Τι προκαλεί την τερηδόνα;

Είναι γεγονός ότι, στη σύγχρονη εποχή με τις γνώσεις μας για την οδοντιατρική φροντίδα και την πρόσβασή μας σε οδοντόκρεμες που περιέχουν φθόριο, η τερηδόνα δεν θα έπρεπε να αποτελεί τόσο συχνό φαινόμενο. Όμως, δυστυχώς, μια έρευνα σε παιδιά ηλικίας 5 ετών που διεξήχθη από το Public Health England το 2017 έδειξε ότι σχεδόν το ένα τέταρτο πάσχει από τερηδόνα.

Μία από τις κύριες αιτίες της τερηδόνας είναι η ζάχαρη – κάτι που χρησιμοποιείται υπερβολικά στη σύγχρονη διατροφή. Μια άλλη αιτία είναι η έλλειψη βουρτσίσματος – και/ή η μη χρήση μιας οδοντόκρεμας που περιέχει φθόριο.

Τέλος, είναι σημαντικό τα παιδιά να επισκέπτονται τακτικά τον οδοντίατρο ,συνιστάται μάλιστα να τα πηγαίνουμε μόλις εμφανιστεί το πρώτο τους δόντι, και κάθε έξι μήνες μετά από αυτό.

Η οδοντιατρική ανισότητα συμβαίνει όταν ένας ή όλοι αυτοί οι παράγοντες είναι αναπόφευκτοι λόγω των συνθηκών ενός παιδιού.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της τερηδόνας;

Όταν η τερηδόνα βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, τα παιδιά μπορεί να χρειαστεί να αφαιρέσουν τα προσβεβλημένα δόντια. Σύμφωνα με μια έκθεση του Nuffield Trust το 2017, “σχεδόν 9 στις 10 εξαγωγές δοντιών σε παιδιά ηλικίας 0 έως 5 ετών οφείλονται σε αποτρέψιμη τερηδόνα και η εξαγωγή δοντιών εξακολουθεί να είναι η πιο συχνή διαδικασία σε παιδιά ηλικίας 6 έως 10 ετών”.

Η ύπαρξη χαλασμένων δοντιών μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα με το άγχος και το στρες. Σύμφωνα με το Public Health England, το 38% των παιδιών ανέφεραν ότι είχαν άγρυπνες νύχτες λόγω οδοντικού πόνου. Όπως κι ότι ντρέπονται να γελάσουν ή να χαμογελάσουν ελεύθερα.

Τα προβλήματα των δοντιών μπορεί επίσης να οδηγήσουν τα παιδιά να χάνουν το σχολείο λόγω του χρόνου που χρειάζονται, λόγω του πόνου ή για θεραπεία και αποκατάσταση.

Τέλος, τα οδοντικά προβλήματα μπορεί να οδηγήσουν σε πρόσθετα προβλήματα αργότερα στη ζωή. Αυτά μπορεί να κυμαίνονται από την ψυχολογική δυσφορία που προκαλείται από τον αντίκτυπο των κακών δοντιών στη συνολική εμφάνιση έως τον αντίκτυπο στις ευκαιρίες ζωής – για παράδειγμα, όσον αφορά τις προοπτικές απασχόλησης.

Η κακή διατροφή που μπορεί να συμβάλλει στην τερηδόνα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε άλλες λεγόμενες ασθένειες του τρόπου ζωής, όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2.

Οπλισμένοι με αυτές τις πληροφορίες, είναι εύκολο να υποθέσουμε ότι απλά και μόνο το να εστιάζουμε περισσότερο στην οδοντική υγεία των παιδιών μας θα πρέπει να λύσει το πρόβλημα. Ωστόσο, η οδοντιατρική ανισότητα σημαίνει ότι δεν έχουμε όλοι μας την ευκαιρία να φροντίζουμε τα δόντια μας όπως θα θέλαμε.

