Τι είναι η γνωστική αξιολόγηση;
Η γνωστική αξιολόγηση ελέγχει για προβλήματα της γνωστικής λειτουργίας. Η γνωστική λειτουργία είναι ένας συνδυασμός διαδικασιών στον εγκέφαλο που εμπλέκεται σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής. Περιλαμβάνει τη σκέψη, τη μνήμη, τη γλώσσα, την κρίση και την ικανότητα εκμάθησης νέων πραγμάτων. Πρόβλημα στη γνωστική λειτουργία ονομάζεται γνωστική έκπτωση. Αυτή η πάθηση κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή.
Υπάρχουν πολλές αιτίες της γνωστικής έκπτωσης που περιλαμβάνουν παρενέργειες φαρμάκων, διαταραχές των αιμοφόρων αγγείων, κατάθλιψη και άνοια. Η άνοια είναι όρος που χρησιμοποιείται για τη σοβαρή απώλεια νοητικής λειτουργίας. Η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι ο πιο κοινός τύπος άνοιας.
Η γνωστική αξιολόγηση δεν μπορεί να αναδείξει μία συγκεκριμένη αιτία γνωστικής έκπτωσης. Όμως μπορεί να βοηθήσει το γιατρό να διαπιστώσει εάν χρειάζονται περαιτέρω εξετάσεις ή/και βήματα για τη διευθέτηση του προβλήματος.
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι γνωστικής αξιολόγησης, με τους πιο κοινούς να είναι οι εξής:
- Κλίμακα γνωστικής αξιολόγησης Μόντρεαλ (MoCA)
- Mini-Mental State Examination (MMSE)
- Mini-Cog
Και οι τρεις προαναφερθείσες εξετάσεις αξιολογούν τις νοητικές λειτουργίες μέσω μιας σειράς ερωτήσεων ή/και απλών διεργασιών.
Χρησιμότητα εξέτασης
Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται η γνωστική αξιολόγηση;
Η γνωστική αξιολόγηση συχνά χρησιμοποιείται για τον έλεγχο ήπιας νοητικής έκπτωσης (MCI). Τα άτομα με ήπια γνωστική έκπτωση μπορεί να παρατηρούν αλλαγές στη μνήμη και άλλες νοητικές λειτουργίες. Οι αλλαγές αυτές δεν είναι αρκετά σοβαρές ώστε να έχουν καίρια επίπτωση στην καθημερινή ζωή ή τις συνήθεις δραστηριότητες. Όμως, η ήπια γνωστική έκπτωση μπορεί να αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για πιο σοβαρή βλάβη. Αν έχετε ήπια γνωστική έκπτωση, ο γιατρός θα σας ζητήσει να πραγματοποιήσετε αρκετά τεστ στην πάροδο του χρόνου για να ελέγξει για επιδείνωση της νοητικής λειτουργίας.
Γιατί χρειάζομαι γνωστική αξιολόγηση;
Μπορεί να χρειαστείτε γνωστική αξιολόγηση αν παρουσιάζετε ενδείξεις γνωστικής έκπτωσης, όπως:
- Ξεχνάτε ραντεβού και σημαντικά γεγονότα
- Χάνετε συχνά πράγματα
- Δυσκολεύεστε να ανακαλέσετε λέξεις που γνωρίζετε
- Χάνεται η σκέψη σας κάνοντας συζητήσεις, βλέποντας ταινίες ή διαβάζοντας βιβλία
- Έχετε αυξημένη ευερεθιστότητα ή/και άγχος
Η οικογένεια ή οι φίλοι μπορεί να σας προτείνουν γνωστική αξιολόγηση εάν παρατηρούν αυτά τα συμπτώματα.
