Εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα: Η κατανάλωσή τους συνδέεται με πρόωρο θάνατο

Είναι ευρέως γνωστό πως η διατροφή ενός ανθρώπου παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία του. Ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται ορισμένα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για να επιβιώσει, τα οποία προσλαμβάνει μέσω της διατροφής. Δεν έχουν όμως όλα τα τρόφιμα την ίδια θρεπτική αξία, με αποτέλεσμα μερικά από αυτά να μην προσφέρουν οφέλη για την υγεία.

Τις τελευταίες δεκαετίες, τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διατροφής πολλών ανθρώπων και για το λόγο αυτό έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον των επιστημόνων σχετικά με τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η κατανάλωση των τροφών αυτών στην υγεία.

Μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Preventive Medicine, εξέτασε το πώς η κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων σχετίζεται με τον πρόωρο θάνατο, που μπορεί να προληφθεί. Μέσα από αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως η κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να αποτελεί την αιτία θανάτου σε ένα σημαντικό ποσοστό των γενικών θανάτων στον πληθυσμό της Βραζιλίας, απ’ όπου προέρχονταν οι συμμετέχοντες.

Τι είναι τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα;

Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα, ή αλλιώς υπερεπεξεργασμένα, τρόφιμα είναι βιομηχανικά σκευάσματα, τα οποία προέρχονται από τρόφιμα που έχουν υποστεί μεγάλη επεξεργασία μέσω της προσθήκης χημικών ουσιών, χρωστικών και αρωματικών υλών, συντηρητικών, σταθεροποιητών, γαλακτοματοποιητών, κλπ.

Τα συστατικά και οι διαδικασίες που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων έχουν ως στόχο τη δημιουργία προϊόντων χαμηλού κόστους, που είναι εξαιρετικά εύγευστα και έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής σε σύγκριση με τα μη επεξεργασμένα ή ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Μερικά παραδείγματα εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων είναι τα εξής:

• Ανθρακούχα αναψυκτικά
• Γλυκά ή αλμυρά συσκευασμένα σνακ, όπως πατατάκια και μπισκότα
• Ενεργειακές μπάρες και ποτά
• Κατεψυγμένα γεύματα, όπως πίτσες
• Γρήγορο φαγητό (fast food)

Πώς συνδέονται τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα με τον πρόωρο θάνατο;

Στην προαναφερθείσα μελέτη, για τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ του αριθμού των θανάτων στον πληθυσμό της Βραζιλίας και της πρόσληψης εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, οι ερευνητές εξέτασαν την εθνική κατανάλωση τροφών από το 2017 έως το 2018 και δεδομένα για τη θνησιμότητα από το 2019.

Συγκεκριμένα, εξετάστηκαν 541.160 άνθρωποι ηλικίας 30 έως 69 ετών, οι οποίοι πέθαναν το 2019 και από την ανάλυση των δεδομένων διαπιστώθηκε πως η κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων ευθύνεται για το 10,5% όλων των πρόωρων θανάτων στα άτομα αυτής της ηλικίας (περίπου 57.000 θάνατοι). Διαπιστώθηκε επίσης πως η κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων ευθυνόταν για το 21,8% όλων των θανάτων από μη μεταδοτικές ασθένειες, που μπορούσαν να προληφθούν.

Τα ευρήματα αυτά είναι πολύ σημαντικά καθώς δείχνουν πως τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα ευθύνονται για ένα σημαντικό ποσοστό πρόωρων θανάτων που μπορούν να προληφθούν στη Βραζιλία. Η μείωση της κατανάλωσής αυτών θα μπορούσε να μειώσει τα ποσοστά της πρόωρης θνησιμότητας και να έχει σημαντικά οφέλη για τη γενικότερη υγεία του πληθυσμού.

Ποιοι είναι οι περιορισμοί της μελέτης;

Παρόλο που τα αποτελέσματα της παραπάνω μελέτης είναι εξαιρετικά σημαντικά και προσθέτουν νέες πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους που έχει η κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, υπάρχουν και ορισμένοι περιορισμοί που πρέπει να ληφθούν υπόψη.

Αρχικά, οι ερευνητές δεν κατάφεραν να προσδιορίσουν με ακρίβεια τον αριθμό των θανάτων που προκλήθηκαν λόγω της κατανάλωσης εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων και ήταν αδύνατο να ληφθούν υπόψη όλοι οι παράγοντες που μπορεί να επηρέασαν αυτό το αποτέλεσμα.

Τέλος, τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν στα πλαίσια της μελέτης αφορούσαν άτομα από τη Βραζιλία, με αποτέλεσμα σε άλλες χώρες τα ποσοστά να είναι ελαφρώς διαφορετικά, είτε ως προς το καλύτερο είτε ως προς το χειρότερο.