Τι είναι προβιοτικά;

Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί οργανισμοί, κυρίως βακτήρια και ζυμομύκητες, οι οποίοι ενισχύουν την ανθρώπινη υγεία με διάφορους τρόπους. Ειδικότερα και νοουμένου ότι αυτοί οι μικροοργανισμοί ζουν στο ανθρώπινο έντερο, είναι πολύ σημαντικοί κυρίως για την πρόληψη και την θεραπεία διαφόρων γαστρεντερικών διαταραχών, αλλά και άλλων καταστάσεων που θα δούμε πιο κάτω.

Ποιοι τύποι προβιοτικών υπάρχουν;

Τα προβιοτικά, όπως είπαμε και νωρίτερα, είναι ευεργετικά βακτήρια, τα οποία ζουν στο έντερο, οπότε η λήψη τους, είτε μέσω συμπληρωμάτων, είτε μέσω τροφίμων, αποσκοπεί στην ενίσχυση του πληθυσμού των βακτηρίων που ήδη υπάρχουν στο ανθρώπινο έντερο.

Τα πιο κοινά προβιοτικά ανήκουν στην οικογένεια Lactobacillus και στην οικογένεια Bifidobacterium και είναι τα εξής:

• L. acidophilus
• L. casei
• L. rhamnosus
• L. bulgaricus
• L. plantarum
• L. helveticus
• Β. Bifidum
• B. longum
• B. breve
• Β. Infantis

Υπογραμμίζεται ότι για να προσδιορίσετε τον σωστό τύπο και την ποσότητα των προβιοτικών που χρειάζεστε, όπως και τον τρόπο πρόσληψης τους (μέσω διατροφής ή συμπληρωμάτων) πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας, ο οποίος είναι γνώστης συγκεκριμένων μελετών που προσδιορίζουν το ποια στελέχη προβιοτικών είναι κατάλληλα για κάθε περίπτωση.

Για την αντιμετώπιση ποιων ασθενειών είναι χρήσιμα τα προβιοτικά;

Τα προβιοτικά χρησιμοποιούνται τόσο για τη θεραπεία συγκεκριμένων πεπτικών προβλημάτων, όσο και για την πρόληψη διαφόρων άλλων καταστάσεων υγείας.

Συνήθως, τα προβιοτικά χρησιμοποιούνται  (α) για την αποκατάσταση του μικροβιώματος του εντέρου μετά την χρήση αντιβιοτικών, καθώς η λήψη αντιβιοτικών διαταράσσει την ισορροπία των καλών βακτηρίων του εντέρου και (β) για την θεραπεία της διάρροιας. Ωστόσο, η έρευνα υποστηρίζει ότι τα προβιοτικά είναι κατάλληλα για την πρόληψη και τη θεραπεία και άλλων καταστάσεων υγείας, όπως:

• Δυσανεξία στη λακτόζη
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Υψηλή χοληστερίνη
• Δυσκοιλιότητα
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Κολίτιδα
• Διαβήτης τύπου 2
• Καρκίνος του παχέος εντέρου
• Προστασία από τα βακτήρια Helicobacter pylori τα οποία προκαλούν έλκη
• Προστασία από διάφορες λοιμώξεις λόγω εξασθενημένου ανοσοποιητικού συστήματος

Μάλιστα, διάφορες μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα προβιοτικά μπορούν να συμβάλλουν και στην υγιή γήρανση, βελτιώνοντας την ανοσολογική λειτουργία.

Σε ποιες μορφές διατίθενται τα προβιοτικά;

Τα προβιοτικά διατίθενται σε διάφορες μορφές συμπληρωμάτων, αλλά υπάρχουν και σε διάφορα είδη τροφίμων, όπως το γιαούρτι, το κεφίρ, το βουτυρόγαλα και τα ζυμωμένα τρόφιμα.

• Σε μορφή σκόνης: Υπάρχουν σκόνες που αποτελούνται από προβιοτικά, οι οποίες προστίθενται σε ροφήματα ή τρόφιμα και καταναλώνονται. Σημειώνεται ότι πολλά από αυτά τα μείγματα χρειάζεται να μπαίνουν στο ψυγείο, γι΄ αυτό διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες.
• Σε μορφή κάψουλας: Υπάρχουν κάψουλες που περιέχουν ένα σημαντικό αριθμό προβιοτικών, κυρίως στελέχη που εμπίπτουν στις οικογένειες Lactobacillus acidophilus και Bifidobacterium bifidus. Συμβουλευτείτε τον φαρμακοποιό ή τον γιατρό σας για την δοσολογία και το είδος που χρειάζεστε. Διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης, καθώς πολλές κάψουλες διατηρούνται μόνο στο ψυγείο.
• Σε μορφή «μαργαριταριού»: Τα προβιοτικά μαργαριτάρια είναι πολύ μικρά στρογγυλά χάπια, τα οποία διαλύονται μόλις φτάσουν στην εντερική οδό και όχι νωρίτερα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, καθώς αν διαλύονταν νωρίτερα, το οξύ του στομάχου θα μπορούσε να σκοτώσει μια σημαντική ποσότητα βακτηρίων, πριν φτάσουν στα έντερα για να απορροφηθούν.

Ποιος δεν πρέπει να παίρνει προβιοτικά;

Οι άνθρωποι που λαμβάνουν κάποιο είδος ανοσοκατασταλτικού φαρμάκου ή έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω κάποιας ασθένειας, όπως ο HIV, θα πρέπει να μιλήσουν με το γιατρό τους πριν αρχίσουν να παίρνουν προβιοτικά σε οποιαδήποτε μορφή. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, οι επιστήμονες ξεκαθαρίζουν ότι δεν υπάρχει κάποια τεκμηριωμένη απόδειξη που να υποδηλώνει ότι τα προβιοτικά αλληλεπιδρούν επικίνδυνα με οποιαδήποτε φάρμακο.