Διαταραχή κοινωνικού άγχους

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της διαταραχής κοινωνικού άγχους;

Οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις μπορεί να προκαλέσουν τα ακόλουθα σωματικά συμπτώματα:

• Κοκκίνισμα του δέρματος
• Ναυτία
• Υπερβολική εφίδρωση
• Τρέμουλο
• Δυσκολία στην ομιλία
• Ζάλη
• Ταχυπαλμία

Τα ψυχολογικά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Έντονη ανησυχία αναφορικά με κοινωνικές περιστάσεις
• Ανησυχία για μέρες ή εβδομάδες πριν από μία εκδήλωση
• Αποφυγή κοινωνικών περιστάσεων ή προσπάθεια να μην ξεχωρίζετε αν πρέπει οπωσδήποτε να παρευρεθείτε
• Ανησυχία ότι μπορεί να ντροπιαστείτε σε μία κοινωνική περίσταση
• Ανησυχία ότι οι άλλοι θα παρατηρήσουν ότι έχετε στρες ή νευρικότητα
• Ανάγκη χρήσης αλκοόλ για να αντιμετωπίσετε μία κοινωνική περίσταση
• Απουσίες από το σχολείο ή την εργασία λόγω άγχους

Είναι απόλυτα φυσιολογικό να αισθανόμαστε περιστασιακά άγχος και αγωνία. Όμως, όταν έχετε κοινωνική φοβία, έχετε ένα διαρκή φόβο ότι θα δεχθείτε κριτική από τους άλλους ή θα εξευτελιστείτε μπροστά τους. Μπορεί να αποφεύγετε όλες τις κοινωνικές καταστάσεις, όπως:

• Να κάνετε μία ερώτηση
• Να πάτε σε συνέντευξη για δουλειά
• Να πάτε για ψώνια
• Να χρησιμοποιήσετε τις δημόσιες τουαλέτες
• Να μιλήσετε στο τηλέφωνο
• Να τρώτε σε δημόσιο μέρος

Τα συμπτώματα της κοινωνικής φοβίας μπορεί να μην εκδηλώνονται σε όλες τις περιστάσεις. Μπορεί να έχετε περιορισμένο ή εκλεκτικό άγχος. Για παράδειγμα, τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνονται μόνο όταν τρώτε μπροστά σε άλλους ή όταν μιλάτε σε αγνώστους. Τα συμπτώματα μπορεί όμως να εμφανίζονται σε όλες τις κοινωνικές καταστάσεις αν είστε μία εξαιρετική περίπτωση διαταραχής κοινωνικού άγχους.

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της διαταραχής κοινωνικού άγχους;

Η ακριβής αίτια της κοινωνικής φοβίας παραμένει άγνωστη. Ωστόσο, τρέχουσες έρευνες υποστηρίζουν την ιδέα ότι προκαλείται από ένα συνδυασμό περιβαλλοντικών παραγόντων και γονιδίων. Αρνητικές εμπειρίες επίσης συνεισφέρουν στη διαταραχή, όπως:

• Ρατσισμός ή bullying
• Οικογενειακές συγκρούσεις
• Σεξουαλική κακοποίηση

Σωματικές ανωμαλίες, όπως μία ανισορροπία σεροτονίνης, μπορεί να συνεισφέρουν στην πάθηση. Η σεροτονίνη είναι ένα χημικό στον εγκέφαλο που βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσης. Μία υπερδραστήρια αμυγδαλή (μία δομή στον εγκέφαλο που ελέγχει την απόκριση στο φόβο και τα αισθήματα ή τις σκέψεις άγχους) μπορεί να προκαλεί αυτές οι διαταραχές.

Οι διαταραχές άγχους τείνουν να εμφανίζουν κληρονομικότητα. Ωστόσο, οι ερευνητές δεν είναι βέβαιοι εάν πράγματι συνδέονται με γενετικούς παράγοντες. Για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί να αναπτύξει διαταραχή άγχους μαθαίνοντας τη συμπεριφορά από ένα γονέα αν και εκείνος πάσχει από διαταραχή άγχους. Τα παιδιά μπορεί επίσης να εκδηλώσουν διαταραχές άγχους ως αποτέλεσμα ανατροφής σε ελεγκτικά ή υπερπροστατευτικά περιβάλλοντα.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η διαταραχή κοινωνικού άγχους;

Δεν υπάρχει μία ιατρική εξέταση για τον έλεγχο της διαταραχής κοινωνικού άγχους. Ο γιατρός θα διαγνώσει κοινωνική φοβία από την περιγραφή των συμπτωμάτων σας ή μετά από την εξέταση συγκεκριμένων συμπεριφοριστικών προτύπων.

Κατά τη διάρκεια του ραντεβού, ο γιατρός θα σας κάνει ερωτήσεις αναφορικά με τα συμπτώματά σας. Θα κληθείτε να εξηγήσετε τις περιστάσεις που προκαλούν τα συμπτώματα. Τα κριτήρια για τη διαταραχή κοινωνικού άγχους περιλαμβάνουν:

• Διαρκή φόβο κοινωνικών περιστάσεων λόγω φόβου εξευτελισμού ή ντροπής
• Αίσθημα αγωνίας ή πανικού πριν από μία κοινωνική αλληλεπίδραση
• Συνειδητοποίηση ότι ο φόβος είναι παράλογος
• Άγχος που διακόπτει την καθημερινή ζωή

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η διαταραχή κοινωνικού άγχους;

Αρκετοί τύποι θεραπείας είναι διαθέσιμοι για τη διαταραχή κοινωνικού άγχους. Τα αποτελέσματα της θεραπείας διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Κάποια άτομα χρειάζονται μόνο ένα τύπο θεραπείας, ενώ άλλοι συνδυασμό. Ο γιατρός θα σας παραπέμψει σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία.

