Η διακρανιακή ηλεκτρική νευρική διέγερση (tES) ή κρανιακή ηλεκτρική νευρική διέγερση (CES), είναι μια μη επεμβατική διέγερση του εγκεφάλου, όπου η εγκεφαλική δραστηριότητα διεγείρεται ή αναστέλλεται με την εφαρμογή σταθερού ή εναλλασσόμενου ρεύματος χαμηλής τάσης στον ανθρώπινο εγκέφαλο μέσω ηλεκτροδίων του τριχωτού της κεφαλής.

Το tES είναι ένα πολλά υποσχόμενο εργαλείο στην αποκατάσταση, με βάση τις αυξανόμενες ενδείξεις ότι η παροχή ρεύματος σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου μπορεί να προωθήσει επιθυμητές πλαστικές αλλαγές. Το tES συζητιέται για τη μη φαρμακολογική διαχείριση διαφόρων παθήσεων που σχετίζονται με τη γνωστική λειτουργία και η έννοια αυτή βρίσκεται ακόμη υπό έρευνα για την αποτελεσματικότητά της.

• Το tES είναι μία από τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη διέγερση του εγκεφάλου ενός ατόμου με άνοια.
• Πρόσφατα στοιχεία έδειξαν ότι η tES μόνη της ή σε συνδυασμό με φυσικοθεραπεία βελτιώνει ορισμένες λειτουργικές δραστηριότητες σε άτομα με πιθανή γνωστική εξασθένιση.
• Η tES δεν αποτελεί κοινή πρακτική μεταξύ των φυσικοθεραπευτών, οι οποίοι είναι από τους ειδικούς στη διαχείριση της άνοιας.

Τι είναι η άνοια (μείζων νευρογνωστική διαταραχή);

Η άνοια είναι μια διαταραχή σε έναν ή περισσότερους γνωστικούς τομείς με μειωμένη λειτουργική κατάσταση, η οποία ανησυχεί τόσο τον ασθενή όσο και τον συγγενή του. Τα νευροψυχολογικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά, όπως το άγχος, η κατάθλιψη και οι διαταραχές του ύπνου, αποτελούν εξέχοντα χαρακτηριστικά της άνοιας. Αυτά τα συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένης της νευρογνωστικής δυσλειτουργίας, μπορούν να ενισχυθούν με τη χρήση διακρανιακής ηλεκτρικής νευρικής διέγερσης.

Ποιος είναι ο μηχανισμός της διακρανιακής ηλεκτρικής νευρικής διέγερσης;

Η μη επεμβατική διέγερση του εγκεφάλου (διακρανιακή ηλεκτρική διέγερση του νεύρου ) είναι διαφορετικού τύπου και σε αυτό το άρθρο θα συζητηθεί ο μηχανισμός της διακρανιακής ηλεκτρικής διέγερσης του νεύρου με συνεχές και εναλλασσόμενο ρεύμα.

• Η διακρανιακή διέγερση με εναλλασσόμενο ρεύμα, tACS: παρέχει εναλλασσόμενο ημιτονοειδές ρεύμα σε συγκεκριμένη συχνότητα. Στην tACS, συγκεκριμένες κυματομορφές ημιτονοειδούς διέγερσης αλληλεπιδρούν με ενδογενείς ταλαντώσεις του εγκεφάλου για να μεταβάλλουν τη νευρωνική πλαστικότητα για το επιθυμητό αποτέλεσμα.
• Διακρανιακή διέγερση με συνεχές ρεύμα, tDCS: Η tDCS πιστεύεται ότι μεταβάλλει τη νευρωνική διεγερσιμότητα με διεγερτική ή ανασταλτική δράση και κατά συνέπεια διαμορφώνει τη συναπτική πλαστικότητα.

Εκτός από τον τύπο της διακρανιακής ηλεκτρικής διέγερσης των νεύρων με συνεχές και εναλλασσόμενο ρεύμα, είναι σημαντικό να επισημανθούν ορισμένες από τις άλλες υπάρχουσες μορφές μη επεμβατικής διέγερσης του εγκεφάλου, οι οποίες περιλαμβάνουν:

1. Διακρανιακή μαγνητική διέγερση (TMS) – ένας ηλεκτρομαγνήτης που τοποθετείται στο τριχωτό της κεφαλής παράγει παλμούς μαγνητικού πεδίου που μπορούν να ενεργοποιήσουν τους άξονες και να τους προκαλέσουν την πυροδότηση δυναμικών δράσης. Για την επαναλαμβανόμενη διακρανιακή μαγνητική διέγερση, χρησιμοποιείται επαναλαμβανόμενη εφαρμογή παλμών TMS για τη διαμόρφωση της εγκεφαλικής δραστηριότητας.
2. Επαναλαμβανόμενη διακρανιακή μαγνητική διέγερση, rTMS – η οποία χρησιμοποιεί επαναλαμβανόμενη εφαρμογή παλμών TMS για τη διαμόρφωση της εγκεφαλικής δραστηριότητας.

Πως γίνεται η αξιολόγηση της γνωστικής εξασθένησης;

Η αξιολόγηση ενός ατόμου με άνοια απαιτεί εργαλεία νευροψυχολογικής αξιολόγησης. Μεταξύ αυτών των εργαλείων, το πιο συνηθισμένο που χρησιμοποιείται παγκοσμίως είναι το Mini Mental State Examination (MMSE) και για τη λειτουργική κατάσταση μπορεί να χρησιμοποιηθεί το Functional Activities Questionnaire (FAQ) για ηλικιωμένους. Και αυτά τα εργαλεία αξιολόγησης, το MMSE και το FAQ μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία για την παρακολούθηση της προόδου της παρέμβασης ενός ατόμου με μείζονα νευρογνωστική διαταραχή.

Ποια η χρήση TES στη φυσικοθεραπευτική πρακτική για τη διέγερση του εγκεφάλου;

Τα ελπιδοφόρα ευρύματα δείχνουν ότι το tDCS μπορεί να είναι μια χρήσιμη αυτόνομη θεραπεία ή ένα χρήσιμο συμπλήρωμα άλλων φυσικοθεραπευτικών θεραπειών, στη διαχείριση του χρόνιου πόνου και των νευρολογικών παθήσεων. Ωστόσο:

1. Υπάρχει μόνο ένας μικρός αριθμός ετερογενών μελετών.
2. Χρειάζονται περαιτέρω μελέτες που θα συμβάλουν στα στοιχεία των τρεχουσών μελετών όσον αφορά τις παραμέτρους του tDCS, τη μακροπρόθεσμη παρακολούθηση και τους διαφορετικούς παθολογικούς πληθυσμούς. Αυτό θα βοηθήσει στον προσδιορισμό της κλινικής αποτελεσματικότητας του tDCS.
3. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ενώ υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν πιθανό όφελος του tDCS για τον πληθυσμό της άνοιας, η κλινική εφαρμογή του στη φυσικοθεραπευτική πρακτική πρέπει να μελετηθεί εκτενώς.