Γιατί στον 21ο αιώνα υπάρχει οδοντιατρική ανισότητα;

1. Έλλειψη πρόσβασης

Η απουσία οδοντιατρικών ελέγχων μπορεί να σημαίνει ότι μικρότερα προβλήματα στην οδοντική υγιεινή δεν εντοπίζονται και δεν αντιμετωπίζονται γρήγορα, οδηγώντας σε πιο προχωρημένο στάδιο της τερηδόνας. Μερικές φορές αυτό συμβαίνει επειδή οι γονείς δεν αντιλαμβάνονται τη σημασία των τακτικών οδοντιατρικών ελέγχων, αλλά, για ορισμένους, οι τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο μπορεί να είναι αδύνατες.

Μια δήλωση του Faculty of General Dental Practice το 2019 υποστήριξε ότι “μόνο το 60% των παιδιών επισκέπτονται τον οδοντίατρο κάθε χρόνο“. Αυτό σημαίνει ότι το 40% των παιδιών δεν λαμβάνουν τη συνιστώμενη ποσότητα οδοντιατρικής φροντίδας και εποπτείας.

2. Έλλειψη βουρτσίσματος

Ως γονείς, πολλοί συνηθίζουν να λένε στα παιδιά τους να βουρτσίζουν τα δόντια τους ή να τα ενθαρρύνουν να είναι σχολαστικά με την οδοντική τους υγιεινή. Όμως η αλήθεια είναι ότι δεν έχουν όλα τα παιδιά την ευκαιρία να εξασκήσουν τη σωστή οδοντιατρική φροντίδα – απλά και μόνο επειδή δεν έχουν πρόσβαση σε κατάλληλη βούρτσα ή οδοντόκρεμα.

Η μεγαλύτερη αλλαγή στις οδοντιατρικές παθήσεις που έγινε ποτέ ήταν τη δεκαετία του 1970, όταν έβαλαν φθόριο στις οδοντόκρεμες. Αλλά τα παιδιά από χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα δεν έχουν απαραίτητα πρόσβαση σε αυτό κάθε μέρα.

Είναι επίσης σημαντικό οι γονείς να επιβλέπουν όταν τα μικρότερα παιδιά βουρτσίζουν τα δόντια τους για να διασφαλίζουν ότι γίνεται σωστά, κάτι που οι γονείς που εργάζονται πολλές ώρες μπορεί να μην τους είναι εύκολο να το κάνουν.

3. Διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη

Όλοι γνωρίζουμε ότι η ζάχαρη κάνει κακό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όσοι εμφανίζουν τερηδόνα είναι πάντα απρόσεκτοι με την κατανάλωση ζάχαρης. Στη σύγχρονη εποχή, πολλά προϊόντα -ακόμη και αυτά που ισχυρίζονται οφέλη για την υγεία- μπορεί να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Και αυτά μπορεί να διατίθενται στην αγορά με τρόπο που να δυσκολεύει τους γονείς να κάνουν λογικές επιλογές.

Ακόμα και οι γονείς που προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο δυνατό, μπορεί να βρίσκονται σε σύγχυση ως προς το τι είναι το σωστό. Πολλά σνακ προωθούνται στους γονείς ως υγιεινά, αλλά εξακολουθούν να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη.

Εκ πρώτης όψεως, η μείωση των περιπτώσεων της τερηδόνας στην παιδική ηλικία θα έπρεπε να είναι απλή υπόθεση. Ωστόσο, η αντιμετώπιση των οδοντιατρικών ανισοτήτων πρέπει να αποτελέσει κυβερνητική προτεραιότητα. Το γεγονός είναι ότι η τερηδόνα είναι μια ασθένεια που μπορεί να προληφθεί πλήρως, η οποία στον 21ο αιώνα θα πρέπει να εξαλειφθεί πλήρως.

Είναι απογοητευτική η σκέψη ότι κάτι που μπορεί να προληφθεί τόσο εύκολα μπορεί να εξακολουθεί να είναι τόσο διαδεδομένο στην Ελλάδα τον 21ο αιώνα, και οι οδοντίατροι και άλλοι επαγγελματίες υγείας πιστεύουν ότι η αντιμετώπιση αυτού του είδους της ανισότητας θα πρέπει να αποτελεί κυβερνητική προτεραιότητα.