Σπινθηρογράφημα οστών

Τι είναι το σπινθηρογράφημα οστών;

Το σπινθηρογράφημα οστών είναι μια εξέταση απεικόνισης που χρησιμοποιείται για να βοηθήσει στη διάγνωση προβλημάτων των οστών. Χρησιμοποιεί με ασφάλεια μια πολύ μικρή ποσότητα ραδιενεργού φαρμάκου, το οποίο αναφέρεται και ως “χρωστική”, αλλά δεν χρωματίζει τον ιστό.

Συγκεκριμένα, το σπινθηρογράφημα οστών πραγματοποιείται για να αποκαλυφθούν προβλήματα με το μεταβολισμό των οστών. Ο μεταβολισμός των οστών αναφέρεται στη διαδικασία κατά την οποία τα οστά αποδομούνται και ανοικοδομούνται. Ο σχηματισμός νέου οστού είναι μέρος της διαδικασίας επούλωσης όταν τα οστά τραυματίζονται ή σπάνε. Το σπινθηρογράφημα είναι ένας καλός τρόπος για να απεικονιστεί και να τεκμηριωθεί η ανώμαλη μεταβολική δραστηριότητα στα οστά.

Η εξέταση αυτή μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιηθεί για να προσδιορίσει εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στα οστά από μια άλλη περιοχή του σώματος, όπως ο προστάτης ή ο μαστός.

Κατά την έναρξη του σπινθηρογραφήματος, μια ραδιενεργή ουσία εγχέεται σε μια φλέβα σας και έπειτα απορροφάται από τα οστά. Στη συνέχεια, βρίσκεστε υπό παρακολούθηση για αρκετές ώρες. Μια πολύ μικρή ποσότητα ακτινοβολίας απορροφάται από την ουσία και σχεδόν όλη αποβάλλεται από το σώμα εντός δύο ή τριών ημερών.

Γιατί πραγματοποιείται το σπινθηρογράφημα οστών;

Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει ένα σπινθηρογράφημα εάν πιστεύει ότι έχετε κάποιο πρόβλημα στα οστά σας. Η εξέταση αυτή μπορεί ακόμη να βοηθήσει στην εύρεση της αιτίας οποιουδήποτε ανεξήγητου πόνου στα οστά.

Το σπινθηρογράφημα μπορεί να αποκαλύψει προβλήματα του οστού που σχετίζονται με τις ακόλουθες καταστάσεις:

• αρθρίτιδα
• αγγειακή νέκρωση (όταν ο οστίτης ιστός πεθαίνει εξαιτίας της έλλειψης παροχέτευσης αίματος)
• καρκίνος των οστών
• καρκίνος που έχει εξαπλωθεί στο οστό από άλλα μέρη του σώματος
• ινώδης δυσπλασία (μια κατάσταση που προκαλεί την ανάπτυξη μη φυσιολογικού ουλώδους ιστού στη θέση του κανονικού οστού)
• κατάγματα
• μόλυνση των οστών
• νόσος του Paget (μια ασθένεια που προκαλεί αδύναμα, παραμορφωμένα οστά)

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι ενός σπινθηρογραφήματος οστών;

Ένα σπινθηρογράφημα δεν φέρει μεγαλύτερο κίνδυνο από τις συμβατικές ακτινογραφίες. Η ραδιενεργός ουσία που χρησιμοποιείται στη σάρωση του οστού παράγει πολύ χαμηλά επίπεδα ακτινοβολίας. Ο κίνδυνος αλλεργικής αντίδρασης σε αυτή είναι χαμηλός.

Ωστόσο, η εξέταση μπορεί να μην είναι ασφαλής για έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες. Υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού του εμβρύου και μολύνσεως του μητρικού γάλακτος. Ενημερώστε τον γιατρό σας εάν είστε έγκυος ή θηλάζετε.

Πως πρέπει να προετοιμαστείτε για ένα σπινθηρογράφημα οστών;

Το σπινθηρογράφημα δεν απαιτεί ειδική προετοιμασία. Πριν από την εξέταση, ο γιατρός θα σας ζητήσει να αφαιρέσετε τα μεταλλικά κοσμήματα, συμπεριλαμβανομένων και των πίρσινγκ.

