Τι είναι η αρτηριακή πίεση;

Η πίεση του αίματος μετρά την δύναμη με την οποία κτυπά το αίμα στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων και μετριέται σε χιλιοστόμετρα υδραργύρου (mm Hg). Η συστολική αρτηριακή πίεση είναι ο κορυφαίος αριθμός σε μια ανάγνωση και μετράει την πίεση που ασκείται στα αιμοφόρα αγγεία την ώρα που η καρδιά στέλνει το αίμα στο υπόλοιπο σώμα. Η διαστολική αρτηριακή πίεση είναι ο κατώτερος αριθμός σε μια ανάγνωση και μετράει την πίεση που ασκείται στα αιμοφόρα αγγεία ανάμεσα στους καρδιακούς παλμούς, την ώρα που η καρδιά γεμίζει με το αίμα που θα στείλει στο υπόλοιπο σώμα.

Η υπέρταση (η αρτηριακή πίεση που είναι πολύ υψηλή), αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις, απώλεια όρασης, νεφρική ανεπάρκεια και εγκεφαλικό επεισόδιο. Η υπόταση, (η αρτηριακή πίεση που είναι πολύ χαμηλή), μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες, όπως ζάλη και λιποθυμία και  βλάβες σε διάφορα όργανα του σώματος, τα οποία στερούνται της σωστής ροής του οξυγονωμένου αίματος.

Ποια επίπεδα της αρτηριακής πίεσης θεωρούνται φυσιολογικά;

Για να μπορέσετε να διαχειριστείτε την αρτηριακή σας πίεση πρέπει να γνωρίζετε τα φυσιολογικά της επίπεδα. Πιο κάτω αναφέρονται οι αριθμοί που χρησιμοποιούνται για την διάγνωση της υπότασης και της υπέρτασης. Σημειώνεται ότι οι αριθμοί για την υπόταση είναι καθοδηγητικοί και η διάγνωση της βασίζεται κυρίως στα συμπτώματα που προκαλεί, ενώ για την υπέρταση οι αριθμοί είναι ακριβέστεροι.

Συστολικός (κορυφαίος αριθμός)	Διαστολικός (αριθμός κάτω)	Κατηγορία αρτηριακής πίεσης
90 ή μικρότερος	60 ή μικρότερος	Υπόταση
91 έως 119	61 έως 79	Φυσιολογική
Μεταξύ 120 και 129	Και κάτω από 80	Αυξημένη
Μεταξύ 130 και 139	ή μεταξύ 80 και 89	Υπέρταση 1ου σταδίου
140 ή μεγαλύτερος	ή 90 ή υψηλότερη	Υπέρταση 2ου σταδίου
Μεγαλύτερος από 180	Μεγαλύτερος από 120	Υπερτασική κρίση

Υπογραμμίζεται ότι ακόμη και αν μόνο ένας από τους δυο αριθμούς είναι αυξημένος σε μια ανάγνωση, ο ασθενής και πάλι θα μπει στην κατηγορία των υπερτασικών. Για παράδειγμα, εάν η αρτηριακή του πίεση είναι 119/81, θα θεωρηθεί ότι έχει υπέρταση πρώτου σταδίου.

Τέλος, διευκρινίζεται ότι τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης που θεωρούνται φυσιολογικά στα παιδιά, είναι διαφορετικά από αυτά των ενηλίκων και καθορίζονται από διάφορους παράγοντες, όπως:

• Η ηλικία
• Το γένος
• Το ύψος

Εάν ανησυχείτε για την πίεση του παιδιού σας, συζητήστε με τον παιδίατρο σας, ο οποίος θα σας καθοδηγήσει σωστά.

Πώς θα ελέγξετε την αρτηριακή σας πίεση;

Για να ελέγξετε την αρτηριακή σας πίεση:

• Επισκεφτείτε ένα φαρμακείο για δωρεάν μέτρηση
• Ζητήστε από τον γιατρό σας να σας κάνει μια μέτρηση
• Προμηθευτείτε μια συσκευή μέτρησης και μετρήστε την μόνοι σας στο σπίτι

Η American Heart Association, συνιστά στους ανθρώπους που μετρούν μόνοι τους την αρτηριακή τους πίεση, τη χρήση μιας αυτόματης συσκευής  η οποία μετρά την αρτηριακή πίεση από τον βραχίονα. Υπάρχουν επίσης και συσκευές που μετρούν την αρτηριακή πίεση από τον καρπό ή το δάκτυλο, αλλά, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορεί να μην είναι τόσο ακριβείς.

Πώς θα μετρήσετε σωστά την αρτηριακή σας πίεση;

Κατά τη διάρκεια της μέτρησης της αρτηριακής πίεσης:

• Καθήστε σε μια καρέκλα με την πλάτη ίσια και τα πόδια ίσια στο πάτωμα χωρίς να τα πιέζετε
• Κρατήστε υψωμένο το χέρι σας στο ύψος της καρδιάς
• Βεβαιωθείτε ότι η μέση της μανσέτας βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον αγκώνα

Υπογραμμίζεται ότι πρέπει να αποφεύγετε την άσκηση, την καφεΐνη και το κάπνισμα για τουλάχιστον 30 λεπτά πριν μετρήσετε την αρτηριακή σας πίεση.

