Εξαρτησιογόνες ουσίες

Kratom: Προσοχή!!! Το βότανο που υποτίθεται ανακουφίζει τον πόνο και το άγχος μπαίνει στο μικροσκόπιο ως επικίνδυνο

Το Kratom, είναι ένα βότανο που οι επιδράσεις του είναι παρόμοιες με αυτές των οπιοειδών, το οποίο τείνει να αυξάνεται σε δημοτικότητα, με τους χρήστες του να ισχυρίζονται ότι βελτιώνει την υγεία και τη διάθεση.

Διαβάστε επίσης: Οπιοειδή παυσίπονα: Είναι ασφαλής η χρήση τους;

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), ωστόσο, δεν έχει εγκρίνει το kratom για οποιαδήποτε ιατρική χρήση. Μάλιστα, το συγκεκριμένο βότανο, παρόλο που δεν ελέγχεται από τους Ομοσπονδιακούς Οργανισμούς, σε πολλά μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών έχει απαγορευτεί. Την ίδια ώρα, από την Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών (DEA), το kratom έχει ταξινομηθεί ως ναρκωτική και χημική ουσία ανησυχίας. Σε άλλα μέρη ωστόσο, των Ηνωμένων Πολιτειών, το kratom και τα υποπροϊόντα του, διατίθενται και πωλούνται νόμιμα τόσο στο διαδίκτυο, όσο και σε διάφορα φυσικά καταστήματα με καπνικά είδη.

Όπως αναφέρουν οι υποστηρικτές του συγκεκριμένου βοτάνου, το kratom μπορεί:

  • Να ενισχύσει την ενέργεια
  • Να βελτιώσει τη διάθεση
  • Σε χαμηλές δόσεις μπορεί να λειτουργήσει ως διεγερτικό
  • Να ανακουφίσει τον πόνο
  • Να μειώσει το άγχος
  • Να θεραπεύσει τον εθισμό και την εξάρτηση στα οπιοειδή ή άλλα ναρκωτικά

Παρόλα αυτά, υπάρχουν πολύ λίγες διαθέσιμες μελέτες για την επίδραση που έχει το kratom στους ανθρώπους και ως εκ τούτου είναι πολύ νωρίς για να ειπωθεί από τους επιστήμονες το αν οι κίνδυνοι που συνοδεύουν τη χρήση του, ισορροπούν με τα οφέλη που προσφέρει στην ανθρώπινη υγεία. Όπως εξήγησε ο Christopher McCurdy,  καθηγητής ιατρικής χημείας και διευθυντής του Πυρήνα Μεταφραστικής Ανάπτυξης Φαρμάκων του Πανεπιστημίου της Φλόριντα, υπάρχουν πολλά άγνωστα στοιχεία για το kratom και την επίδρασή του στον άνθρωπο. Ακόμη και με βάση όσα αναφέρουν οι χρήστες του, δεν υπάρχει επιστημονική βάση πάνω στην οποία μπορεί να σταθεί ένας επιστήμονας για να υποστηρίξει τις δηλώσεις του κάθε χρήστη.

Διαβάστε επίσης: Η πανδημία αύξησε τη χρήση οπιοειδών στον γενικό πληθυσμό

Σε ποιες μορφές διατίθεται το Kratom;

Το Kratom προέρχεται από τα φύλλα ενός δέντρου που ευδοκιμεί στην Νοτιοανατολική Ασία, όπου χρησιμοποιείται στη βοτανοθεραπεία εδώ και αιώνες. Παραδοσιακά, μασιέται από τους ανθρώπους, καπνίζεται ή προστίθεται στα ροφήματα τσαγιών.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες το kratom διατίθεται σχεδόν κατά κανόνα σε μορφή σκόνης, η οποία πωλείται είτε αυτούσια, είτε σε μορφή κάψουλας για από του στόματος χρήση. Ορισμένοι κατασκευαστές του συγκεκριμένου προϊόντος, το πουλούν ως συμπυκνωμένο υγρό ή σε μορφή κάψουλας.

Οι συγκεντρώσεις και οι δόσεις του kratom στα υποπροϊόντα του, είναι διαφορετικές, όπως ακριβώς συμβαίνει με τα αλκοολούχα ποτά. Τα τσάγια, για παράδειγμα, και οι σκόνες που παρασκευάζονται από το φυτικό υλικό των φύλλων του kratom έχουν χαμηλές συγκεντρώσεις που μοιάζουν με αυτές του αλκοόλ στη μπύρα, ενώ τα εκχυλίσματα και τα συμπυκνωμένα υγρά, είναι πολύ πιο ισχυρά σε συγκέντρωση και κατά συνέπεια σε επίδραση στο ανθρώπινο σώμα.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, παρόλο που οι υποστηρικτές του συγκεκριμένου βοτάνου θεωρούν ότι πρόκειται για ένα καθαρό συμπλήρωμα διατροφής, η πραγματικότητα είναι ότι τα περισσότερα προϊόντα που περιέχουν kratom, απέχουν πολύ από το φυτικό υλικό του συγκεκριμένου βοτάνου.