Διαδικασία εξέτασης
Πώς πραγματοποιείται η γνωστική αξιολόγηση;
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι γνωστικής αξιολόγησης. Ο καθένας περιλαμβάνει απάντηση σε μία σειρά ερωτήσεων ή/και πραγματοποίηση απλών διεργασιών. Αυτά τα τεστ είναι σχεδιασμένα να αξιολογούν την νοητική λειτουργία, όπως τη μνήμη, τη γλώσσα και την ικανότητα αναγνώρισης αντικειμένων. Οι πιο κοινοί τύποι γνωστικής αξιολόγησης είναι:
- Κλίμακα γνωστικής αξιολόγησης Μόντρεαλ (MoCA). Μία δεκάλεπτη-δεκαπεντάλεπτη εξέταση που περιλαμβάνει απομνημόνευση μιας μικρής λίστας λέξεων, ταυτοποίηση της εικόνας ενός ζώου και αντιγραφή ενός σχήματος ή αντικειμένου.
- Mini-Mental State Exam (MMSE). Μία εξέταση που διαρκεί 7-10 λεπτά όπου θα σας ζητηθεί να πείτε την τρέχουσα ημερομηνία, να μετρήσετε προς τα πίσω και να ταυτοποιήσετε καθημερινά αντικείμενα, όπως ένα μολύβι ή ένα ρολόι.
- Mini-Cog. Μία εξέταση που διαρκεί 3 έως 5 λεπτά και περιλαμβάνει την ανάκληση μιας λίστας τριών λέξεων αντικειμένων και τη σχεδίαση ενός ρολογιού.
Προετοιμασία
Ποια προετοιμασία απαιτείται για τη γνωστική αξιολόγηση;
Δεν απαιτείται καμία προετοιμασία.
Κίνδυνοι εξέτασης
Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με τη γνωστική αξιολόγηση;
Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος.
Ερμηνεία αποτελεσμάτων
Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;
Εάν τα αποτελέσματα δεν είναι φυσιολογικά, αυτό σημαίνει ότι έχετε κάποιο πρόβλημα στη μνήμη ή σε άλλη νοητική λειτουργία. Όμως δεν διαγιγνώσκεται η αιτία. Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει περισσότερες εξετάσεις για να διαπιστώσει την αιτία. Ορισμένοι τύποι γνωστικής έκπτωσης προκαλούνται από αντιμετωπίσιμες παθήσεις και καταστάσεις, όπως:
- Νόσοι του θυρεοειδούς
- Παρενέργειες φαρμάκων
- Ανεπάρκειες βιταμινών
Σε αυτές τις περιπτώσεις τα γνωστικά προβλήματα θα βελτιωθούν ή θα υποχωρήσουν πλήρως μετά τη θεραπεία.
Άλλοι τύποι γνωστικής έκπτωσης δεν έχουν ίαση. Όμως, η φαρμακευτική αγωγή και ένας υγιεινός τρόπος ζωής θα βοηθήσουν στην επιβράδυνση της νοητικής εκφύλισης σε ορισμένες περιπτώσεις. Η διάγνωση άνοιας επίσης μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς και τις οικογένειές τους να προετοιμαστούν για τις μελλοντικές ανάγκες.
Αν έχετε ερωτήσεις ή ανησυχείτε για τα αποτελέσματά σας, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
Περαιτέρω πληροφορίες
Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω αναφορικά με τη γνωστική αξιολόγηση;
Η εξέταση MoCA συνήθως είναι καλύτερη στον εντοπισμό της ήπιας νοητικής έκπτωσης. Η εξέταση MMSE είναι καλύτερη στον εντοπισμό πιο σοβαρών γνωστικών προβλημάτων. Το τεστ Mini-Cog χρησιμοποιείται συχνά, επειδή είναι εύκολο, γρήγορο και ευρέως διαθέσιμο. Ο γιατρός μπορεί να πραγματοποιήσει ένα ή περισσότερα από αυτά τα τεστ, ανάλογα με την κατάστασή σας.
