Τι είναι ο έρπητας ζωστήρας;

Ο έρπητας ζωστήρας είναι μια ασθένεια που επηρεάζει τα νεύρα και την περιοχή του δέρματος στην οποία αυτά καταλήγουν, δημιουργώντας ένα επίπονο εξάνθημα. Είναι ιικής προέλευσης και συγκεκριμενα προκαλείται από τον ιό VZV (Varicella zoster virus), που είναι υπέυθυνος επίσης για την εμφάνιση της ανεμοβλογιάς. Είναι ένας ιός που μπορεί να μείνει για πολλά χρόνια αδρανής και να εμφανιστεί σε μία ανεπάντεχα άσχετη στιγμή στη ζωή κάποιου.

Όλοι κινδυνεύουν από τον έρπητα ζωστήρα;

Κατά κάποιο τρόπο όλοι είμαστε εν δυνάμει ασθενείς, μιας και μετά την εμφάνιση της ανεμοβλογιάς σε παιδική ηλικία, ο ιός δεν εκριζώνεται από τον οργανισμό, αλλά παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση εντός του νευρικού συστήματος. Ωστόσο, συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή στα άτομα άνω των 60 ετών και στις παρακάτων ομάδες ανθρώπων:

• ανοσοκατεσταλμένους λόγω ασθενειών όπως το AIDS
• καρκινοπαθείς που βρίσκονται σε διαδικασία χημειοθεραπείας ή ακτινοβολίας
• ασθενείς που παίρνουν φάρμακα όπως ανοσοκατασταλτικά (πχ μεθοτρεξάτη, κυκλοσπορίνη, αζαθιοπρίνη, τακρόλιμους), κορτιζόνη (πχ πρεδνιζόνη)

Πότε εμφανίζεται ο έρπητας ζωστήρας;

Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πως εξελίσσεται ο ιος του έρπητα ζωστήρα. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς κάνει την εμφάνισή του και του λόγους για τους οποίους εμφανίζεται. Εικάζουμε ότι κύρια αιτία είναι η εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Για το λόγο αυτό, επιστούμε την προσοχή όλων των πολιτών άνω των 60 διότι έχουν μία μικρότερη σε ένταση ανοσία σε λοιμώξεις συγκριτικά με νεότερους σε ηλικία ανθρώπους. 

Ποια είναι τα συμπτώματα του έρπητα ζωστήρα;

Τα συμπτώματα έχουν ένα εύρος, μπορεί να είναι ήπια αλλά και πολύ σοβαρά.

Συνήθως κάνει την εμφάνισή του επηρεάζοντας μια μικρή περιοχή του σώματος, από τη μία του πλευρά, πιο συχνά στο άνω μέρος. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:

• πόνος
• κνησμός
• μυρμηγκιασμα
• ευαισθησία στην αφή
• εξάνθημα που εμφανίζεται συνήθως μετά από λίγες μέρες μετά τον πόνο
• φουσκάλες με υγρό που σπάνε και σχηματίζουν κρούστα

Γενικά, ο πόνος είναι το πρώτο σύμπτωμα που εμφανίζεται. Οι περισσότεροι ασθενείς τον αισθάνονται ως έναν καυστικό διαπεραστικό πόνο στην περιοχή του εξανθήματος, που μπορεί να έρχεται και να φεύγει. Ο πόνος αυτός διαρκεί κατά μέσο όρο 2-4 εβδομάδες, όσο δηλαδή διαρκεί το εξάνθημα. Ωστόσο υπάρχει και μία μερίδα ασθενών που μπορεί να εξελιχθεί στον μακροχρόνιο νευροπαθητικό πόνο. Τότε η μορφή αυτή ονομάζεται μεθερπητική νευραλγία. Η μεθερπητική νευραλγία αφορά κυρίως ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας.

Είναι μεταδοτικός ο ιός του έρπητα ζωστήρα;

Μπορούμε να πούμε πως ναι είναι μεταδοτικός ο ιος. Ένας ασθενής με έρπητα ζωστήρα μπορεί να τον μεταδόσει ειδικά σε εκείνα τα άτομα που δεν έχουν κάνει το εμβόλιο της ανεμοβλογιάς ή που δεν έχουν νοσήσει από ανεμοβλογιά σε παιδική ηλικία. Γενικώς, η μετάδοση γίνεται όταν υπάρχει  άμεση επαφή με την πληγή του εξανθήματος. Βέβαια δεν σημαίνει ότι το άτομο που κόλλησε θα πάθει έρπητα ζωστήρα, θα εμφανιστεί όμως η ανεμοβλογιά. 

Τι επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν από τον έρπητα ζωστήρα;

Υπάρχει ένα ποσοστό γύρω στο 20% που μπορούν να πάθουν μόνιμες βλάβες εξαιτίας του έρπητα ζωστήρα. Κάποιες από τις βλάβες αυτές είναι οι εξής:

• απώλεια όρασης
• απώλεια ακοής
• νευροπάθεια όπου επηρεάζεται το νεύρο της κίνησης

Ποιο είναι το θεραπετικό σχήμα για τον έρπητα ζωστήρα;

Το πιο σημαντικό που πρέπει να αναφερθεί είναι ότι για να υπάρχει σημαντική βελτίωση στην εξέλιξη της ασθένειας, θα πρέπει να ληφθούν εντος 72 ωρών από τη στιγμή της εμφάνισης του εξανθήματος αντι-ικη φαρμακευτική αγωγή. Ο γιατρός συνήθως συγχορηγεί και αναλγητικά φάρμακα για την αντιμετώπιση του πόνου. Ωστόσο το θεραπευτικό σχήμα  εξαρτάται από την εκάστοτε περίπτωση. 

Υπάρχει εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα;

Βεβαίως και υπάρχει! Η πρόληψη όπως αναφέρουμε πάντα, είναι η καλύτερη θεραπεία! Στην Ελλάδα ο εμβολιασμός κατά του έρπητα ζωστήρα είναι απαραίτος για όλους τους πολίτες 60-75 ετών, ανεξάρτητα με το αν υπάρχει προηγούμενη εμφάνιση έρπητα ζωστήρα. Το εμβόλιο είναι μονοδοσικό και κυκλοφορεί με το όνομα Zostavax.

Σχετίζεται η εμφάνιση του έρπητα ζωστήρα με το εμβόλιο κατά της Covid-19;

Είναι γεγονός ότι υπήρξαν περιπτώσεις όπου μετά το εμβόλιο κατά της Covid-19, ιδιαίτερα με το εμβόλιο mRNA της Moderna, εμφανίστηκε έρπητας ζωστήρας. Ωστόσο τα δεδομένα μέχρι στιγμής δεν είναι στατιστικά πολύ σημαντικά. Φαίνεται ότι το εμβόλιο επανεργοποίησε τον ιό που βρισκόταν σε λανθάνουσα φάση. Αυτό, οφείλεται σε μία ανοσολογική απορρύθμιση που δημιουργείται. Είναι απαραίτητο να τονιστεί όμως ότι δεν μπορεί να υπάρξει άμεση συσχέτιση μεταξύ των δύο γεγονότων και είναι απόλυτα αναγκαίος ο εμβολιασμός κατά της Covid-19 για να μπορέσουμε σιγά-σιγά να ξεφύγουμε από αυτή τη δύσκολη συνθήκη στην οποία ζούμε. Δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε!