Η κατάχρηση αλκοόλ είναι μια από τις κύριες αιτίες νοσηρότητας και θνησιμότητας παγκοσμίως. Παρόλο που η υπερβολική κατανάλωσή του είναι συνδεδεμένη με τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, η χαμηλή κατανάλωση αλκοόλ έχει παρουσιάσει ορισμένα προστατευτικά αποτελέσματα για το καρδιαγγειακό σύστημα. Ωστόσο, εκτός από τη σωματική υγεία, η κατανάλωση αλκοόλ, ακόμη και σε μικρές ποσότητες, φαίνεται ότι μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση γνωστικής έκπτωσης και άνοιας.

Τα αποτελέσματα των ερευνών σχετικά με την επίδραση του αλκοόλ στη γνωστική λειτουργία είναι ανάμεικτα, αλλά μια πολύ πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο PLOS Medicine Journal υποστηρίζει πως η κατανάλωση επτά ή περισσότερων μονάδων αλκοόλ την εβδομάδα μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο και να συμβάλει ενδεχομένως στην έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών του.

Πώς επηρεάζει το αλκοόλ τη γνωστική λειτουργία;

Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο PLOS Medicine Journal, η κατανάλωση επτά ή περισσότερων μονάδων αλκοόλ την εβδομάδα σχετίζεται με υψηλότερα επίπεδα σιδήρου στον εγκέφαλο. Οι επτά μονάδες αλκοόλ ισοδυναμούν, σύμφωνα με τους ειδικούς, με περίπου 3 ποτήρια κρασιού των 175ml και περιεκτικότητας 14% σε αλκοόλ. Η πρόσληψη 7 έως 14 μονάδων αλκοόλ την εβδομάδα χαρακτηρίζεται ως μια μέτρια κατανάλωση αλκοόλ.

Η μελέτη βασίστηκε στην ανάλυση ήδη υπαρχόντων δεδομένων της UK Biobank για 20.729 άτομα. Συγκεκριμένα, διερευνήθηκε η σχέση μεταξύ της αυτοαναφερόμενης κατανάλωσης αλκοόλ των συμμετεχόντων και των επιπέδων του σιδήρου στον εγκέφαλο αυτών, που μετρήθηκαν με απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI). Η μέση ποσότητα αλκοόλ που καταναλωνόταν εβδομαδιαίως από τους συμμετέχοντες ήταν περίπου 18 μονάδες, που αντιστοιχούν σε 7 κουτιά μπύρας ή 6 μεγάλα ποτήρια κρασιού.

Στη συνέχεια, όλοι οι συμμετέχοντες στη μελέτη έκαναν ένα τεστ για την αξιολόγηση της γνωστικής και κινητικής τους λειτουργίας. Από την ανάλυση όλων αυτών των δεδομένων προέκυψε συσχέτιση της κατανάλωσης μέτριας ποσότητας αλκοόλ (πάνω από 7 μονάδες την εβδομάδα) με τα αυξημένα επίπεδα σιδήρου στα βασικά γάγγλια, μια περιοχή του εγκεφάλου η οποία είναι υπεύθυνη για αρκετές λειτουργίες, όπως η κίνηση, η μάθηση, η μνήμη, τα συναισθήματα, κλπ. Επιπλέον, παρατηρήθηκε πως τα αυξημένα επίπεδα σιδήρου σε αυτή την περιοχή του εγκεφάλου συνδέονταν με χειρότερη γνωστική λειτουργία.

Ωστόσο, σε μια μελέτη παρατήρησης όπως αυτή μπορούν να προκύψουν μόνο συσχετίσεις και όχι προσδιορισμός της αιτιότητας. Για το σκοπό αυτό χρειάζεται διεξαγωγή πειραματικής μελέτης (τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή) για εκτίμηση των αποτελεσμάτων. Τα αποτελέσματα της παραπάνω μελέτης αποτελούν ωστόσο κίνητρο για την περαιτέρω διερεύνηση της πιθανότητας η κατανάλωση αλκοόλ να αποτελεί αιτία της συσσώρευσης σιδήρου στον εγκέφαλο και παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος του Alzheimer και του Parkinson.

Παρόλο που τα ευρήματα της μελέτης αυτής είναι μόνο προκαταρτικά, υπάρχουν ορισμένες ενέργειες που όλοι θα μπορούσαν να κάνουν για να μειώσουν τους πιθανούς κινδύνους που έχει το αλκοόλ για την υγεία του εγκεφάλου. Ένας απλός και αυτονόητος τρόπος είναι η μείωση της ποσότητας του αλκοόλ που καταναλώνεται ημερησίως ή η μείωση των ημερών που αυτό καταναλώνεται μέσα στην εβδομάδα. Επιπλέον, η κατανάλωση αλκοόλ μαζί με το γεύμα, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των παρενεργειών του γενικώς. Τέλος, για άτομα που έχουν εξάρτηση από το αλκοόλ, σε σημείο που αυτό παρεμβαίνει στην καθημερινή τους ζωή, συνιστάται η αναζήτηση υποστήριξης και θεραπείας από κάποιον ειδικό.