+ 17 πηγές
©2022 WikiHealth All Rights Reserved1. Alzheimer's Association [Internet]. Chicago: Alzheimer's Association; c2018. Mild Cognitive Impairment (MCI); [cited 2018 Nov 18]; [about 4 screens]. Available from: https://www.alz.org/alzheimers-dementia/what-is-dementia/related_conditions/mild-cognitive-impairment
2. Alzheimer's Association [Internet]. Chicago: Alzheimer's Association; c2018. What Is Alzheimer's?; [cited 2018 Nov 18]; [about 3 screens]. Available from: https://www.alz.org/alzheimers-dementia/what-is-alzheimers
3. Alzheimer's Association [Internet]. Chicago: Alzheimer's Association; c2018. What Is Dementia?; [cited 2018 Nov 18]; [about 4 screens]. Available from: https://www.alz.org/alzheimers-dementia/what-is-dementia
4. Centers for Disease Control and Prevention [Internet]. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services; Cognitive Impairment: A Call for Action, Now!; 2011 Feb [cited 2018 Nov 18]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cdc.gov/aging/pdf/cognitive_impairment/cogimp_poilicy_final.pdf
5. Centers for Disease Control and Prevention [Internet]. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services; Healthy Brain Initiative; [updated 2017 Jan 31; cited 2018 Nov 18]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cdc.gov/aging/healthybrain/index.htm
6. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2018. Mild cognitive impairment (MCI): Diagnosis and treatment; 2018 Aug 23 [cited 2018 Nov 18]; [about 4 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/mild-cognitive-impairment/diagnosis-treatment/drc-20354583
7. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2018. Mild cognitive impairment (MCI): Symptoms and causes; 2018 Aug 23 [cited 2018 Nov 18]; [about 3 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/mild-cognitive-impairment/symptoms-causes/syc-20354578
8. Merck Manual Consumer Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co. Inc.; c2018. Neurological Examination; [cited 2018 Nov 18]; [about 2 screens]. Available from: https://www.merckmanuals.com/home/brain,-spinal-cord,-and-nerve-disorders/diagnosis-of-brain,-spinal-cord,-and-nerve-disorders/neurologic-examination
9. Merck Manual Professional Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co. Inc.; c2018. How to Assess Mental Status; [cited 2018 Nov 18]; [about 2 screens]. Available from: https://www.merckmanuals.com/professional/neurologic-disorders/neurologic-examination/how-to-assess-mental-status
10. Michigan Medicine: University of Michigan [Internet]. Ann Arbor (MI): Regents of the University of Michigan; c1995–2018. Mild Cognitive Impairment; [cited 2018 Nov 18]; [about 5 screens]. Available from: https://www.uofmhealth.org/brain-neurological-conditions//mild-cognitive-impairment
11. National Institute on Aging [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Assessing Cognitive Impairment in Older Patients; [cited 2018 Nov 18]; [about 2 screens]. Available from: https://www.nia.nih.gov/health/assessing-cognitive-impairment-older-patients
12. National Institute on Aging [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; What Is Alzheimer's Disease?; [cited 2018 Nov 18]; [about 2 screens]. Available from: https://www.nia.nih.gov/health/what-alzheimers-disease
13. National Institute on Aging [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; What Is Mild Cognitive Impairment?; [cited 2018 Nov 18]; [about 2 screens]. Available from: https://www.nia.nih.gov/health/what-mild-cognitive-impairment
14. Norris DR, Clark MS, Shipley S. The Mental Status Examination. Am Fam Physician [Internet]. 2016 Oct 15 [cited 2018 Nov 18]; 94(8):; 635–41. Available from: https://www.aafp.org/afp/2016/1015/p635.html
15. Today's Geriatric Medicine [Internet]. Spring City (PA): Great Valley Publishing; c2018. MMSE vs. MoCA: What You Should Know; [cited 2018 Nov 18]; [about 2 screens]; Available from: http://www.todaysgeriatricmedicine.com/news/ex_012511_01.shtml
16. U .S. Department of Veterans Affairs [Internet]. Washington D.C.: U.S. Department of Veterans Affairs; Parkinson's Disease Research, Education and Clinical Centers: Montreal Cognitive Assessment (MoCA); 2004 Nov 12 [cited 2018 Nov 18]; [about 3 screens]. Available from: https://www.parkinsons.va.gov/consortium/moca.asp
17. Xueyan L, Jie D, Shasha Z, Wangen L, Haimei L. Comparison of the value of Mini-Cog and MMSE screening in the rapid identification of Chinese outpatients with mild cognitive impairment. Medicine [Internet]. 2018 Jun [cited 2018 Nov 18]; 97(22): e10966. Available from: https://journals.lww.com/md-journal/Fulltext/2018/06010/Comparison_of_the_value_of_Mini_Cog_and_MMSE.74.aspx