Οι ψυχικές ασθένειες μετά τον τοκετό δεν είναι ευρέως γνωστές εκτός από την κατάθλιψη μετά τον τοκετό. Στην πραγματικότητα όμως υπάρχουν επτά ψυχικές ασθένειες που μπορεί να βιώνει η νέα μητέρα μετά τον τοκετό.

Κάθε μία από αυτές τις συγκεκριμένες διαταραχές ψυχικής υγείας μετά τον τοκετό έχει επιλόχειο έναρξη, δηλαδή ο τοκετός είναι η αιτία για την έναρξη των συμπτωμάτων. Όταν μιλάμε για επιλόχειο ψυχική νόσο, δεν μιλάμε για μια μοναδική εμπειρία. Κάθε μία από αυτές τις διαταραχές έχει συγκεκριμένη συμπτωματολογία, με ένα εύρος συμπεριφορικών, γνωστικών και σωματικών εμπειριών. Οι ψυχικές διαταραχές που μπορούν να εμφανιστούν μετά τον τοκετό είναι οι εξής:

1. Διπολική διαταραχή μετά τον τοκετό
2. Κατάθλιψη μετά τον τοκετό
3. Γενικευμένο άγχος μετά τον τοκετό
4. Διαταραχή ιδεοψυχαναγκασμού μετά τον τοκετό
5. Διαταραχή πανικού μετά τον τοκετό
6. Διαταραχή μετατραυματικού στρες μετά τον τοκετό
7. Ψύχωση μετά τον τοκετό

Γιατί οι ασθένειες μετά τον τοκετό είναι δύσκολο να διαγνωστούν;

Μελέτες δείχνουν ότι οι ψυχικές ασθένειες μετά τον τοκετό είναι δύσκολο να ανιχνευθούν, επειδή η νέα μητρότητα είναι γενικά αποδεκτή από το ευρύ κοινό ως μια δοκιμασία, πρόκληση και χάος. Οι σύζυγοι και τα μέλη της οικογένειας μπορεί να παραλείψουν σημαντικά σημάδια επειδή πιστεύουν ότι οι χαοτικές προσαρμογές σε ένα νέο μωρό είναι φυσιολογικές. Δηλαδή, σας βλέπουν, ως νέα μητέρα, να είστε συγκλονισμένη και σκέφτονται ότι αυτό είναι αναμενόμενο.

Οι σύζυγοι, τα αγαπημένα πρόσωπα και οι φίλοι δεν είναι οι μόνοι που δυσκολεύονται να εντοπίσουν τις διαταραχές της ψυχικής υγείας μετά τον τοκετό. Έρευνες αναφέρουν ότι οι επαγγελματίες υγείας δυσκολεύονται να εντοπίσουν τις διαταραχές μετά τον τοκετό. Μελέτες δείχνουν ότι περίπου το 25% των νέων μητέρων δεν λένε στους γυναικολόγους τους ότι αισθάνονται συγκλονισμένες, αγχωμένες, καταθλιπτικές ή εκνευρισμένες. Τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι οι νέες μητέρες αισθάνονται αβέβαιες για το πώς να αναφέρουν το θέμα, αισθάνονται ότι δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να το αντιμετωπίσουν ή αισθάνονται ότι ο γιατρός βιάζεται να πάει στο επόμενο ραντεβού.

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο οι διαταραχές μετά τον τοκετό είναι δύσκολο να εντοπιστούν είναι ότι πολλές νέες μητέρες αισθάνονται ανασφαλείς που δεν μπορούν να φροντίσουν το μωρό τους – και ως εκ τούτου, δεν μιλούν για τους αγώνες τους. Η έρευνα εκτιμά ότι 7 στις 10 γυναίκες κρύβουν ή υποβαθμίζουν τα συμπτώματα μετά τον τοκετό. Αυτές οι γυναίκες υποφέρουν σιωπηλά επειδή νιώθουν ντροπή ή ενοχή επειδή δεν είναι πιο δυνατές ή καλύτερες φροντιστές του μωρού τους.

Οι νέες μητέρες ανησυχούν επίσης για το πώς θα αντιδράσουν οι επαγγελματίες υγείας αν μοιραστούν αρνητικές σκέψεις ή δυσκολίες προσκόλλησης στο νέο μωρό. Με σκέψεις όπως: «Θα μου πάρουν το μωρό μου;» «Θα πρέπει να πάω στο νοσοκομείο;» κ.ά.

Και έπειτα υπάρχουν νέες μαμάδες που πιστεύουν ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν και δεν ανησυχούν πραγματικά για τη δική τους επιδείνωση της ψυχικής και σωματικής τους ευεξίας.

