Πανδημία και αναβολή χειρουργικών επεμβάσεων

Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση μετά την προσβολή τους από κορωνοϊό, διατρέχουν πολύ αυξημένο κίνδυνο μετεγχειρητικού θανάτου, σύμφωνα με μια νέα παγκόσμια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Lancet.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μεταξύ των μολυσμένων ατόμων με SARS-CoV-2, που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση, τα ποσοστά θνησιμότητας πλησιάζουν εκείνα των ευάλωτων ασθενών που εισήχθησαν στην εντατική, μετά την προσβολή τους από τον ιό.

Οι ασθενείς με COVID-19 που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου;

Οι ερευνητές εξέτασαν τα δεδομένα από 1.128 ασθενείς που νοσηλευτήκαν σε 235 νοσοκομεία. Στην μελέτη συμμετείχαν συνολικά 24 χώρες, κυρίως της Ευρώπης, αλλά λήφθηκαν δεδομένα και από νοσοκομεία της Αφρικής, της Ασίας και της Βόρειας Αμερικής.

Τα ευρήματα των επιστημόνων του NIHR Global Research Health Unit on Global Surgery, με κυρίαρχο το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, αναφέρουν ότι οι ασθενείς με SARS-CoV-2 που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση, βιώνουν πολύ χειρότερα μετεγχειρητικά αποτελέσματα από ότι θα περίμενε κανείς, σε σχέση με τους ασθενείς που υποβλήθηκαν μεν σε χειρουργική επέμβαση αλλά δεν είχαν SARS-CoV-2.

Συγκεκριμένα, η συνολική θνησιμότητα των ασθενών της μελέτης, 30 ημέρες μετά την χειρουργική επέμβαση, ανήλθε σε ποσοστό 23,8%. Παρατηρήθηκε ωστόσο ότι η θνησιμότητα ήταν δυσανάλογα υψηλή σε όλες τις υποομάδες χειρουργικών επεμβάσεων:

• προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση (18,9%)
• έκτακτη χειρουργική επέμβαση (25,6%)
• δευτερεύουσα χειρουργική επέμβασης, όπως η σκωληκοειδεκτομή ή η αποκατάσταση κήλης (16,3%)
• σημαντική χειρουργική επέμβαση, όπως χειρουργική επέμβαση ισχίου ή καρκίνου του παχέος εντέρου (26,9%)

Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα ποσοστά θνησιμότητας ήταν υψηλότερα στους άνδρες (28,4%), σε σύγκριση με τις γυναίκες (18,2%), και υψηλότερα σε ασθενείς 70 ετών και άνω (33,7%), σε σύγκριση με ασθενείς κάτω των 70 ετών (13,9%). Εκτός από την ηλικία και το φύλο, η μελέτη διαπίστωσε ότι ανάμεσα στους παράγοντες που αύξαναν τον κίνδυνο μετεγχειρητικού θανάτου συγκαταλέγονταν και τα σοβαρά προϋπάρχοντα ιατρικά προβλήματα, οι χειρουργικές επεμβάσεις καρκίνου και οι σημαντικές και επείγουσες χειρουργικές επεμβάσεις.

Ο συν-συγγραφέας της έκθεσης Aneel Bhangu, ανέφερε ότι: «αναμέναμε ότι η θνησιμότητα για τους ασθενείς που πραγματοποίησαν δευτερεύουσα ή προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση, θα ήταν κάτω από 1%, αλλά η μελέτη μας δείχνει ότι στους ασθενείς με SARS-CoV-2 τα ποσοστά θνησιμότητας είναι πολύ υψηλότερα, τόσο στη δευτερεύουσα χειρουργική επέμβαση (16,3%), όσο και στην προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση (18,9%). Αυτά τα ποσοστά θνησιμότητας είναι υψηλότερα ακόμη και από αυτά που αναφέρθηκαν για τους ασθενείς με υψηλότερο κίνδυνο πριν από την πανδημία. Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2019, ο Εθνικός Έλεγχος για την επείγουσα Λαπαροτομία ανέφερε ότι η θνησιμότητα των πρώτων 30 ημερών μετά την επέμβαση ήταν 16,9% στους ασθενείς με υψηλότερο κίνδυνο, ενώ μια προηγούμενη μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 58 χώρες ανέφερε ότι η το ποσοστό θνησιμότητα για τις πρώτες 30 ημέρες μετά την χειρουργική επέμβαση σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε επείγουσα χειρουργική επέμβαση υψηλού κινδύνου ήταν 14,9%».

Στην βάσει αυτών των δεδομένων, οι ειδικοί συνιστούν την μείωση των χειρουργικών επεμβάσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς όπως διαφαίνεται από την μελέτη οι ασθενείς και κυρίως εκείνοι που είναι άνω των 70 ετών, αν αναβάλουν τις χειρουργικές επεμβάσεις είναι πολύ πιο πιθανόν να επωφεληθούν. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση αποτελούν μια ευάλωτη ομάδα, η οποία κινδυνεύει περισσότερο να εκτεθεί στον SARS-CoV-2 στο νοσοκομείο, ενώ αυτοί οι ασθενείς είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε επακόλουθες πνευμονικές επιπλοκές, λόγω των φλεγμονωδών και ανοσοκατασταλτικών αντιδράσεων κατά τη χειρουργική επέμβαση.  Σύμφωνα με την μελέτη, τις πρώτες 30 ημέρες μετά τη χειρουργική επέμβαση, το 51% των ασθενών εμφάνισαν πνευμονία, σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας ή απαιτούσαν χρήση οξυγόνου. Αυτό μπορεί να εξηγήσει τα τόσο υψηλά ποσοστά θνησιμότητας, καθώς οι περισσότεροι (81,7%) ασθενείς που πέθαναν παρουσίασαν πνευμονικές επιπλοκές.

Σε παγκόσμιο επίπεδο αναβλήθηκαν περίπου 28,4 εκ. χειρουργικές επεμβάσεις λόγω της COVID-19. Σύμφωνα με τα δεδομένα , η αναβολή αυτή ήταν πολύ σωστή επιλογή σε μια περίοδο που οι ασθενείς κινδύνευαν να μολυνθούν μέσα στα νοσοκομεία. Οι κυβερνήσεις πρέπει να θέσουν ως προτεραιότητα την λήψη των απαραίτητων μέτρων, ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια των ασθενών όταν ξαναρχίσουν οι χειρουργικές επεμβάσεις (επαρκής προσωπικός εξοπλισμός, γρήγορη εξέταση κορωνοϊού πριν από την εγχείρηση κ.α).