινωνήσει με γιατρό εάν εμφανίσει συμπτώματα όπως πόνο ή πρήξιμο. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να υποδηλώνουν λοίμωξη ή έλκος.

Η ύπαρξη ρευματοειδών όζων και η διαχείριση των συμπτωμάτων της ΡΑ μπορεί να είναι απογοητευτική και μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει αισθήματα ψυχολογικού στρες, άγχους ή κατάθλιψης. Όποιος βιώνει αυτά τα συναισθήματα θα πρέπει να τα συζητήσει με έναν επαγγελματία υγείας. Ένας επαγγελματίας υγείας μπορεί να συστήσει κατάλληλες θεραπείες για τη συμπεριφορική υγεία καθώς και για τη σωματική υγεία.

Μπορείτε να προλάβετε τα ρευματοειδή οζίδια;

Δεν υπάρχει εγγυημένος τρόπος να αποτρέψετε την ανάπτυξη ρευματοειδών οζιδίων. Ωστόσο, η σωστή διαχείριση της ΡΑ μπορεί να βοηθήσει. Τα άτομα με ΡΑ μπορούν να βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση της πιθανότητας εμφάνισης οζιδίων με τα εξής:

1. τη διακοπή του καπνίσματος, εάν υπάρχει
2. τη λήψη φαρμάκων σύμφωνα με τις οδηγίες
3. αναφέροντας τυχόν νέα ή επιδεινούμενα συμπτώματα στον γιατρό το συντομότερο δυνατό
4. κάνοντας αλλαγές στον τρόπο ζωής για να αυξήσουν την κινητικότητα

Μπορούν τα ρευματοειδή οζίδια να εξαφανιστούν;

Οι όζοι μπορεί να υποχωρήσουν από μόνοι τους σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά σε άλλες θα επιμείνουν. Εάν βρίσκονται σε ευαίσθητο σημείο, το άτομο μπορεί να χρειαστεί θεραπεία.

Είναι δυνατόν να αφαιρεθούν οι ρευματοειδείς όζοι;

Οι ρευματοειδείς όζοι είναι συχνά καλοήθεις και δεν απαιτούν θεραπεία. Ωστόσο, εάν βρίσκονται σε συγκεκριμένα σημεία – όπως σε μια άρθρωση του δακτύλου ή σε μια φτέρνα – μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα. Εάν ο όζος είναι επώδυνος, μολυσμένος ή βρίσκεται σε άβολη θέση, ο γιατρός μπορεί να τον αφαιρέσει χειρουργικά. Ωστόσο, είναι σύνηθες οι όζοι να επανεμφανίζονται μετά την αφαίρεση.

Τι σημαίνει να έχετε όζους στον πνεύμονα;

Η ΡΑ μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει επιπλοκές στους πνεύμονες. Σπάνια, ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει πνευμονικά ρευματοειδή οζίδια, τα οποία είναι οζίδια στους πνεύμονες. Η πλειονότητα αυτών των όζων είναι μη καρκινικοί, αλλά άτομα με παράγοντες κινδύνου για καρκίνο μπορεί να χρειαστεί να υποβληθούν σε περαιτέρω αξιολόγηση.