Τοξοπλάσμωση

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της τοξοπλάσμωσης;

Τα περισσότερα άτομα που μολύνονται με το παράσιτο που προκαλεί τοξοπλάσμωση δεν παρουσιάζουν συμπτώματα.

Τα άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα μπορεί να έχουν:

• Πυρετό
• Διογκωμένους λεμφαδένες, ιδιαίτερα στο λαιμό
• Πονοκέφαλο
• Μυϊκούς πόνους
• Πονόλαιμο

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν για ένα μήνα ή περισσότερο και συνήθως υποχωρούν από μόνα τους.

Η τοξοπλάσμωση είναι ιδιαίτερα σοβαρή για τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Τα εν λόγω άτομα έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν:

• Εγκεφαλική φλεγμονή, που προκαλεί πονοκεφάλους, επιληπτικές κρίσεις, σύγχυση και κώμα
• Λοίμωξη των πνευμόνων, που προκαλεί βήχα, πυρετό και δύσπνοια
• Λοίμωξη των οφθαλμών, που προκαλεί θολή όραση και οφθαλμικό πόνο

Όταν ένα έμβρυο μολύνεται, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή αρκετά σοβαρά. Η τοξοπλάσμωση σε ένα έμβρυο μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή του αμέσως μετά τη γέννηση. Τα περισσότερα νεογνά με συγγενή τοξοπλάσμωση εμφανίζονται φυσιολογικά κατά τη γέννηση, αλλά μπορεί να αναπτύξουν συμπτώματα καθώς μεγαλώνουν. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ελεγχθεί η εμπλοκή του εγκεφάλου και των οφθαλμών.

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της τοξοπλάσμωσης;

Το Toxoplasma gondii είναι το παράσιτο που προκαλεί τοξοπλάσμωση. Μπορείτε να βοηθηθείτε από μολυσμένο κρέας το οποίο είναι ωμό ή δεν έχει μαγειρευτεί καλά. Μπορείτε επίσης να κολλήσετε τοξοπλάσμωση πίνοντας μολυσμένο νερό. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η τοξοπλάσμωση μπορεί να μεταδοθεί μέσω μετάγγισης αίματος ή μεταμόσχευσης οργάνων.

Το παράσιτο επίσης υπάρχει στα κόπρανα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να εντοπιστεί σε φρούτα και λαχανικά που έχουν μολυνθεί με κόπρανα και δεν έχουν πλυθεί. Για αυτό, θα πρέπει να πλένετε πολύ προσεκτικά τα φρούτα και τα λαχανικά σας πριν τα καταναλώσετε, για να αποτρέψετε την τοξοπλάσμωση.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το παράσιτο εντοπίζεται στα κόπρανα των γάτων. Παρόλο που το Toxoplasma gondii υπάρχει σχεδόν σε όλα τα θερμόαιμα ζώα, οι γάτες είναι οι μόνοι γνωστοί ξενιστές. Αυτό σημαίνει ότι τα αυγά του παράσιτου αναπαράγονται μόνο στις γάτες. Τα αυγά εξέρχονται από το σώμα των ζώων μέσω της απέκκρισης. Οι γάτες συνήθως δεν παρουσιάζουν συμπτώματα τοξοπλάσμωσης, παρόλο που είναι ξενιστές.

Οι άνθρωποι μολύνονται με τοξοπλάσμωση μόνο εάν καταναλώσουν το παράσιτο. Αυτό μπορεί να συμβεί με την έκθεση σε μολυσμένα κόπρανα γάτας. Οι πιθανότητες αυξάνονται όταν καθαρίζετε τα κόπρανα της γάτας χωρίς να πλένετε τα χέρια σας μετά.

Οι έγκυες γυναίκες βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης της τοξοπλάσμωσης στο έμβρυο με αυτό τον τρόπο. Για αυτό, θα πρέπει να ζητάτε από κάποιον άλλον να καθαρίζει τα κόπρανα της γάτας σας για όσο διάστημα είστε έγκυος. Αν πρέπει οπωσδήποτε να τα καθαρίσετε εσείς οι ίδιες, φορέστε γάντια και καθαρίζετέ τα καθημερινά. Το παράσιτο δεν είναι μολυσματικό παρά μόνο για μία με πέντε ημέρες μετά την αποβολή από το σώμα του ζώου.