Η διαδικασία απεικόνισης διαρκεί περίπου μία ώρα. Ο γιατρός μπορεί να σας δώσει ένα ήπιο ηρεμιστικό για να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε αν νομίζετε ότι θα έχετε προβλήματα να περιμένετε ακίνητοι γι’ αυτό το χρονικό διάστημα.

Πώς πραγματοποιείται το σπινθηρογράφημα οστών;

Η διαδικασία ξεκινά με μια ένεση ραδιενεργού ουσίας στη φλέβα σας. Η ουσία στη συνέχεια αφήνεται να διεισδύσει στο σώμα σας για τις επόμενες δύο με τέσσερις ώρες. Ανάλογα με την αιτία του σπινθηρογραφήματος, ο γιατρός μπορεί να ξεκινήσει αμέσως την διαδικασία απεικόνισης.

Όπως είναι φυσιολογικό, τα κύτταρα των οστών με φυσικό τρόπο έλκονται προς τις περιοχές που χρειάζονται αναδόμηση. Οι ραδιενεργοί ιχνηθέτες της ουσίας ακολουθούν αυτά τα κύτταρα και εναποτίθενται στα σημεία όπου το οστό έχει υποστεί βλάβη εξαιτίας της υψηλής ροής αίματος σε αυτές.

Αφού περάσει αρκετός χρόνος, ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει μια ειδική κάμερα για τη σάρωση των οστών. Οι πληγείσες περιοχές – όπου η ουσία έχει εναποτεθεί – εμφανίζονται ως σκοτεινά σημεία στην εικόνα.

Ο γιατρός μπορεί να επαναλάβει την ένεση ραδιενεργού φαρμάκου και την διαδικασία απεικόνισης εάν ο πρώτος γύρος δεν ήταν κατατοπιστικός. Μπορεί επίσης να ζητήσει μια ψηφιακή τομογραφία με εκπομπή μονοφωτονίου (SPECT). Αυτή η τεχνική είναι παρόμοια με το σπινθηρογράφημα, με την μόνη διαφορά ότι δημιουργεί μια τρισδιάστατη εικόνα των οστών. Μία SPECT είναι απαραίτητη εάν ο γιατρός χρειάζεται να δει βαθύτερα τον οστίτη ιστό. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί εάν οι αρχικές εικόνες δεν ήταν ξεκάθαρες σε ορισμένες περιοχές.

Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα;

Τα αποτελέσματα των εξετάσεων θεωρούνται φυσιολογικά όταν η ραδιενεργή ουσία κατανέμεται ομοιόμορφα σε όλο το σώμα. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα δεν έχετε σοβαρό πρόβλημα στα οστά.

Αντιθέτως, τα αποτελέσματα θεωρούνται μη φυσιολογικά όταν η σάρωση εμφανίζει πιο σκούρα (“καυτά σημεία”) ή αχνότερα (“κρύα σημεία”) στα οστά. Τα καυτά σημεία περιγράφουν τις περιοχές όπου έχει συγκεντρωθεί περίσσεια ραδιενεργής ουσίας. Τα κρύα σημεία, από την άλλη πλευρά, είναι περιοχές όπου δεν έχει συγκεντρωθεί καθόλου. Τα μη φυσιολογικά αποτελέσματα μπορεί να υποδηλώνουν ότι έχετε κάποια οστική διαταραχή, όπως καρκίνο, αρθρίτιδα ή μόλυνση στα οστά.

Τι ακολουθεί μετά από το σπινθηρογράφημα;

Το σπινθηρογράφημα των οστών δεν προκαλεί παρενέργειες ή επιπλοκές. Το μεγαλύτερο μέρος του ραδιενεργού ιχνηθέτη αποβάλλεται από το σώμα σας εντός 24 ωρών. Μπορεί να παραμείνουν μικρές ποσότητες για τρεις ημέρες.

Ενώ η εξέταση μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό προβλημάτων στον μεταβολισμό των οστών, δεν αποκαλύπτει απαραίτητα την αιτία αυτού του προβλήματος. Το σπινθηρογράφημα εντοπίζει ότι υπάρχει ένα πρόβλημα και πού βρίσκεται. Είναι μια μη ειδική εξέταση. Μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε περισσότερες εξετάσεις αν το σπινθηρογράφημα καταδείξει ανωμαλίες. Ο γιατρός θα σας εξηγήσει τις επιλογές σας και θα σας καθοδηγήσει στη διαδικασία.