Εδώ και πολλά χρόνια, οι ερευνητές έχουν παρατηρήσει ένα ανησυχητικό μοτίβο: Τα θανατηφόρα καρδιακά επεισόδια αυξάνονται κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου των διακοπών. Μια μελέτη διαπίστωσε μάλιστα διακριτές αιχμές γύρω από τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Γνωρίζουμε βεβαίως ότι υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου για τη στεφανιαία νόσο. Είναι προφανώς το κάπνισμα, η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία, ο διαβήτης, η έλλειψη άσκησης και η ηλικία. Αλλά μαθαίνουμε επίσης ότι υπάρχουν ορισμένοι εκλυτικοί παράγοντες για καρδιαγγειακά επεισόδια, συμπεριλαμβανομένης της εποχής του έτους και των εποχών.

Προκαλεί ο καιρός καρδιακή προσβολή;

Η στεφανιαία νόσος προέρχεται από την αθηροσκλήρωση, μια κατάσταση κατά την οποία οι πλάκες στενεύουν τις αρτηρίες προς την καρδιά. Όταν μια πλάκα σπάσει, μπορεί να προκαλέσει θρόμβο αίματος που οδηγεί σε καρδιακή προσβολή. Σε μια εθνική μελέτη του 2004 που δημοσιεύθηκε στο Circulation, ερευνητές εξέτασαν 53 εκατομμύρια πιστοποιητικά θανάτου στις ΗΠΑ από το 1973 έως το 2001. Ανακάλυψαν μια συνολική αύξηση 5% περισσότερων θανάτων που σχετίζονται με την καρδιά κατά την περίοδο των διακοπών. Όταν οι ερευνητές εξέτασαν μεμονωμένα έτη, διαπίστωσαν διαφορετική αύξηση των καρδιακών θανάτων για κάθε περίοδο διακοπών που μελέτησαν, εκτός από δύο. Οι γιατροί γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι ο κρύος καιρός είναι σκληρός για την καρδιά. Τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται, γεγονός που αυξάνει την αρτηριακή πίεση. Το αίμα θρομβώνεται επίσης πιο εύκολα. Οι ψυχρές θερμοκρασίες αυξάνουν την πίεση στην καρδιά και η υπερβολική σωματική άσκηση μπορεί να επιδεινώσει την επιβάρυνση και να προκαλέσει καρδιακή προσβολή. Για παράδειγμα, οι γιατροί έχουν περιθάλψει πολλούς ασθενείς των οποίων οι καρδιακές προσβολές ακολούθησαν το επίπονο φτυάρισμα του χιονιού.

Ποιοι παράγοντες προκαλούν καρδιακή προσβολή στις διακοπές;

Όμως το ακραίο κρύο δεν εξηγεί πραγματικά γιατί τα θανατηφόρα καρδιακά επεισόδια κορυφώνονται τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, ιδίως μεταξύ των ασθενών που πλήττονται πιο γρήγορα. Σύμφωνα με τη μελέτη, ο αριθμός των καρδιακών θανάτων είναι υψηλότερος στις 25 Δεκεμβρίου από οποιαδήποτε άλλη ημέρα του έτους, ο δεύτερος υψηλότερος στις 26 Δεκεμβρίου και ο τρίτος υψηλότερος την 1η Ιανουαρίου. Άλλη έρευνα βρήκε ότι το Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο σημειώθηκαν κατά το ένα τρίτο περισσότεροι θάνατοι από στεφανιαία νόσο απ’ ό,τι από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο κατά τη διάρκεια μιας 12ετούς περιόδου στην κομητεία του Λος Άντζελες. Οι άνθρωποι μπορεί να καθυστερούν να λάβουν θεραπεία επειδή δεν θέλουν να διακόψουν τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Οι άνθρωποι απλά τείνουν να αναβάλλουν την αναζήτηση ιατρικής βοήθειας κατά τη διάρκεια των διακοπών. Τείνουν να περιμένουν μέχρι μετά, κάτι που είναι λάθος. Ή οι ταξιδιώτες των διακοπών μπορεί να χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να βρουν ικανή ιατρική φροντίδα, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο. Επίσης, τα νοσοκομεία μπορεί να είναι υποστελεχωμένα στις μεγάλες γιορτές. Άλλοι παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο, όπως το συναισθηματικό άγχος και η υπερβολική απόλαυση. Κατά τη διάρκεια των διακοπών, οι άνθρωποι τρώνε πολύ και πίνουν περισσότερο αλκοόλ – ενώ σταματάνε τη ρουτίνα της άσκησης. Περιττό να πούμε ότι αυτός ο συνδυασμός δεν είναι υγιεινός για την καρδιά. Οι άνθρωποι τείνουν να παίρνουν βάρος κατά την περίοδο των διακοπών και να προσλαμβάνουν περισσότερο αλάτι, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει πρόσθετο στρες σε μια εξασθενημένη καρδιά.

Πώς να αποτρέψετε τις καρδιακές προσβολές στις διακοπές;

Αν και οι ερευνητές προσπαθούν ακόμη να εντοπίσουν τους ακριβείς λόγους για τη στεφανιαία νόσο των Χριστουγέννων, συνιστώνται αυτά τα μέτρα κοινής λογικής κατά τη διάρκεια αυτής της ιδιαίτερης περιόδου του έτους:

1. Ντυθείτε με πολλά στρώματα. Προσπαθήστε να αποφύγετε την έκθεση σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Ντυθείτε ζεστά.
2. Ξεκουραστείτε. Αποφύγετε τους στρεσογόνους παράγοντες για την καρδιά, συμπεριλαμβανομένης της υπερβολικής σωματικής άσκησης (ιδίως το φτυάρισμα του χιονιού), του θυμού και του συναισθηματικού στρες.
3. Κάντε σωστές επιλογές. Αποφύγετε το υπερβολικό αλάτι και το αλκοόλ. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ – για παράδειγμα, η κραιπάλη – μπορεί να οδηγήσει σε κολπική μαρμαρυγή, έναν ανώμαλο καρδιακό ρυθμό κατά τον οποίο τα αποδιοργανωμένα ηλεκτρικά σήματα προκαλούν ακανόνιστη συστολή της καρδιάς. Η κολπική μαρμαρυγή αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής και καρδιακής ανεπάρκειας.
4. Κάντε ένα εμβόλιο. Εξετάστε το ενδεχόμενο να κάνετε εμβόλιο κατά της γρίπης. Η λοίμωξη και ο πυρετός ασκούν επιπλέον πίεση στην καρδιά.
5. Αναπνεύστε. Πηγαίνετε σε εσωτερικούς χώρους κατά τη διάρκεια των συναγερμών ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αλλά προσπαθήστε να αποφύγετε να αναπνέετε καπνό από τζάκια που καίνε ξύλα. Αν επισκέπτεστε ένα άλλο σπίτι κατά τη διάρκεια των διακοπών, καθίστε όσο πιο μακριά μπορείτε από ένα τζάκι που καίγεται. Τα εξαιρετικά λεπτά σωματίδια στον αέρα μπορεί να κάνουν κακό στην καρδιά.
6. Ζητήστε βοήθεια. Εάν αισθανθείτε πόνο στο στήθος ή άλλα συμπτώματα, καλέστε το 166 για επείγουσα βοήθεια. Το διακύβευμα είναι μεγάλο. Κάντε λοιπόν ένα δώρο στον εαυτό σας και στην οικογένειά σας αυτή την εποχή. Μην αναβάλλετε τη θεραπεία επειδή δεν θέλετε να χαλάσετε το γλέντι των γιορτών.