Φάρμακο αρθρίτιδας βοηθά ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα Covid-19

Η πρώτη μελέτη που ανέφερε τη χρήση του φαρμάκου ρευματοειδούς αρθρίτιδας anakinra, για τη θεραπεία ασθενών με COVID-19, διαπίστωσε ότι η υψηλή δόση του εν λόγω φαρμάκου ήταν ασφαλής και συσχετίστηκε με βελτίωση στα αναπνευστικά προβλήματα και μειωμένα σημάδια καταιγίδας κυτοκίνης στο 72% (21/29) των ασθενών, σύμφωνα με τα αποτελέσματα που εξάχθηκαν από ασθενείς που μελετήθηκαν για 21 ημέρες σε νοσοκομείο του Μιλάνου. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό The Lancet Rheumatology.

Το φάρμακο της ρευματοειδούς αρθρίτιδας μπορεί να είναι αποτελεσματικό κατά της COVID-19;

Και οι 29 ασθενείς έλαβαν τυπική θεραπεία (μη επεμβατικός εξαερισμος (CPAP), υδροξυχλωροκίνη και λοπιναβίρη / ριτοναβίρη), καθώς και φαρμακευτική αγωγή (ημερήσιες ενδοφλέβιες εγχύσεις anakinra, με δόση 10 mg / kg σωματικού βάρους). Στη συνέχεια συγκρίθηκαν με 16 ασθενείς που έλαβαν τυπική θεραπεία μόνο.

Ο καθηγητής Lorenzo Dagna, επικεφαλής της Μονάδας Ανοσολογίας, Ρευματολογίας, Αλλεργίας και Σπάνιων Νοσημάτων, στο Νοσοκομείο San Raffaele και το Πανεπιστήμιο Vita-Salute San Raffaele της Ιταλίας, ανέφερε: «Μέχρι να είναι διαθέσιμο κάποιο εμβόλιο, πρέπει επειγόντως να βρούμε έναν τρόπο να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να επιβιώσουν, στις περιπτώσεις που παρουσιάζουν πιο σοβαρά συμπτώματα COVID-19».

Ο Δρ Giulio Cavalli, από τη Μονάδα Ανοσολογίας, Ρευματολογίας, Αλλεργίας και Σπάνιων Νοσημάτων στο Νοσοκομείο San Raffaele και το Πανεπιστήμιο Vita-Salute San Raffaele της Ιταλίας, υπογράμμισε: «Η μελέτη μας, είναι η πρώτη που υποδηλώνει ότι η υψηλή δόση του φαρμάκου για την αρθρίτιδα, anakinra, ενδέχεται να είναι σε θέση να εμποδίσει την υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, που προκαλείται από την COVID-19. Τα αποτελέσματα είναι ενδιαφέροντα και το φάρμακο αξίζει μια ελεγχόμενη δοκιμή σε μεγάλες τυχαιοποιημένες μελέτες».

Τα περισσότερα άτομα με COVID-19, εμφανίζουν μόνο ήπια συμπτώματα, αλλά σε σοβαρά προσβεβλημένους ασθενείς, το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά, προκαλώντας μια καταιγίδα ανοσοποιητικών πρωτεϊνών, που ονομάζονται κυτοκίνες. Οι κυτοκίνες, συμβάλλουν στην υπερφλεγμονή, οδηγώντας σε σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS) και μειώνοντας τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα. Το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας είναι η κύρια αιτία θανάτου από τη νόσο του κορωνοϊού. Από τους ασθενείς που εισήχθησαν σε μονάδες εντατικής θεραπείας με COVID-19 και σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, το εκτιμώμενο ποσοστό θανάτου κυμαίνεται από 28% έως 78%. Η αναπνοή των ασθενών υποστηρίζεται έως ότου υποχωρήσει η φλεγμονή, αλλά ο αριθμός των ασθενών που χρειάζονται αναπνευστική υποστήριξη, υπερβαίνει τον αριθμό των μονάδων εντατικής θεραπείας που διαθέτουν αναπνευστήρες. Απαιτούνται, λοιπόν, επειγόντως θεραπείες που να βελτιώνουν την πρόγνωση των ασθενών με σοβαρά συμπτώματα που υποβάλλονται σε θεραπεία εκτός μονάδων εντατικής θεραπείας.

Το φάρμακο anakinra έχει ήδη εγκριθεί από την Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, της νόσου του Still και του υποτροπιάζοντος πυρετού. Δρα αναστέλλοντας την προφλεγμονώδη κυτοκίνη IL-1. Ένα άρθρο Viewpoint, που δημοσιεύθηκε, επίσης, στο The Lancet Rheumatology, εξηγεί το γιατί η ενδοφλέβια έγχυση του φαρμάκου anakinra, είναι  αποτελεσματική και ασφαλής στη θεραπεία των συνδρόμων που προκαλούνται από την καταιγίδα κυτοκίνης. Οι συγγραφείς της τρέχουσας μελέτης σημειώνουν ότι σε σύγκριση με άλλους παράγοντες αναστολής κυτοκινών, το anakinra έχει ισχυρό ιστορικό ασφάλειας, γεγονός που το καθιστά κατάλληλο για ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα.

