Κλύσμα: Οδηγίες χρήσης και μέτρα ασφαλείας που πρέπει να γνωρίζετε!

Ένα κλύσμα περιλαμβάνει την εισαγωγή υγρού ή αερίου στο ορθό, το οποίο είναι το κάτω μέρος του παχέος εντέρου. Σκοπός είναι να αδειάσει το έντερο από κόπρανα, ώστε να είναι εφικτή μια εξέταση ή η χορήγηση φαρμάκων.

Παρότι το κλύσμα μπορεί να είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία ορισμένων ιατρικών καταστάσεων, η τακτική χρήση του μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας.

Λόγω των κινδύνων που εμπλέκονται από τη συχνή χρήση του, ένα άτομο πρέπει να χρησιμοποιεί κλύσμα μόνο για ιατρικούς λόγους.

Το κλύσμα μπορεί να εκτελεστεί από έναν ιατρό, νοσηλευτή ή άλλον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης ή μπορεί να γίνει από το ίδιο το άτομο στο σπίτι.

Μπορείτε να προμηθευτείτε το κλύσμα από το φαρμακείο ή από το διαδίκτυο.  Είναι σημαντικό να επιλέξτε αυτό που σας έχει συστήσει ο ιατρός σας.

Πώς να χρησιμοποιήσετε το κλύσμα;

Βασική προϋπόθεση για να κάνει κάποιος κλύσμα στον εαυτό του, στο σπίτι, είναι να έχει την επαρκή ευελιξία στα χέρια και τους ώμους του, ώστε να φτάσει στην περιοχή του πρωκτού.

Οδηγίες κλύσματος:

Οι οδηγίες για κάθε κιτ κλύσματος είναι διαφορετικές, αλλά οι περισσότερες ακολουθούν αυτά τα γενικά βήματα:

1. Επιλέξτε ένα ήσυχο μέρος με χώρο για να ξαπλώσετε και να έχετε έτοιμες πετσέτες, χρονοδιακόπτη και το κιτ κλύσματος
2. Αφαιρέστε όλα τα ρούχα από τη μέση και κάτω
3. Πλύνετε τα χέρια με σαπούνι και ζεστό νερό και στεγνώστε τα καλά
4. Τοποθετήστε μια πετσέτα στο κρεββάτι και ξαπλώστε στην αριστερή πλευρά του σώματος εάν είστε δεξιόχειρες ή στη δεξιά πλευρά του σώματος εάν είστε αριστερόχειρες
5. Λυγίστε το γόνατο του ανώτερου ποδιού και τοποθετήστε μια τυλιγμένη πετσέτα ή μαξιλάρι κάτω από το γόνατο για να το στηρίξετε
6. Επαλείψτε με βαζελίνη ή γέλη ξυλοκαϊνης (εφαρμόστε την σύμφωνα με τις οδηγίες του φυλλαδίου για καλύτερα αποτελέσματα) στο σημείο του πρωκτού για να μην πονέσετε κατά την εφαρμογή του κλύσματος
7. Αφαιρέστε το καπάκι από το ακροφύσιο του κλύσματος
8. Τοποθετήστε απαλά την άκρη του ακροφυσίου στον πρωκτό και συνεχίστε να το εισάγετε 10 εκατοστά (3-4 ίντσες) στο ορθό
9. Πιέστε αργά το υγρό από το δοχείο μέχρι να αδειάσει και, στη συνέχεια, αφαιρέστε απαλά το ακροφύσιο από το ορθό
10. Περιμένετε να δράσει το κλύσμα. Αυτό μπορεί να διαρκέσει από 2 λεπτά έως 1 ώρα και οι οδηγίες του κιτ θα πρέπει να δίνουν μια πιο συγκεκριμένη εκτίμηση
11. Πηγαίνετε στην τουαλέτα ως συνήθως για να αφόδευση. Σε περιπτώσεις κλινήρων ασθενών φορέστε τους πάνα και προστατεύστε το στρώμα με αδιάβροχο υποσέντονο

Ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν από την εφαρμογή κλύσματος;

Τα κάτωθι μπορεί να προκύψουν έπειτα από εφαρμογή κλύσματος:

Μεγάλη ποσότητα υγρού: Σε αυτή την περίπτωση, το σώμα μπορεί να συγκρατήσει κάποια ποσότητα υγρού και να το απελευθερώσει χωρίς προειδοποίηση.

Τέντωμα του εντέρου: Αυτό αυξάνει την πιθανότητα διάτρησης, η οποία αποτελεί κίνδυνο όταν η επένδυση του παχέος εντέρου είναι σχισμένη ή λεπτή. Μπορεί να προκαλέσει διαρροή περιεχομένου του παχέος εντέρου στο σώμα, κατάσταση η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα.

Χρήση υγρού πολύ ζεστού ή κρύου: Αυτό μπορεί να προκαλέσει δυσφορία ή πόνο. Το υγρό σε ένα κλύσμα πρέπει να είναι σε θερμοκρασία δωματίου ή καλύτερα σώματος (περίπου 36 βαθμούς κελσίου).

Χρησιμοποιήστε τη συνιστώμενη ποσότητα υγρού θερμοκρασίας δωματίου και μην χρησιμοποιείτε κλύσμα πολύ συχνά.

Αν κάνετε κλύσμα φροντίστε για τα εξής:

Ανάγνωση οδηγιών: Κάθε κιτ κλύσματος είναι ελαφρώς διαφορετικό και πρέπει να συνοδεύεται από σαφείς οδηγίες. Η προσεκτική ανάγνωση αυτών των οδηγιών μπορεί να σας βοηθήσει να βεβαιωθείτε ότι η χρήση κλύσματος είναι ασφαλής και αποτελεσματική.

Χρόνος-άνεση-ξεκούραση: Φροντίστε να προγραμματίσετε αρκετό χρόνο για να λειτουργήσει το κλύσμα και να ξεκουραστείτε μετά, αν χρειαστεί. Οι γιατροί συστήνουν γενικά οι ασθενείς να έχουν πρόσβαση σε μπάνιο για 1 ώρα μετά τη χρήση κλύσματος.

Χρήση βαζελίνης ή γέλης ξυλοκαϊνης κατά την εφαρμογή: Ένα κλύσμα μπορεί να είναι άβολο, αλλά δεν πρέπει να προκαλεί πόνο. Εάν νιώσετε πόνο, σταματήστε και ζητήστε ιατρική συμβουλή. Η χρήση βαζελίνης μπορεί να διευκολύνει την ταλαιπωρία κατά την εισαγωγή, όπως και η γέλη ξυλοκαϊνης που μειώνει τη δυσφορία.

Ποια μέτρα ασφαλείας πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την εφαρμογή κλύσματος;

• Αποφύγετε τα σπιτικά κλύσματα: Το κλύσμα θεωρείται επεμβατική διαδικασία και ένα άτομο πρέπει να το χρησιμοποιεί μόνο ένα για ιατρικούς λόγους. Αγοράστε ένα κιτ κλύσματος από ένα αξιόπιστο φαρμακείο και αποφύγετε τα σπιτικά κλύσματα.
• Μην χρησιμοποιείτε το κλύσμα ως τακτική θεραπεία για τη δυσκοιλιότητα, διότι μπορεί να προκληθούν προβλήματα υγείας. Χρησιμοποιώντας άσκοπα κλύσμα, το έντερο εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου και εξαρτάται από το κλύσμα για να απομακρυνθούν τα κόπρανα. Η υπερβολική χρήση κλύσματος μπορεί να προκαλέσει ακράτεια.
• Η συχνή δυσκοιλιότητα μπορεί να υποδεικνύει ιατρική κατάσταση. Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας εάν έχετε σοβαρή δυσκοιλιότητα, ώστε να βρεθούν οι πιθανές αιτίες και να γίνει σύσταση αλλαγής του τρόπου ζωής και διατροφής.
• Είσοδος βακτηρίων στο σώμα: Όποιος έχει εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα δεν πρέπει να χρησιμοποιεί κλύσμα (εκτός κι αν κρίνεται απολύτως απαραίτητο), λόγω του κινδύνου τα βακτήρια να εισέλθουν στο σώμα. Ένα άτομο με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να μην είναι πλήρως σε θέση να καταπολεμήσει μια λοίμωξη.
• Αποφύγετε το κλύσμα αν έχετε πρόπτωση ορθού: Όποιος έχει πρόπτωση ορθού, στην οποία το άκρο του κατώτερου εντέρου βγαίνει από το σώμα, θα πρέπει να αποφύγει τη χρήση κλύσματος. Εάν ένα άτομο έχει αιμορροΐδες, θα πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα για να αποφύγει περαιτέρω δυσφορία.
• Κίνδυνος διάτρησης του εντέρου: Εάν ένα άτομο είχε απόφραξη του εντέρου ή χειρουργική επέμβαση παχέος εντέρου, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος διάτρησης του εντέρου και θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση κλύσματος.

Σε ποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η εφαρμογή κλύσματος;

Η χρήση κλύσματος πριν από τον τοκετό δεν είναι πλέον η τυπική σύσταση, αν και στη χώρα μας ακόμα διενεργείται σε μια ετοιμόγεννη γυναίκα όταν εισέρχεται στο νοσοκομείο ή στην κλινική. Σε κάποιες χώρες του εξωτερικού τείνουν να το καταργήσουν πριν τον τοκετό καθώς θεωρούν τη διαδικασία επεμβατική και δεν ωφελεί μια γυναίκα στον τοκετό της.

Το κλύσμα μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία ορισμένων ιατρικών καταστάσεων. Μπορούν επίσης να προετοιμάσουν ένα άτομο για ορισμένες ιατρικές διαδικασίες, όπως για παράδειγμα πριν από ορθοσιγμοειδοσκόπηση.

Δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη ότι ένα κλύσμα ωφελεί τη γενική υγεία και η χρήση ενός κλύσματος για αποτοξίνωση μπορεί να είναι επιβλαβής. Η εισαγωγή ουσιών όπως ο καφές ή το λάδι στο σώμα μπορεί επίσης να το μολύνει με επιβλαβή βακτήρια.