Οι στατίνες βοηθούν εκατομμύρια ανθρώπους να θέσουν υπό έλεγχο την υψηλή χοληστερόλη τους. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να λάβουν στατίνες χωρίς άσχημες παρενέργειες . Ο γιατρός θα εξετάσει τη κατάστασή σας και θα αποφασίσει αν μια στατίνη είναι κατάλληλη για εσάς ή όχι.
Το 2005, σχεδόν όλες οι εφημερίδες κάλυπταν στα πρωτοσέλιδά τους τα ευρήματα μιας μετα-ανάλυσης στην οποία συμμετείχαν πάνω από 90.000 άτομα που έπαιρναν στατίνες. Έδειξε ότι για κάθε 1 mmol/L που μειωνόταν η “κακή” LDL χοληστερόλη με τη χρήση στατινών, ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής, σχετικής χειρουργικής επέμβασης ή εγκεφαλικού επεισοδίου μειωνόταν κατά 21% και ο κίνδυνος θανάτου κατά 12%. Η περίπτωση των στατινών σε άτομα με πολύ υψηλό κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου – για παράδειγμα, άτομα που έχουν ήδη υποστεί καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο ή τα περισσότερα άτομα με διαβήτη τύπου 2 – είχε ήδη αποδειχθεί. Κανείς δεν πρότεινε ποτέ στους γιατρούς να σταματήσουν να συνιστούν την θεραπεία με στατίνες σε αυτούς τους ασθενείς.
Το 2012, η ίδια ομάδα μελέτης προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, υποδεικνύοντας ότι ένα παρόμοιου μεγέθους όφελος ίσχυε και για τα άτομα που είχαν σχετικά χαμηλό κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου (συνήθως λαμβάνεται ως 10ετής κίνδυνος κάτω του 20%). Πρότειναν να επανεξεταστούν οι υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές που απέκλειαν αυτούς τους ασθενείς από την προσφορά στατινών, με σκοπό την επέκταση του ρόλου της θεραπείας με στατίνες. Το 2014, το Εθνικό Ινστιτούτο Αριστείας για την Υγεία και τη Φροντίδα (NICE) έκανε ακριβώς αυτό.
Το 2013, ένας ακαδημαϊκός από το Χάρβαρντ επανεξέτασε τα ευρήματα της μετα-ανάλυσης και κατέληξε σε διαφορετικά συμπεράσματα. Η ερμηνεία του ήταν ότι οι στατίνες δεν βοηθούν τα άτομα με χαμηλό κίνδυνο καρδιακής νόσου και ότι οι παρενέργειες των στατινών είχαν υποτιμηθεί. Υποστήριξε ότι το 18-20% των ατόμων που έπαιρναν στατίνες είχαν παρενέργειες, μερικές από τις οποίες ήταν σοβαρές.
Μια άλλη μελέτη το 2014 εξέτασε όχι μόνο το πόσοι άνθρωποι εμφάνισαν παρενέργειες όταν έπαιρναν στατίνες, αλλά και το πώς συγκρίνονταν τα νούμερα αυτά με τα άτομα που έπαιρναν εικονικό φάρμακο στις ίδιες δοκιμές. Αποδείχθηκε ότι ο αριθμός των ατόμων που εμφάνισαν παρενέργειες στο σκέλος των μελετών με στατίνες ήταν ουσιαστικά πανομοιότυπος με τον αριθμό των παρενεργειών που παρατηρήθηκαν με το εικονικό φάρμακο. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν εμφανίζουν παρενέργειες στις στατίνες – σημαίνει ότι τις εμφανίζουν αν νομίζουν ότι παίρνουν στατίνη, είτε παίρνουν είτε όχι.
Το φαινόμενο “nocebo” ,το όποιο είναι αν νομίζετε ότι μπορεί να έχετε μια παρενέργεια, είναι πιο πιθανό να την έχετε.
Η μόνη παρενέργεια που ήταν σημαντικά συχνότερη σε άτομα που έπαιρναν στατίνες ήταν η εμφάνιση διαβήτη τύπου 2, αν και εκτιμούν ότι το 80% των ατόμων που έπαιρναν στατίνες και εμφάνισαν διαβήτη τύπου 2 θα είχαν διαγνωστεί με αυτόν ούτως ή άλλως.
Το 2014 δύο συγγραφείς του British Medical Journal (BMJ) προέβησαν σε δημόσια ανάκληση των ισχυρισμών τους σχετικά με το πόσο συχνές είναι οι παρενέργειες των στατινών, επειδή παραδέχθηκαν ότι οι υπολογισμοί της δημοσίευσής τους ήταν λανθασμένοι. Ο εκδότης του BMJ ανακοίνωσε ότι το BMJ θέλει “…να προειδοποιήσει τους αναγνώστες, τα μέσα ενημέρωσης και το κοινό για την απόσυρση αυτών των δηλώσεων, ώστε οι ασθενείς που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τις στατίνες να μην αποτρέπονται λανθασμένα από την έναρξη ή τη συνέχιση της θεραπείας λόγω υπερβολικών ανησυχιών για τις παρενέργειες”.
Το 2017, το φαινόμενο nocebo ήταν και πάλι στην επικαιρότητα. Αυτή τη φορά, επρόκειτο για μια μελέτη όπου για το πρώτο μισό, οι μισοί ασθενείς έπαιρναν εικονικό φάρμακο, οι άλλοι μισοί έπαιρναν στατίνη και κανένας από τους δύο δεν γνώριζε ποια από τις δύο έπαιρναν. Ο αριθμός των μυϊκών παρενεργειών ήταν πανομοιότυπος και στις δύο ομάδες. Για το δεύτερο μισό της μελέτης, και στις δύο ομάδες προσφέρθηκαν οι στατίνες και γνώριζαν ότι τις έπαιρναν. Ξαφνικά ο αριθμός των ατόμων που παραπονέθηκαν για μυϊκούς πόνους στην διάρκεια της θεραπείας ήταν πολύ μεγαλύτερος από εκείνους που δεν έπαιρναν δισκία.