Διαβάστε επίσης: Εθισμός: Υπάρχει τελικά θεραπεία;

Το Kratom έχει παρόμοια επίδραση με τα οπιοειδή;

Τα παραδοσιακά οπιοειδή —όπως η μορφίνη, η ηρωίνη ή η φεντανύλη— αλληλοεπιδρούν μόνο με τους υποδοχείς των οπιοειδών που υπάρχουν στο ανθρώπινο σώμα. Μία από τις βασικές ενώσεις του kratom, που ονομάζεται 7-υδροξυμιτραγυνίνη, είναι ιδιαίτερα δραστική στους υποδοχείς των οπιοειδών του σώματος και με βάση αυτό, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) θεωρεί ότι τα συστατικά του kratom είναι οπιοειδή και ως εκ τούτου υπογραμμίζει τον κίνδυνο εθισμού από την κατάχρηση του συγκεκριμένου προϊόντος. Υπάρχουν όμως και πολλά αλκαλοειδή στο kratom, που αλληλοεπιδρούν με πολλούς διαφορετικούς υποδοχείς του ανθρώπινου σώματος, όπως οι υποδοχείς που είναι υπεύθυνοι για τις ορμόνες που ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση, την αναπνοή, τη διάθεση και τον καρδιακό ρυθμό.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι άνθρωποι συνδέουν τα ηρεμιστικά αποτελέσματα και τα συναισθήματα εφορίας, που προκαλούν τα προϊόντα kratom, με τα αποτελέσματα που έχει η χρήση οπιοειδών. Ωστόσο, τα δεδομένα του Κέντρου Ελέγχου Δηλητηριάσεων υποδηλώνουν ότι οι επιδράσεις των υψηλών δόσεων kratom είναι παρόμοιες με αυτές τις κοκαίνης και της μεθαμφεταμίνης. Όπως εξήγησε ο McCurdy, η επίδραση του kratom στον ανθρώπινο οργανισμό είναι πολύ περίπλοκη και ως εκ τούτου δεν μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα, λαβαίνοντας υπόψη μόνο τις φαινομενικές του επίδρασης, ότι λειτουργεί όπως ακριβώς τα οπιοειδή.

Μάλιστα, ορισμένες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι το  kratom χρησιμοποιεί μηχανισμούς που είναι παρόμοιοι με αυτούς της κλονιδίνης, του φαρμάκου που χρησιμοποιείται ως μέσο θεραπείας για τον εθισμό στα οπιοειδή. Με βάση αυτό, το kratom, θα μπορούσε θεωρητικά να χρησιμοποιηθεί ως τρόπος αντιμετώπισης της εξάρτησης από τα οπιοειδή.

Σε κάθε περίπτωση όμως, υπάρχουν τόσα πολλά άγνωστα στοιχεία για το συγκεκριμένο βότανο και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που ενδεχομένως να έχει η χρήση του στους ανθρώπους, που σήμερα δεν μπορεί ακόμη να ειπωθεί το οτιδήποτε με βεβαιότητα.  Ωστόσο, το Εθνικό Ινστιτούτο για την Κατάχρηση Ναρκωτικών (NIDA), έχει χρηματοδοτήσει τουλάχιστον 50 ερευνητικές μελέτες για το kratom που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και λογικά θα δώσουν μελλοντικά απαντήσεις. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από περίπου έξι χρόνια, οι γιατροί πρότειναν στα άτομα που χρειάζονταν απεξάρτηση από τα οπιοειδή, τη χρήση kratom ως υποκατάστατο και πράγματι κατάφεραν να ξεφύγουν από τον εθισμό τους. Σήμερα όμως και ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι επανέρχονται και ζητούν βοήθεια στην προσπάθειά τους να ξεπεράσουν τον εθισμό τους στο kratom αυτή τη φορά, ο οποίος από όσο φαίνεται είναι δυστυχώς πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμος.

Διαβάστε επίσης: Οπιοειδή: κατάχρηση και εθισμός – όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Ποια συμπτώματα δείχνουν εθισμό στα οπιοειδή;

Υπάρχει μια ομάδα σημείων, συμπτωμάτων και συμπεριφορών που αποτελούν ενδείξεις που υποδηλώνουν δυνητικά εθισμό στα οπιοειδή, όπως:

  • «Ανάγκη» για χρήση των οπιοειδών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που συνιστά ο γιατρός
  • Ανεπιτυχής προσπάθεια διακοπής της χρήσης των οπιοειδών
  • Χρήση οπιοειδών χωρίς πραγματικό λόγο
  • Έντονη επιθυμία για χρήση οπιοειδών
  • Πανικός όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμα οπιοειδή
  • Αξιοποίηση πολλών πηγών εξασφάλισης οπιοειδών (πχ εξασφάλιση 2-3 συνταγών από διαφορετικούς γιατρούς)
  • Προβλήματα στην ολοκλήρωση καθημερνών υποχρεώσεων (εργασία, σχολείο κ.α) εξαιτίας της χρήσης και της επίδρασης των οπιοειδών
  • Συνέχιση της χρήσης των οπιοειδών παρά τις αρνητικές επιπτώσεις που επιφέρουν στην κοινωνική ζωή του ατόμου
  • Απομόνωση και εγκατάλειψη δραστηριοτήτων που κάποτε θεωρούνταν ευχάριστες
  • Αφιέρωση όλο και περισσότερου χρόνου στην χρήση οπιοειδών
  • Αίσθημα αδιαθεσίας και απόσυρσης με την ξαφνική διακοπή των οπιοειδών, που αποτελεί σημάδι εξάρτησης
  • Ανάγκη για μεγαλύτερη δόση οπιοειδών για επίτευξη του ίδιου αποτελέσματος, που αποτελεί και πάλι σημάδι εξάρτησης

Διαβάστε επίσης: Είναι ο εθισμός στα ναρκωτικά ασθένεια;