Στις 21 ημέρες της μελέτης, η θεραπεία με το φάρμακο anakinra υψηλής δόσης, συσχετίστηκε με μειώσεις της Ο-αντιδρώσας πρωτεΐνης και με προοδευτικές βελτιώσεις στην αναπνευστική λειτουργία στους 21 (72%) από 29 ασθενείς. Η επιβίωση των ασθενών ανήλθε στο 90% (26 στους 29 ασθενείς). Πέντε από τους 29 ασθενείς (17%) χρειάστηκαν αναπνευστήρα.

Οι συγγραφείς συνέκριναν αυτές τις παρατηρήσεις, με τα αποτελέσματα που είδαν στην  ομάδα των 16 ασθενών που έλαβαν τυπική θεραπεία, πριν από την έναρξη της τρέχουσας μελέτης. Οι περισσότεροι από τους 16 ασθενείς παρουσίασαν επίμονες ή επαναλαμβανόμενες αυξήσεις της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης. Η αναπνευστική λειτουργία βελτιώθηκε για τους μισούς ασθενείς (8 ασθενείς, 50%) και 56% (εννέα από τους 16) επέζησαν. Ένας ασθενής μπήκε στον αναπνευστήρα (6%).

Οι συγγραφείς της μελέτης, ανέφεραν επίσης, ότι η υψηλή δόση του φαρμάκου anakinra ήταν γενικά ασφαλής. Ωστόσο, ανάμεσα στις ανεπιθύμητες ενέργειες παρατηρήθηκαν τα εξής: τέσσερις ασθενείς (14%) στην ομάδα που έλαβε anakinra υψηλής δόσης παρουσίασαν βακτηριαιμία (βακτήρια στο αίμα), σε σύγκριση με δύο ασθενείς (13%) στην τυπική ομάδα θεραπείας. Η διακοπή του φαρμάκου anakinra δεν ακολουθήθηκε από φλεγμονώδεις υποτροπές. Οι αιτίες θανάτου στους ασθενείς που έλαβαν ενδοφλέβιο φάρμακο anakinra υψηλής δόσης ήταν: πνευμονικός θρομβοεμβολισμός, αναπνευστική ανεπάρκεια και ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων (1 ασθενής ανά αιτία θανάτου). Οι αιτίες θανάτου στην ομάδα σύγκρισης ήταν: αναπνευστική ανεπάρκεια (3 ασθενείς), ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων (3 ασθενείς) και πνευμονικός θρομβοεμβολισμός (1 ασθενής).

Περαιτέρω μελέτη

Οι συγγραφείς της μελέτης προειδοποιούν ότι η αναδρομική φύση της μελέτης και ο μικρός αριθμός των ασθενών, καθιστούν αδύνατη την εξαγωγή οριστικών συμπερασμάτων. Τα ευρήματα πρέπει να επικυρωθούν με μια ελεγχόμενη δοκιμή, η οποία θα διεξαχθεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ώστε να ελέγξει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Ωστόσο, μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή ενδοφλέβιου φαρμάκου anakinra για τη θεραπεία της COVID-19 βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, αλλά αξιολογεί χαμηλότερες δόσεις και δεν περιλαμβάνει ασθενείς με σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας.

«Οι ασθενείς στη μελέτη μας ήταν σοβαρά άρρωστοι, είχαν μέσο όρο ηλικίας 62 ετών και υποκείμενες συνθήκες υγείας, γεγονός που τους έβαζε ήδη σε υψηλό κίνδυνο θανάτου από την COVID-19». «Ενώ η μεγάλη προσοχή έχει επικεντρωθεί μέχρι τώρα στον έλεγχο του ιού, ο έλεγχος της φλεγμονής μπορεί επίσης να είναι εξίσου σημαντικός για τη θεραπεία της COVID-19. Αυτό φαίνεται ότι μας επέτρεψε να αναβάλουμε ή να αποφύγουμε τη διασωλήνωση στους περισσότερους ασθενείς. Ωστόσο, τα αποτελέσματα θα πρέπει να επιβεβαιωθούν από ελεγχόμενες δοκιμές», ανέφερε η Chiara Tassan Din, συν-συγγραφέας της μελέτης, από το Τμήμα Λοιμωδών Νοσημάτων του Νοσοκομείου San Raffaele της Ιταλίας.

Σε ένα σχόλιο του, ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Δρ. Scott Canna από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ των ΗΠΑ,  τόνισε, «Λαμβάνοντας υπόψη τη βιολογική αίσθηση του anakinra, το προφίλ ασφάλειας και την αυξημένη θετική απόκριση του στην αυτοφλεγμονή και την καταιγίδα κυτοκίνης, αυτά τα δεδομένα είναι πολύ σημαντικά και υποστηρίζουν ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην πραγματοποίηση τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών».