Τι είναι η πολφίτιδα;

Η πολφίτιδα είναι η φλεγμονή του οδοντικού πολφού ή αλλιώς του ιστού στο κέντρο ενός δοντιού. Ο πολφός μέσα σε ένα δόντι αποτελείται από μαλακό συνδετικό ιστό, νεύρα, αγγειακούς ιστούς για την παροχή αίματος για το δόντι. Όταν ο οδοντικός πολφός έχει φλεγμονή, ένα άτομο μπορεί να αισθανθεί πόνο, οίδημα και ευαισθησία στο δόντι του.

Η πολφίτιδα μπορεί να είναι αναστρέψιμη ή μη αναστρέψιμη.

Αναστρέψιμη πολφίτιδα

Η αναστρέψιμη πολφίτιδα χαρακτηρίζεται από ήπια φλεγμονή στον πολφό του δοντιού και ο πόνος που αυτή προκαλεί είναι συνήθως σύντομος. Ένα άτομο με αναστρέψιμη πολφίτιδα μπορεί να έχει κοιλότητα στο δόντι, η οποία όμως δεν είναι ακόμη βαθιά, ώστε να υπάρχουν βακτήρια στον πολφό.

Στην αναστρέψιμη πολφίτιδα, η κατανάλωση κάποιου γλυκού ή κρύου τροφίμου μπορεί να προκαλέσει πόνο, αλλά αυτός φεύγει μόλις σταματήσει η επαφή με αυτό το τρόφιμο ή ποτό.

Σε αυτή την περίπτωση, μετά τη θεραπεία είναι δυνατό να σωθεί το δόντι και να επουλωθεί το νεύρο.

Μη αναστρέψιμη πολφίτιδα

Η μη αναστρέψιμη πολφίτιδα αποτελεί έναν από τους πιο συχνούς λόγους αναζήτησης επείγουσας οδοντιατρικής θεραπείας. Αυτή χαρακτηρίζεται από την εξάπλωση βακτηρίων στο νεύρο του δοντιού, με αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρή φλεγμονή του πολφού.

Η μη αναστρέψιμη πολφίτιδα προκαλεί συνήθως έντονο πόνο, ο οποίος μπορεί να είναι αυθόρμητος, παρατεταμένος και διάχυτος. Μάλιστα, ο πόνος αυτός μπορεί να είναι τόσο έντονος που να ξυπνά ένα άτομο τη νύχτα.

Κάποιος με μη αναστρέψιμη πολφίτιδα μπορεί να δυσκολεύεται να εντοπίσει την ακριβή θέση του πόνου, ενώ το 40% των δοντιών με μη αναστρέψιμη πολφίτιδα μπορεί επίσης να μην πονάνε.

Η μη αναστρέψιμη πολφίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση στο τέλος του δοντιού εάν τα βακτήρια στον πολφό προκαλέσουν θάνατο του νεύρου. Αυτό ονομάζεται νέκρωση ή θάνατος του πολφού.

Η νέκρωση του πολφού μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το σχηματισμό ενός θύλακα πύου στο τέλος της ρίζας του δοντιού, γνωστό ως οδοντικό απόστημα, το οποίο προκαλεί έντονο πόνο κατά το δάγκωμα. Εάν η μόλυνση αυτή αφεθεί αθεράπευτη τότε μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος, όπως ο εγκέφαλος.

Ποια είναι τα συμπτώματα της πολφίτιδας;

Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων που προκαλεί η πολφίτιδα εξαρτάται από τον τύπο αυτής. Συγκεκριμένα, η αναστρέψιμη πολφίτιδα συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα, όπως η ευαισθησία και ο σύντομος πόνος όταν το δόντι έρχεται σε επαφή με κάτι κρύο. Αντιθέτως, η μη αναστρέψιμη πολφίτιδα μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο που διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Στην περίπτωση της μη αναστρέψιμης πολφίτιδας, εάν η φλεγμονή προχωρήσει, μπορεί να εμφανιστούν και τα εξής συμπτώματα:

• Πυρετός
• Δυσάρεστη γεύση στο στόμα
• Κακοσμία του στόματος (χαλίτωση)
• Δυσκολία στην κατανάλωση φαγητού
• Πρήξιμο στο πρόσωπο ή στο μάγουλο
• Πρησμένοι λεμφαδένες