Τέλος, υπάρχουν πολλές νέες μητέρες που μπορεί να μην συνειδητοποιούν καν ότι παλεύουν με μια σοβαρή, αλλά θεραπεύσιμη διαταραχή της ψυχικής υγείας. Και ότι μέσα σε λίγες ημέρες από τη λήψη βοήθειας, μπορούν να αρχίσουν να αισθάνονται καλύτερα και να δένονται με το νέο τους μωρό.

Ποιοι είναι οι τρόποι για να λάβετε βοήθεια αν έχετε κάποια ψυχική ασθένεια μετά τον τοκετό;

Πολλοί από τους λόγους που αναφέρονται παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα το στατιστικό στοιχείο ότι μόνο το 50% των γυναικών με διαταραχές ψυχικής υγείας μετά τον τοκετό διαγιγνώσκονται επιτυχώς και λαμβάνουν θεραπεία. Αυτό σημαίνει ότι το 50% των νέων μητέρων δεν λαμβάνουν τη φροντίδα που χρειάζονται. Τι μπορείτε να κάνετε:

• Ελέγξτε τον εαυτό σας. Μπορεί να είναι δύσκολο για μια νέα μαμά να δει ότι βιώνει κάτι περισσότερο από baby blues (είναι οι ορμονικές αλλαγές, η σωματική ανάκαμψη από τον τοκετό και η έλλειψη ύπνου λόγω της φροντίδας των μοτίβων του νέου μωρού σας δημιουργούν ευερεθιστότητα, εναλλαγές διάθεσης, κόπωση και απογοήτευση) . Ορισμένες νέες μητέρες αισθάνονται άγχος από την κοινωνία, τους αγαπημένους τους και ακόμη και από τον εαυτό τους ότι η προσαρμογή στο νέο μωρό πηγαίνει μια χαρά. Είναι χρήσιμο να σταματήσετε, να σκεφτείτε και να ελέγξετε την ψυχική και σωματική σας ευεξία. «Είμαι πραγματικά καλά;» «Μήπως αυτό είναι υπερβολικό για μένα;»
• Μην περιμένετε. Μιλήστε με έναν επαγγελματία υγείας. Οι παρεμβάσεις μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις ψυχικές ασθένειες μετά τον τοκετό, γι’ αυτό μην περιμένετε. Επικοινωνήστε αμέσως με τον γυναικολόγο σας ή τον παιδίατρο του μωρού σας ή των ψυχολόγο σας. Να είστε όσο το δυνατόν πιο ανοιχτή σχετικά με τα συμπτώματά σας, ώστε να μπορείτε να επικοινωνήσετε γρήγορα με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας που ειδικεύεται στις διαταραχές μετά τον τοκετό.
• Αναθέστε και ζητήστε περισσότερη βοήθεια. Μόλις διαγνωστούν οι ασθένειες μετά τον τοκετό, είναι χρήσιμο να αναθέσετε στον σύντροφό σας, στην οικογένειά σας και σε άλλα άτομα που εμπιστεύεστε να σας βοηθήσουν όσο εσείς αναρρώνετε. Αυτό μπορεί να σημαίνει να έχετε περισσότερη υποστήριξη κατά τη διάρκεια των θηλασμών, ώστε να μπορείτε να κοιμηθείτε και να αυτοεξυπηρετηθείτε, να τους βάζετε να πλένουν τα ρούχα, να ψωνίζουν κ.λπ. Διαβάστε για τις ασθένειες ψυχικής υγείας μετά τον τοκετό και ενθαρρύνετε τα άτομα του κύκλου σας να κάνουν το ίδιο.
• Θέστε την αυτοφροντίδα ως προτεραιότητα: Ενώ το δέσιμο με το νέο σας μωρό είναι σημαντικό, είναι επίσης ζωτικής σημασίας για εσάς να έχετε όσο το δυνατόν περισσότερη αυτοφροντίδα για να θεραπευτείτε και να ανακάμψετε από την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Ο ψυχοθεραπευτής σας θα καταρτίσει μαζί σας ένα θεραπευτικό σχέδιο για την κλινική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων μετά τον τοκετό και την ολιστική εξεύρεση τρόπων για να προσκαλέσετε θεραπευτικές και καταπραϋντικές εμπειρίες.
• Να είστε υπομονετικοί. Η ανάρρωση από οποιαδήποτε ψυχική ασθένεια απαιτεί χρόνο. Το ίδιο θα συμβεί και σε μια με επιλόχειο εκδήλωση. Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας – και να είστε υπομονετικοί καθώς δένεστε με το νέο σας μωρό. Και φροντίστε να δεθείτε με τον σύντροφό σας σε αυτή την ευαίσθητη και δύσκολη στιγμή. Η συνεργασία με την ομάδα ψυχικής υγείας, τον γυναικολόγο σας και τους αγαπημένους σας θα σας βοηθήσει να ξεπεράσετε τις διαταραχές μετά τον τοκετό σε πλήρη ύφεση.