Ποια θεραπευτική αγωγή συνίσταται για την αρτηριακή πίεση;

Η ανάγνωση της αρτηριακής σας πίεσης μπορεί να δείξει ότι έχετε κάποιο πρόβλημα, ακόμη και αν μόνο ένας από τους δύο αριθμούς δεν είναι φυσιολογικός. Σε όποια κατηγορία και αν ανήκετε είναι σημαντικό να μετράτε την αρτηριακή σας πίεση σε τακτά χρονικά διαστήματα, να σημειώνετε τις μετρήσεις σας σε ένα τετράδιο και να τις δείχνετε στον γιατρό σας για περαιτέρω αξιολόγηση, ώστε να μπορέσει να σας συνταγογραφήσει την σωστή θεραπευτική αγωγή. Η θεραπευτική αγωγή θα εξαρτηθεί από την κατηγορία στην οποία ανήκετε.

1. Για υψηλή αρτηριακή πίεση

Εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση διατρέχετε μεγάλο κίνδυνο υπέρτασης. Μάλιστα, ο γιατρός σας θα σας παρακολουθεί στενά, καθώς η υπέρταση συνδέεται με τις καρδιακές παθήσεις. Εάν διαγνωστείτε με υπέρταση, ο γιατρός θα σας προτείνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, υγιεινή διατροφή, μείωση του αλκοόλ και άσκηση. Όλες αυτές οι αλλαγές μπορεί να μειώσουν την αρτηριακή σας πίεση και να αποφύγετε την φαρμακευτική αγωγή.

Εάν διαγνωστείτε με υπέρταση 1^ου σταδίου, ο γιατρός θα σας προτείνει αλλαγές στον τρόπο ζωής σε συνδυασμό με κάποιο φάρμακο, όπως κάποιο διουρητικό, ένα αναστολέα του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (ACE), ένα αναστολέα του υποδοχέα αγγειοτασίνης II (ARB) ή ένα αναστολέα των διαύλων ασβεστίου. Εάν διαγνωστείτε με υπέρταση 2^ου σταδίου, πέραν από τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, θα σας συνταγογραφηθεί και ένας συνδυασμός φαρμάκων.

2. Για χαμηλή αρτηριακή πίεση

Η χαμηλή αρτηριακή πίεση, συνήθως είναι αποτέλεσμα μιας άλλης κατάστασης υγείας, όπως κάποιου προβλήματος με τον θυρεοειδή, λόγω αφυδάτωσης, διαβήτη, αιμορραγίας ή μπορεί να είναι παρενέργεια κάποιου φαρμάκου. Ο γιατρός, λοιπόν θα προσπαθήσει να βρει και να αντιμετωπίσει πρώτα την αιτία, ώστε η πίεση να έρθει στο φυσιολογικό από μόνη της. Ωστόσο, εάν δεν είναι σαφές το γιατί η αρτηριακή πίεση είναι χαμηλή, τότε οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Μικρή αύξηση στην κατανάλωση αλατιού
• Άφθονο νερό
• Κάλτσες συμπίεσης για αποτροπή της συγκέντρωσης του αίματος στα πόδια

Τι μπορεί να συμβεί αν κάποιος δεν διαχειριστεί την αρτηριακή του πίεση;

Εάν κάποιος δεν διαχειριστεί την αρτηριακή του πίεση, είτε αυτή είναι υψηλή, είτε χαμηλή, θα βρεθεί αντιμέτωπος με διάφορες σοβαρές επιπλοκές, όπως θα δούμε πιο κάτω.

Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να προκαλέσει:

• Εγκεφαλικό
• Έμφραγμα
• Αορτική ανατομή
• Ανεύρυσμα
• Μεταβολικό σύνδρομο
• Νεφρική βλάβη ή δυσλειτουργία
• Απώλεια όρασης
• Προβλήματα μνήμης
• Υγρό στους πνεύμονες

Η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να προκαλέσει:

• Ζάλη
• Λιποθυμία
• Τραυματισμό από πτώσεις
• Καρδιακή βλάβη
• Εγκεφαλική βλάβη
• Βλάβες σε άλλα όργανα

Μέτρα πρόληψης

Υπάρχουν διάφορες αλλαγές στον τρόπο ζωής που βοηθούν στην πρόληψη της υψηλής αρτηριακής πίεσης, όπως:

• Υγιεινή διατροφή με άφθονα φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, υγιή λίπη και πρωτεΐνες χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά
• Μείωση κατανάλωσης νατρίου (κάτω από 2400 mg (mg) την ημέρα ή ιδανικά όχι περισσότερα από 1500 mg την ημέρα)
• Υγειές βάρος
• Διακοπή καπνίσματος
• Σωματική άσκηση για περίπου 30 λεπτά την ημέρα
• Μείωση άγχους, με την βοήθεια διαφόρων τεχνικών χαλάρωσης, όπως ο διαλογισμός και η γιόγκα. Το χρόνιο άγχος ή τα ξαφνικά και πολύ αγχωτικά συμβάντα αυξάνουν την πίεση του αίματος.