Τικ στο πρόσωπο: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τι είναι το τικ στο πρόσωπο;

Τα τικ στο πρόσωπο είναι περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων σπασμών. Συχνά παρατηρούνται στους μυς του προσώπου, ιδιαίτερα στα μάτια.

Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη διαταραχών τικ στο πρόσωπο;

Τα τικ εμφανίζονται συχνότερα στα παιδιά, αλλά μπορεί να διαρκέσουν έως την ενηλικίωση. Τα τικ εμφανίζονται 3 έως 4 φορές συχνότερα στα αγόρια απ’ ότι στα κορίτσια. Τα τικ μπορεί να επηρεάσουν το ένα τέταρτο του συνόλου των παιδιών κάποια στιγμή.

Η αιτία των τικ είναι γενικά άγνωστη, υπάρχουν ωστόσο κάποιοι παράγοντες που τα επιδεινώνουν:

• Στρες
• Ενθουσιασμός
• Κούραση
• Θερμότητα
• Διεγερτικά φάρμακα
• Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)
• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)

Ποιες κατηγορίες τικ υπάρχουν;

α) Προσωρινά τικ

Τα προσωρινά τικ είναι κοινά στην παιδική ηλικία. Διαρκούν για μικρές χρονικές περιόδους και μπορεί να συμβαίνουν σχεδόν καθημερινά για μήνες, αλλά λιγότερο από ένα χρόνο. Συνήθως δεν χρειάζονται κάποια αγωγή για τη θεραπεία τους. Αυτά τα παροδικά τικ είναι πιο κοινά στα παιδιά και πιστεύεται ότι αποτελούν μια ήπια μορφή του συνδρόμου Tourette. Τα τικ μπορεί να περιλαμβάνουν:

• ανοιγοκλείσιμο των ματιών
• φλεγόμενα ρουθούνια
• ανασήκωμα των φρυδιών
• άνοιγμα του στόματος
• “κλικάρισμα” της γλώσσας
• καθάρισμα του λαιμού
• ήχος γρυλίσματος

β) Χρόνια τικ

Υπάρχει επίσης και η χρόνια διαταραχή κινητικού τικ. Η διαταραχή αυτή μπορεί να διαρκέσει χρόνια, γι’ αυτό άλλωστε χαρακτηρίζεται και χρόνια. Αυτή η διαταραχή είναι πολύ σπάνια σε σύγκριση με τα προσωρινά τικ των μικρών ηλικιών. Το σύνδρομο Tourette είναι μια ξεχωριστή κατάσταση στην οποία τα τικ είναι ένα έντονο και σημαντικό σύμπτωμα.

Για να γίνει διάγνωση χρόνιας διαταραχής κινητικών τικ, πρέπει τα τικ να εμφανίζονται για περισσότερο από ένα χρόνο και για περισσότερο από 3 μήνες κάθε φορά.

Υπερβολικό άνοιγμα-κλείσιμο των ματιών, μορφασμοί και συσπάσεις είναι συνηθισμένα τικ που σχετίζονται με χρόνια διαταραχή κινητικών τικ. Σε αντίθεση με την παροδική διαταραχή τικ, αυτά τα τικ μπορεί να εμφανιστούν και κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Τα παιδιά που διαγιγνώσκονται με χρόνια κινητική διαταραχή τικ μεταξύ των ηλικιών 6 και 8 συνήθως δεν χρειάζονται θεραπεία. Σε αυτό το σημείο, τα συμπτώματα μπορεί να είναι διαχειρίσιμα και μπορεί ακόμη και να υποχωρήσουν από μόνα τους.

Τα άτομα που διαγιγνώσκονται με τη διαταραχή αργότερα στη ζωή τους μπορεί να χρειάζονται θεραπεία. Η συγκεκριμένη θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα των τικ και από το πόσο επηρεάζουν την καθημερινότητα του ατόμου.

Ποιες συνθήκες μπορεί να μοιάζουν με διαταραχή τικ του προσώπου;

Άλλες καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε σπασμούς που μιμούνται τα τικ του προσώπου, περιλαμβάνουν:

• ημισφαιρικοί σπασμοί , που είναι συσπάσεις που επηρεάζουν μόνο τη μία πλευρά του προσώπου
• βλεφαρόσπασμοι , που επηρεάζουν τα βλέφαρα
• δυστονία του προσώπου, μια διαταραχή που οδηγεί σε ακούσια κίνηση των μυών του προσώπου

Πώς διαγιγνώσκεται μια διαταραχή τικ προσώπου;

Ο γιατρός σας μπορεί συνήθως να διαγνώσει μια διαταραχή τικ του προσώπου συζητώντας μαζί σας τα συμπτώματα. Μπορούν επίσης να σας παραπέμψουν σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας που μπορεί να αξιολογήσει την ψυχολογική σας κατάσταση.

Είναι σημαντικό να αποκλειστούν οι φυσικές αιτίες των τικ του προσώπου. Ο γιατρός σας μπορεί να ρωτήσει για άλλα συμπτώματα για να αποφασίσει εάν χρειάζεστε περαιτέρω εξετάσεις.

Μπορεί ακόμη να συστήσει ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG) για τη μέτρηση της ηλεκτρικής δραστηριότητας στον εγκέφαλό σας. Αυτή η εξέταση μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε εάν μια διαταραχή επιληψίας προκαλεί τα συμπτώματά σας.

Τέλος, στις πιθανές εξετάσεις περιλαμβάνεται και το ηλεκτρομυογράφημα, μια δοκιμή που αξιολογεί προβλήματα μυών ή νεύρων. Αυτό γίνεται για να ελέγξετε για καταστάσεις που προκαλούν συσπάσεις των μυών.

Πώς αντιμετωπίζεται μια διαταραχή τικ του προσώπου;

Οι περισσότερες διαταραχές τικ του προσώπου δεν απαιτούν θεραπεία. Εάν το παιδί σας αναπτύξει τικ του προσώπου, αποφύγετε να του τραβήξετε την προσοχή σε αυτά ή να το επιπλήξετε αν κάνει ακούσιες κινήσεις ή ήχους. Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει τι είναι τα τικ, ώστε να μπορεί να τα εξηγήσει στους φίλους και τους συμμαθητές του.

Θεραπεία μπορεί να χρειαστεί εάν τα τικ επηρεάζουν τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, την απόδοση στο σχολείο ή την εργασιακή απόδοση. Οι επιλογές θεραπείας συχνά δεν εξαλείφουν πλήρως τα τικ αλλά βοηθούν στον περιορισμό τους. Οι επιλογές θεραπείας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• προγράμματα μείωσης του στρες
• ψυχοθεραπεία
• συμπεριφορική θεραπεία , ολοκληρωμένη συμπεριφορική παρέμβαση για τικ (CBIT)
• φαρμακευτική αγωγή
• φάρμακα για τη θεραπεία υποκείμενων καταστάσεων, όπως ADHD και OCD

Ποιες οι πιθανές επιπλοκές και ποιες οι οδηγίες πρόληψης;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν υπάρχουν επιπλοκές. Πολλές περιπτώσεις δεν μπορούν να προληφθούν. Η μείωση του στρες και η αντιμετώπιση του άγχους μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα εμφάνισης τικ.