Πού μπορεί να οφείλεται η εμφάνιση πολφίτιδας;

Σύμφωνα με μια συστηματική ανασκόπηση του 2016, η πιο κοινή αιτία της πολφίτιδας είναι ο ερεθισμός του οδοντικού πολφού από βακτήρια μέσω μιας περιοχής τερηδόνας. Άλλες αιτίες εμφάνισης πολφίτιδας περιλαμβάνουν:

• Τραύμα ή τραυματισμός ενός δοντιού
• Σφίξιμο των δοντιών
• Επαναλαμβανόμενες επεμβατικές οδοντιατρικές επεμβάσεις

Τα παραπάνω προκαλούν αρχικά αναστρέψιμη πολφίτιδα, αλλά με την πάροδο του χρόνου η φλεγμονή μπορεί να συνεχίζει και να οδηγήσει σε νέκρωση του πολφού και μη αναστρέψιμη πολφίτιδα.

Πώς μπορεί να διαγνωστεί η πολφίτιδα;

Ένας οδοντίατρος μπορεί να διαγνώσει την πολφίτιδα από τα συμπτώματα που αντιμετωπίζει ένα άτομο σε συνδυασμό με την εξέταση των δοντιών και πιθανώς την μελέτη ακτινογραφιών.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο οδοντίατρος μπορεί να πραγματοποιήσει και άλλες εξετάσεις, όπως:

• Ένα τεστ ευαισθησίας σε κρύα ή ζεστά ερεθίσματα
• Μια δοκιμή απαλού χτυπήματος του δοντιού με ένα ελαφρύ όργανο για έλεγχο των επιπέδων της φλεγμονής
• Μια δοκιμή μεταφοράς ενός μικρού ηλεκτρικού φορτίου στον πολφό για να διαπιστωθεί εάν ο πολφός ανταποκρίνεται κανονικά και η πολφίτιδα είναι αναστρέψιμη

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η πολφίτιδα;

Η θεραπεία της πολφίτιδας εξαρτάται από το εάν αυτή είναι αναστρέψιμη ή όχι.

Εάν η πολφίτιδα είναι αναστρέψιμη, ο πόνος και η φλεγμονή θα πρέπει να υποχωρήσουν μετά την αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας της φλεγμονής. Εάν κάποια βλάβη στο δόντι, όπως κοιλότητα, προκαλεί την πολφίτιδα, τότε ο οδοντίατρος μπορεί να επισκευάσει το δόντι για να προστατέψει τον πολφό.

Στην περίπτωση της μη αναστρέψιμης πολφίτιδα όμως, όπου το νεύρο έχει καταστραφεί και η φλεγμονή στον πολφό δεν μπορεί να αναστραφεί, ο οδοντίατρος εκτελεί συνήθως μια θεραπεία ριζικού σωλήνα για να αφαιρέσει το νεκρωμένο πολφό. Εναλλακτικά, ο οδοντίατρος μπορεί να αφαιρέσει ολόκληρο το δόντι ως τελευταία επιλογή θεραπείας.

Πώς μπορεί να προληφθεί η εμφάνιση πολφίτιδας;

Για την πρόληψη της πολφίτιδας απαραίτητη είναι η διατήρηση μιας καλής στοματικής υγιεινής για την απομάκρυνση των ανθυγιεινών βακτηρίων από τη στοματική κοιλότητα και τα δόντια.

Για τη διατήρηση υγιών δοντιών και ούλων, ένα άτομο θα πρέπει να:

• Επισκέπτεται τακτικά τον οδοντίατρο
• Αναζητήσει άμεση θεραπεία για τον πόνο ή την ευαισθησία στα δόντια
• Βουρτσίζει τα δόντια δύο φορές την ημέρα
• Χρησιμοποιεί οδοντικό νήμα καθημερινά
• Περιορίσει ή αποφεύγει τα ζαχαρούχα τρόφιμα και ποτά

Τέλος, άτομα που έχουν βρουξισμό, δηλαδή τρίζουν ή σφίγγουν ασυνείδητα τα δόντια τους στον ύπνο τους, μπορεί να εξετάσουν το ενδεχόμενο χρήσης προστατευτικού στόματος κατά τη διάρκεια της νύχτας.