Αλλά τι σημαίνει αυτό για τους ασθενείς; Εάν έχετε υποστεί καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο, έχετε διαβήτη τύπου 2 ή σας έχει πει ο γιατρός σας ότι διατρέχετε πολύ υψηλό κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου, η απάντηση είναι κατηγορηματικά ναι. Σε αυτό συμφωνούν όλοι οι συμμετέχοντες σε αυτή την περίπλοκη ακαδημαϊκή συζήτηση.
Εάν έχετε μέτριο κίνδυνο, παίρνετε στατίνη και δεν έχετε παρενέργειες, είναι σχεδόν βέβαιο ότι κάνετε περισσότερο καλό παρά κακό στον εαυτό σας. Εάν νομίζετε ότι έχετε παρενέργειες, μιλήστε με τον παθολόγο σας. Ίσως επίσης να θέλετε να αναρωτηθείτε αν υπάρχουν αλλαγές που θα μπορούσατε να κάνετε στον τρόπο ζωής σας, οι οποίες θα μείωναν τον κίνδυνο αρκετά ώστε να βγείτε από την κατηγορία υψηλού κινδύνου. Όλα τα δισκία (είτε είναι εικονικά είτε όχι) έχουν παρενέργειες για ορισμένους ανθρώπους .
Έρευνα που δημοσιεύθηκε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το 2012 υποδεικνύει ότι όλοι οι άνθρωποι άνω των 50 ετών θα πρέπει να λαμβάνουν στατίνη. Δεν πιστεύεται ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος της αυξημένης χοληστερόλης. Αυτό δεν οφείλεται στο ότι δεν πιστεύουν στην δύναμη των στατινών – είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές στη μείωση της χοληστερόλης και, επομένως, στη μείωση του κινδύνου καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ωστόσο, όλα τα φάρμακα ενέχουν κινδύνους καθώς και οφέλη, και οι γιατροί μπορούν να σταθμίζουν αυτούς τους κινδύνους και τα οφέλη κάθε φορά που συνταγογραφούν ένα φάρμακο. Εάν είστε κατά τα άλλα υγιής και δεν παίρνετε άλλα φάρμακα, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην έχετε καμία παρενέργεια, αλλά έως και ένας στους 10 ανθρώπους που παίρνουν στατίνες έχουν μικρές παρενέργειες και ένας πολύ μικρότερος αριθμός έχει σοβαρές.
Εάν δεν έχετε άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο εκτός από το ότι είστε άνω των 50 ετών, δεν θα έχετε σχεδόν το ίδιο όφελος από μια στατίνη με κάποιον που διατρέχει υψηλό κίνδυνο, αλλά είναι εξίσου πιθανό να έχετε παρενέργειες. Αυτό σημαίνει ότι η αναλογία κινδύνου προς όφελος είναι πολύ λιγότερο έντονα σταθμισμένη προς την πλευρά του οφέλους.
Η μελέτη που προτείνει αυτή τη στρατηγική υποστηρίζει ότι μια “οριζόντια” πολιτική θα ήταν ευκολότερη και φθηνότερη, και ενδεχομένως πιο αποτελεσματική, από τη σημερινή πολιτική του ελέγχου όλων των ατόμων άνω των 40 ετών. Το θέμα με τον έλεγχο είναι ότι αν διαπιστώσετε ότι κάποιος διατρέχει υψηλό κίνδυνο, σας δίνεται η ευκαιρία να του δώσετε συμβουλές για υγιείς αλλαγές στον τρόπο ζωής του, ώστε να μειωθεί η χοληστερόλη του.
Θα ήταν προτιμότερο όλοι οι άνθρωποι άνω των 40 ετών να έχουν μια πλήρη αξιολόγηση όλων των κινδύνων τους, συμπεριλαμβανομένης της χοληστερόλης, της αρτηριακής πίεσης, του καπνίσματος και του βάρους. Οι εθνικές κατευθυντήριες γραμμές υποδεικνύουν ότι θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο θεραπείας με στατίνες για όποιον έχει 10ετή κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου υψηλότερο από 20%. Υπάρχουν 35χρονοι με υψηλότερο κίνδυνο από τον ίδιο τους τον εαυτό, επειδή καπνίζουν και είναι παχύσαρκοι- και 60χρονοι των οποίων ο 10ετής κίνδυνος είναι ο μισός από αυτόν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί γιατροί δεν πιστεύουν ότι μια θεραπεία ταιριάζει σε όλους.
Διαβάστε ακόμη:
Η ψυχική υγεία είναι ένα ταξίδι μοναδικό για κάθε άτομο. Σε αυτό το ταξίδι, η…
Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία μεταμορφώνει ραγδαία κάθε πτυχή της ζωής μας, ο τομέας…
Οι αλλεργίες μπορεί να είναι ένα προβληματικό και ανησυχητικό ζήτημα για πολλούς γονείς, ειδικά όταν…
Η πρωτεΐνη παίζει πολλούς σημαντικούς ρόλους στην ανθρώπινη υγεία και ως εκ τούτου, η κατανάλωση…
Τα τελευταία χρόνια, η συζήτηση γύρω από το σωματικό βάρος έχει γίνει τόσο για την…
Η διάσειση είναι ένας τύπος τραυματικής εγκεφαλικής βλάβης που δεν πρέπει να λαμβάνεται αψήφιστα, ιδίως…