Καθημερινά όλο και περισσότεροι άνθρωποι έρχονται στο χώρο του φαρμακείου με δερματικά προβλήματα. Έξαρση ωστόσο τον τελευταίο καιρό υπάρχει εξαιτίας του σταφυλόκοκκου, ειδικά σε παιδιά νήπια . O σταφυλόκοκκος είναι μία κατηγορία βακτηρίων, με κυριότερο εκπρόσωπο τον Staphylococcus aureus. Είναι βακτήρια που τα βρίσκουμε υπό κανονικές συνθήκες στον οργανισμό μας ιδιαίτερα στο δέρμα μας, αλλά όταν η ποσότητα τους αυξηθεί ή εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν. 

Τι προκαλεί ο σταφυλόκοκκος;

Ο σταφυλόκοκκος μπορεί να εκδηλωθεί ως μία μόλυνση στο δέρμα, όπου τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι:

• ερυθρότητα
• οίδημα
• θερμότητα γύρω από το σημείο
• πόνος

Αν δημιουργηθεί πληγή και  μολυνθεί περισσότερο, μπορεί ο ασθενής επίσης να εμφανίσει: 

• πυρετό
• ρίγη
• εφίδρωση
• πρήξιμο

Σε άλλες, μάλιστα, περιπτώσεις μπορεί ο σταφυλόκοκκος να δημιουργήσει ένα έλκος, που είναι και μεταδοτικό ειδικά σε μικρές ηλικίες, προκαλείται:

• πύον
• εξάνθημα
• φλύκταινες
• πυρετό

Αν δεν προλάβουμε τη σταφυλοκοκκική λοίμωξη στην αρχή της, μπορεί να περάσει στο αίμα προκαλώντας βακτηριαιμία οδηγώντας ακόμα και σε σηψαιμία, που μπορεί να οδηγήσει  στην απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης (υπόταση). 

Ποιος μπορεί να κολλήσει σταφυλόκοκκο;

Σε γενικές γραμμές, όλοι είναι εν δυνάμει φορείς σταφυλόκοκκου και όλοι μπορούν να κολλήσουν. Όμως υπάρχουν μερικές κατηγορίες ανθρώπων που έχουν λίγο περισσότερες πιθανότητες, όπως:

• νεογέννητα
• γυναίκες θηλάζουσες
• καρκινοπαθείς
• ανοσοκατασταλμένοι
• διαβητικοί
• ασθενείς με προβλήματα αναπνευστικά
• ασθενείς που κάνουν χρήση ενδοφλέβιων καθετήρων

Ποιοι διαφορετικοί τύποι μολύνσεων υπάρχουν;

Μαστίτιδα: εμφανίζεται σε γυναίκες θηλάζουσες γύρω από το στήθος και μπορούν τα βακτήρια να περάσουν στο μητρικό γάλα.

Πνευμονία: όταν ο σταφυλόκοκκος επηρεάσει τους πνεύμονες ειδικά μετά από κάποια γρίπη ή σε διασωληνωμένους ασθενείς ενδονοσοκομειακά ή και σε ασθενείς με κυστική ίνωση.

Οστεομυελίτιδα: ο σταφυλόκοκκος μπορεί να εισέλθει στα οστά, ιδιαίτερα στα μικρά οστά και στην σπονδυλική στήλη. Εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά και ηλικιωμένους. Το βακτήριο σε αυτή την περίπτωση μπορεί να καταστρέψει τους γύρω ιστούς και είναι αναγκαία η άμεση αντιμετώπισή της γιατί μπορεί να προκληθεί βαριάς μορφής σηψαιμία.

Ενδοκαρδίτιδα: όταν πια το βακτήριο φτάνει μέσω του αίματος στην καρδιά ή τις βαλβίδες της καρδιάς. Εμφανίζεται συχνά σε άτομα που κάνουν χρήση καθετήρων, έπειτα από κάποια χειρουργική επέμβαση καρδιάς, σε άτομα με ιστορικό χρήσης ναρκωτικών. 