Είναι πολύ σπάνιο για τους ανθρώπους να μολυνθούν από τοξοπλάσμωση από τις γάτες. Γενικά, οι οικιακές γάτες που δεν κυκλοφορούν έξω δεν μεταφέρουν το T. gondii. Οι άγριες ή οι αδέσποτες γάτες είναι πιο πιθανό να είναι ξενιστές του παρασίτου.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο πιο κοινός τρόπος μόλυνσης με το παράσιτο της τοξοπλάσμωσης είναι η κατανάλωση ωμού κρέατος ή άπλυτων φρούτων και λαχανικών.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η τοξοπλάσμωση;

Ο γιατρός θα πραγματοποιήσει εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο αντισωμάτων έναντι του παρασίτου. Το αντίσωμα είναι ένας τύπος πρωτεΐνης που παράγεται από το ανοσοποιητικό σύστημα όταν απειλείται από επιβλαβείς ουσίες. Τα αντισώματα εντοπίζουν εξωγενείς ουσίες που ονομάζονται αντιγόνα. Τα αντιγόνα – μεταξύ άλλων – είναι μόρια στην επιφάνεια:

• Ιών
• Βακτηρίων
• Παρασίτων
• Μυκήτων

Μόλις ένα αντίσωμα αναπτυχθεί για ένα συγκεκριμένο αντιγόνο, παραμένει στην αιματική κυκλοφορία για να προστατεύσει τον οργανισμό από μελλοντικές λοιμώξεις από το συγκεκριμένο αντιγόνο.

Αν έχετε ποτέ εκτεθεί στο Τ. gondii, τα αντισώματα θα υπάρχουν στο αίμα σας. Αυτό σημαίνει ότι είστε θετικοί στον έλεγχο αντισωμάτων. Ένα θετικό αποτέλεσμα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχετε μία ενεργή λοίμωξη.

Αν το τεστ είναι θετικό για τα αντισώματα, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει περαιτέρω εξετάσεις για να εντοπίσει πότε ακριβώς μολυνθήκατε.

Εάν είστε έγκυος και έχετε μία ενεργό λοίμωξη, ο γιατρός θα εξετάσει το αμνιακό υγρό και το αίμα του εμβρύου. Ένα υπερηχογράφημα μπορεί επίσης να καθορίσει εάν το έμβρυο έχει μολυνθεί.

Εάν το έμβρυο διαγνωστεί με τοξοπλάσμωση, θα παραπεμφθείτε σε έναν εξειδικευμένο γιατρό. Ο τερματισμός της κύησης, ανάλογα με την ηλικία του εμβρύου, μπορεί να αποτελεί επιλογή για κάποιες γυναίκες. Εάν επιλέξετε να συνεχίσετε την κύηση, ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικά για τη μείωση του κινδύνου συμπτωμάτων στο έμβρυο.

Επιπλοκές

Ποιες είναι οι επιπλοκές της τοξοπλάσμωσης;

Ο λόγος για τον οποίο οι έγκυες γυναίκες θα πρέπει να λαμβάνουν ειδικές προφυλάξεις για την αποφυγή της τοξοπλάσμωσης είναι ότι η ασθένεια μπορεί να αποβεί πολύ σοβαρή, ακόμη και θανατηφόρος, αν το έμβρυο μολυνθεί. Σε όσα έμβρυα επιβιώνουν, η τοξοπλάσμωση μπορεί να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις:

• Στον εγκέφαλο
• Στους οφθαλμούς
• Στην καρδιά
• Στους πνεύμονες

Μπορεί επίσης να υπάρχει νοητική και σωματική καθυστέρηση και επαναλαμβανόμενες επιληπτικές κρίσεις.

Γενικά, τα έμβρυα που μολύνονται σε αρχικά στάδια της κύησης υποφέρουν από πιο σοβαρά προβλήματα από όσα μολύνονται αργότερα στην εγκυμοσύνη. Τα βρέφη που γεννιούνται με τοξοπλάσμωση βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο απώλειας της ακοής και της όρασης. Κάποια παιδιά παρουσιάζουν και μαθησιακές δυσκολίες.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η τοξοπλάσμωση;

Ο γιατρός θα σας προτείνει να μην λάβετε θεραπεία για την τοξοπλάσμωση εάν δεν προκαλεί συμπτώματα. Τα περισσότερα υγιή άτομα που αναπτύσσουν μία λοίμωξη δεν έχουν συμπτώματα ή εμφανίζουν ήπια συμπτώματα που υποχωρούν από μόνα τους.