Οι θεραπευτικές επιλογές για τη διαταραχή κοινωνικού άγχους περιλαμβάνουν:

Γνωστική συμπεριφοριστική θεραπεία

Αυτή η θεραπεία σάς βοηθά να μάθετε πώς να ελέγχετε το άγχος μέσω χαλάρωσης και αναπνοής και πώς να αντικαθιστάτε τις αρνητικές σκέψεις με θετικές.

Θεραπεία έκθεσης

Αυτός ο τύπος θεραπείας σάς βοηθά να αντιμετωπίζετε σταδιακά κοινωνικές περιστάσεις αντί να τις αποφεύγετε.

Θεραπεία ομάδας

Αυτή η θεραπεία σάς βοηθά να αναπτύξετε κοινωνικές δεξιότητες και τεχνικές αλληλεπιδρώντας με άτομα σε κοινωνικές περιστάσεις. Η συμμετοχή σε μία ομάδα υποστήριξης με άτομα που έχουν τους ίδιους φόβους θα σας κάνει να αισθανθείτε ότι δεν είστε μόνοι. Επίσης, θα σας δώσει την ευκαιρία να εξασκήσετε τις νέες δεξιότητες έμπρακτα.

Κατ’ οίκον θεραπείες περιλαμβάνουν:

Αποφυγή καφεΐνης

Τροφές και ροφήματα, όπως ο καφές, η σοκολάτα και τα αναψυκτικά, είναι διεγερτικά και μπορεί να αυξάνουν το άγχος.

Επαρκής ύπνος

Θα πρέπει να κοιμάστε τουλάχιστον 8 ώρες κάθε βράδυ. Η έλλειψη ύπνου μπορεί να αυξήσει το άγχος και να επιδεινώσει τα συμπτώματα της κοινωνικής φοβίας.

Ο γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει φάρμακα για την αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης αν η πάθηση δεν βελτιώνεται με ψυχοθεραπεία και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Αυτά τα φάρμακα δεν θεραπεύουν τη διαταραχή κοινωνικού άγχους. Όμως, μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα και να σας βοηθήσουν να είστε λειτουργικοί στην καθημερινή σας ζωή. Μπορεί να χρειαστούν έως και τρεις μήνες για να εμφανιστεί η δράση των φαρμάκων.

Τα φάρμακα που έχουν λάβει έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της διαταραχής κοινωνικού άγχους περιλαμβάνουν το Paxil, το Zoloft και το Effexor XR. Ο γιατρός μπορεί να ξεκινήσει με μία χαμηλή δόση και σταδιακά να την αυξήσει για την αποφυγή παρενεργειών.

Κοινές παρενέργειες των προαναφερθέντων φαρμάκων περιλαμβάνουν:

• Αϋπνία
• Αύξηση βάρους
• Διαταραχή του στομάχου
• Απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αναφορικά με τα οφέλη και τους κινδύνους, ώστε να αποφασίσετε ποια θεραπεία είναι κατάλληλη για εσάς.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση της διαταραχής κοινωνικού άγχους;

Σύμφωνα με το ADAA, περίπου 36% των ατόμων με διαταραχή κοινωνικού άγχους δεν μιλούν στο γιατρό τους αν δεν έχουν περάσει 10 χρόνια συμπτωμάτων.

Τα άτομα με κοινωνική φοβία μπορεί να στραφούν ουσίες και αλκοόλ για να αντιμετωπίσουν το άγχος που πυροδοτείται από τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η κοινωνική φοβία μπορεί να οδηγήσει σε υψηλού κινδύνου συμπεριφορές, όπως:

• Κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών
• Μοναξιά
• Αυτοκτονικές σκέψεις

Η έκβαση της κοινωνικής φοβίας είναι καλή με την κατάλληλη θεραπεία. Η ψυχοθεραπεία, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και τα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν πολλά άτομα να αντιμετωπίσουν την αγωνία και να λειτουργούν σωστά σε κοινωνικές περιστάσεις.

Η κοινωνική φοβία δεν χρειάζεται να ελέγχει τη ζωή σας. Αν και μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή μήνες, η ψυχοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή θα σας βοηθήσουν να αισθανθείτε πιο ήρεμοι και με αυτοπεποίθηση σε κοινωνικές περιστάσεις.

Διατηρήστε τους φόβους σας υπό έλεγχο:

• Αναγνωρίζοντας τους πυροδοτικούς παράγοντες που σας κάνουν να αισθάνεστε νευρικότητα ή εκτός ελέγχου
• Εξασκώντας τεχνικές χαλάρωσης και αναπνοής
• Λαμβάνοντας τα φάρμακά σας με βάση τις οδηγίες συνταγογράφησης