Ο Ιπποκράτης υποστήριζε: «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαµβάνειν», και αναδείκνυε με τη φράση αυτή τη σημασία της πρόληψης για την υγεία και την μακροζωία.  Υψίστης σημαντικότητας η θέση αυτή για τον καρκίνο…

Μια νέα έκθεση του ACS, από μια ομάδα εμπειρογνωμόνων, αναφέρεται στο πώς η διατροφή, το βάρος και η σωματική δραστηριότητα επηρεάζουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Οι εμπειρογνώμονες, έχουν μελετήσει τα διαθέσιμα στοιχεία και έχουν καταλήξει σε συγκεκριμένες συστάσεις, σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες, τη σωματική δραστηριότητα και το βάρος, για την πρόληψη της εμφάνισης καρκίνου.

Για επαγγελματίες υγείας, η ευθυγράμμιση αυτής της νέας κατευθυντήριας γραμμής για την πρόληψη του καρκίνου από την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS) με τις προηγούμενες δημοσιευμένες συστάσεις του Αμερικανικού Ινστιτούτου για την Έρευνα για τον Καρκίνο (AICR), παρέχει ακόμη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ότι οι συμβουλές που δίνουν κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Τι αναφέρουν οι νέες κατευθυντήριες γραμμές για την πρόληψη του καρκίνου;

Σύμφωνα με τον Colleen Spees, διαιτολόγο, διατροφολόγο, Αναπληρωτή Καθηγητή Ιατρικής Διαιτολογίας στο The Ohio State University College of Medicine και μέλος της επιτροπής για την ανάπτυξη αυτής της νέας κατευθυντήριας γραμμής «αυτή η νέα οδηγία ενισχύει τις βασικές συστάσεις που δίνουν άλλοι αξιόπιστοι οργανισμοί, προωθώντας την ισορροπία που αφορά: τον έλεγχο του βάρους, την κατανάλωση ενός φυτικού διατροφικού προτύπου, την τακτική σωματική δραστηριότητα και τον περιορισμό του καθιστικού χρόνου. Αυτή η οδηγία, ενθαρρύνει επίσης, την αποφυγή αλκοόλ, όσο γίνεται περισσότερο».

Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία, συνδέεται στενά με τον μεγαλύτερο κίνδυνο πολλών τύπων καρκίνου. Οι συστάσεις που αναφέρονται στην αποφυγή της αύξησης του βάρους και τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους, έχουν στόχο την αποφυγή των επιβλαβών επιπτώσεων του υπερβολικού σωματικού λίπους στις ορμόνες, όπως η ινσουλίνη και τα οιστρογόνα, στην ανάπτυξη φλεγμονής και οξειδωτικού στρες.

Τι γίνεται όμως αν έχετε ήδη υπερβολικό σωματικό λίπος; Οι μελέτες δεν είναι σαφείς για το αν η απώλεια βάρους βοηθά ειδικά στην μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου. Ωστόσο, άλλες μελέτες, αναφέρουν ότι η απώλεια ακόμη και μερικών κιλών, μπορεί να βελτιώσει τους δείκτες της μεταβολικής υγείας. Έτσι, λαμβάνοντας υπόψη ότι η μέτρια απώλεια βάρους, έχει σημαντικά οφέλη στη μείωση του κινδύνου των καρδιακών παθήσεων και του διαβήτη τύπου 2, η νέα έκθεση του ACS καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, πρέπει γενικότερα να ενθαρρύνονται να μειώσουν το βάρος τους, για να προωθήσουν τη γενική τους υγεία.

Η σωματική δραστηριότητα, είναι ευρέος γνωστό, ότι μειώνει τον κίνδυνο διάφορων ασθενειών. Τόσο το ACS, όσο και το AICR, υπογραμμίζουν ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη καρκίνου, επιδρώντας στον μεταβολισμό της ινσουλίνης και της γλυκόζης, στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, στη φλεγμονή, στις σεξουαλικές ορμόνες και σε πολλά άλλα. Και οι δύο οργανισμοί, τονίζουν, ότι τα 150 λεπτά μέτριας σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα, θα πρέπει να αποτελούν τον ελάχιστο στόχο άσκησης του κάθε ανθρώπου. Ο περισσότερος χρόνος σωματικής άσκησης θα έχει σαφώς ακόμη καλύτερα αποτελέσματα για την πρόληψη του καρκίνου.

Όσον αφορά τη διατροφή, η οδηγία δεν δίνει αυστηρούς κανόνες διατροφής. Η διατροφή αναφέρεται σε ολόκληρο τον τρόπο θρέψης – τι τρώτε, τι πίνετε και πόσο μεγάλα είναι τα γεύματα σας. Οι εκθέσεις ACS και AICR, είναι σαφείς σχετικά με το τι πρέπει να επιλέγετε και το τι πρέπει να αποφεύγετε: Δώστε έμφαση σε μια ποικιλία λαχανικών, σπόρων πλούσιων σε φυτικές ίνες (αποξηραμένα φασόλια και μπιζέλια), φρούτα και δημητριακά ολικής αλέσεως. Περιορίστε ή αποφύγετε τα κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα, τα ζαχαρούχα ποτά και τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα.  Διευκρινίζεται ότι τα επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως τα ψιλοκομμένα, τα κονσερβοποιημένα και τα κατεψυγμένα λαχανικά είναι καλές επιλογές. Τα τρόφιμα που αποτελούν «κόκκινες σημαίες» είναι αυτά που υποβάλλονται σε υψηλή επεξεργασία με τρόπους που αφαιρούν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες. Μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες ανθυγιεινών λιπαρών, σακχάρων και νατρίου.

Γιατί γίνεται τόσο μεγάλη συζήτηση για τις διατροφικές συνήθειες, αντί για συγκεκριμένες βιταμίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά;

Το κάθε μεμονωμένο θρεπτικό συστατικό, συμβάλλει με διαφορετικό τρόπο στην μείωση ή την αύξηση του κινδύνου του καρκίνου. Από την άλλη, η διατροφικές συνήθειες, συνδυάζουν διάφορα θρεπτικά συστατικά, τα οποία όταν συνεργάζονται μεταξύ τους μπορούν να επηρεάσουν διαφορετικά τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.

Είναι καλύτερο να μην πίνετε αλκοόλ

Αυτή είναι μια σταθερή σύσταση της νέας έκθεσης του ACS, αλλά και της έκθεσης του AICR. Και οι δύο οργανισμοί αφήνουν περιθώρια για προσωπική επιλογή, σημειώνοντας ότι αν επιλέξετε να πίνετε αλκοόλ, είναι σημαντικό να περιορίσετε τα ποσά, για να συνάδουν με τις επίσημες συστάσεις. Οι συστάσεις αυτές υπογραμμίζουν ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να πίνουν περισσότερο από ένα ποτό την ημέρα και οι άνδρες δεν πρέπει να πίνουν περισσότερο από δύο ποτά. Στην περίπτωση που το μόνο σας κίνητρο για να μειώσετε το αλκοόλ είναι η μείωση του κινδύνου του καρκίνου, οι επιστήμονες τονίζουν πως πρέπει να το κόψετε εντελώς και ο λόγος είναι ο εξής: «όταν το αλκοόλ μεταβολίζεται, σχηματίζονται καρκινογόνες ενώσεις, έτσι όσο περισσότερο αλκοόλ πίνει ένα άτομο, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για ανάπτυξη διαφόρων καρκίνων, με τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού να αυξάνεται ακόμη και με μέτρια κατανάλωση».

Τι γίνεται με τον καφέ, τα γλυκαντικά και τα βιολογικά τρόφιμα;

Πέραν από τις βασικές συστάσεις, η νέα έκθεση του ACS, περιλαμβάνει και έναν οδηγό με κοινές ερωτήσεις που σχετίζονται με θέματα όπως, ο καφές, τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα, τα γλυκαντικά, τα βιολογικά τρόφιμα και οι χορτοφαγικές ή vegan δίαιτες. Πού κατέληξαν οι εμπειρογνώμονες για αυτά τα θέματα; Σύμφωνα με τον Spees «Δεν υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα στοιχεία, επί του παρόντος, για την πρόληψη του καρκίνου, ώστε να συμπεριληφθούν αυτά τα θέματα στην κύρια οδηγία. Αλλά, δεδομένου ότι υπάρχουν πολλές απορίες για αυτά τα θέματα, αυτή η ξεχωριστή ενότητα, έχει στόχο να γνωστοποιήσει τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και να καθοδηγήσει, ως ένα βαθμό, τις αποφάσεις των ανθρώπων».

Πώς μπορούν να συμβάλλει η Πολιτεία σε ένα υγιεινό τρόπο ζωής;

Η κατευθυντήρια γραμμή του ACS, αποτελεί πρόκληση για την Πολιτεία, τους Δήμους και τις Κοινότητες, καθώς δίνει ιδέες για το πώς μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Για παράδειγμα, μπορούν να παρέχουν στους ανθρώπους μεγαλύτερη πρόσβαση σε υγιεινά τρόφιμα, χαμηλώνοντας τις τιμές τους. Επιπρόσθετα, μπορούν να δημιουργήσουν ένα δομημένο περιβάλλον – δρόμους, διαδρομές πεζοπορίας και ποδηλατοδρόμους- ώστε να διευκολύνουν τη σωματική άσκηση των ανθρώπων. Έτσι, με αυτή τη νέα έκθεση, παρέχονται ιδέες για νέες ευκαιρίες, που μπορούμε να εκμεταλλευτούμε, ως άτομα και ως κοινότητες, υποστηρίζοντας ο ένας τον άλλον, για να μειώσουμε τον κίνδυνο του καρκίνου.