Εάν η νόσος είναι σοβαρή, επιμένει, επηρεάζει τα μάτια ή εσωτερικά όργανα, ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει πυριμεθαμίνη και σουλφαδιαζίνη. Η πυριμεθαμίνη επίσης χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της ελονοσίας. Η σουλφαδιαζίνη είναι ένα αντιβιοτικό.

Αν έχετε HIV ή AIDS, μπορεί να χρειαστεί να συνεχίσετε αυτή τη φαρμακευτική αγωγή για το υπόλοιπο της ζωής σας. H πυριμεθαμίνη μειώνει τα επίπεδα φολικού οξέος, ένα τύπο βιταμίνης B. Για αυτό, ο γιατρός θα σας προτείνει να λαμβάνετε συμπλήρωμα βιταμίνης Β για όσο διάστημα παίρνετε αυτό το φάρμακο.

Θεραπεία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Η θεραπεία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης διαφέρει. Το θεραπευτικό πλάνο θα εξαρτηθεί από το εάν το έμβρυο έχει μολυνθεί, καθώς και από τη σοβαρότητα της λοίμωξης. Ο γιατρός θα συζητήσει μαζί σας αναφορικά με τη βέλτιστη θεραπεία για τη συγκεκριμένη περίπτωση. Κατά πάσα πιθανότητα, θα σας συνταγογραφήσει ένα αντιβιοτικό σύμφωνα με την εβδομάδα κύησης που βρίσκεστε για τη μείωση της πιθανότητας μετάδοσης της νόσου στο έμβρυο. Ένα αντιβιοτικό που ονομάζεται σπιραμυκίνη γενικά συστήνεται στο πρώτο και τις αρχές του δευτέρου τριμήνου. Ένας συνδυασμός πυριμεθαμίνης/σουλφαδιαζίνης και λευκοβορίνης γενικά χρησιμοποιείται στο τέλος του δευτέρου και στο τρίτο τρίμηνο.

Εάν το έμβρυο έχει τοξοπλάσμωση, η πυριμεθαμίνη και η σουλφαδιαζίνη θεωρούνται θεραπεία. Ωστόσο, και τα δύο φάρμακα έχουν σημαντικές παρενέργειες στη γυναίκα και το έμβρυο και χρησιμοποιούνται μόνο ως τελευταία επιλογή. Οι πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν καταστολή του νωτιαίου μυελού, που βοηθά στην παραγωγή των κυττάρων του αίματος, και ηπατοτοξικότητα.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση για τα άτομα με τοξοπλάσμωση;

Η έκβαση για τα άτομα με την εν λόγω πάθηση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Οι έγκυες γυναίκες που εμφανίζουν τοξοπλάσμωση θα χρειαστεί να συνεργαστούν με τον γιατρό τους ώστε να βρουν το βέλτιστο θεραπευτικό πλάνο. Τα έμβρυα που γεννιούνται με τοξοπλάσμωση θα λάβουν θεραπεία για έως και ένα χρόνο.

Τα άτομα με AIDS και τα παιδιά με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτούν για θεραπεία με στόχο την πρόληψη επιπλοκών.

Αν είστε έγκυος και δεν έχετε υποκείμενο πρόβλημα υγείας, θα αναρρώσετε μέσα σε αρκετές εβδομάδες. Ο γιατρός μπορεί να μη σας συνταγογραφήσει θεραπεία αν τα συμπτώματά σας είναι ήπια και είστε κατά τα άλλα υγιείς.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί τοξοπλάσμωση;

Μπορείτε να αποτρέψετε τοξοπλάσμωση:

• Πλένοντας όλα τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά πριν τα καταναλώσετε
• Μαγειρεύοντας το κρέας πολύ καλά
• Πλένοντας τα σκεύη που έχουν χρησιμοποιηθεί για το χειρισμό ώμου κρέατος
• Πλένοντας τα χέρια σας μετά τον καθαρισμό της γάτας

Οι έγκυες γυναίκες δεν θα πρέπει να καθαρίζουν τα κόπρανα γάτων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.