Σύνδρομο τοξικού σοκ: Μπορεί να προκληθεί κυρίως εξαιτίας των τοξινών που παράγονται. Παλαιότερα το σύνδρομο αυτό είχε συσχετιστεί με τη χρήση ταμπόν σε γυναίκες, αλλά έκτοτε έχουν αποσυρθεί τα υπαίτια, με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί αισθητά η παρουσία του συνδρόμου. Η συμπτωματολογία συνήθως είναι:

• υψηλός πυρετός
• υπόταση
• εμετός ή διάρροια
• εξάνθημα σε παλάμες και πέλματα
• σύγχυση
• μυϊκοί πόνοι
• επιληπτικές κρίσεις

Σε κάθε περίπτωση, είναι αναγκαία η άμεση διάγνωση και αντιμετώπιση, μιας και μέσω της κυκλοφορίας του αίματος το βακτήριο μπορεί να προσβάλει όλα τα όργανα προκαλώντας βαριές μορφές σηψαιμίας η οποία μπορεί να οδηγήσει μέχρι και στο θάνατο.

Πώς μπορώ να καταλάβω ότι έχω σταφυλόκοκκο;

Αν ο σταφυλόκοκκος είναι περιορισμένος σε δερματοπάθεια, τότε ο γιατρός μπορεί απλά να αναλύσει τα δερματικά σημάδια χωρίς να είναι απαραίτητη η μικροβιολογική εξέταση, όταν όμως ο σταφυλόκοκκος έχει εισέλθει πια στο αίμα, απαιτείται αιματολογική εξέταση ώστε να επιβεβαιωθεί η παρουσία του βακτηρίου. 

Υπάρχει θεραπεία για την αντιμετώπιση του σταφυλόκοκκου;

Το θεραπευτικό σχήμα, όπως μπορεί να γίνει κατανοητό, εξαρτάται από την έκταση της λοίμωξης. Όταν αφορά μία δερματική λοίμωξη, συνήθως μπορεί να αντιμετωπιστεί με μία απλή αντιβιοτική κρέμα, τοπικά, αν έχει κάνει πληγή με πύον, δηλαδή έχει ελκώδη μορφή, ίσως χρειαστεί και αντιβίωση από το στόμα. Αν πάλι, γίνει απόστημα, μπορεί και να χρειαστεί χειρουργική παρέμβαση, ή μια απλή τομή και παροχέτευση. Όταν πλέον, μιλάμε για βακτηριαιμία όπου επηρεάζονται τα όργανα, εκεί η αντιμετώπιση είναι δυσκολότερη και είναι απαραίτητη η χορήγηση ενδοφλέβιων αντιβιοτικών. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί πως εξαιτίας της αλόγιστης και κακής χρήσης των αντιβιοτικών, ο σταφυλόκοκκος είναι από εκείνα τα βακτήρια που έχουν αποκτήσει ανθεκτικότητα απέναντι στα περισσότερα αντιβιοτικά. 

Υπάρχει εμβόλιο για το σταφυλόκοκκο;

Δυστυχώς ακόμα δεν υπάρχει κάποιο εμβόλιο για την προφύλαξη από σταφυλόκοκκο. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο στην καθημερινή μας ζωή να προσέχουμε ώστε να μην κολλήσουμε το συγκεκριμένο βακτήριο. Έτσι, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να να έχουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής όπου:

• πλένουμε συχνά τα χέρια μας
• δεν χρησιμοποιούμε τις ίδιες πετσέτες, σεντόνια και ρούχα με κάποιον ασθενή με σταφυλοκοκκική λοίμωξη
• πλένουμε καλά τα φρούτα και λαχανικά (καθότι μπορεί να μεταδοθεί και μέσω των τροφίμων)
• αν έχουμε μια ανοιχτή πληγή, τη φροντίζουμε σχολαστικά και καλό είναι να την καλύπτουμε με μία γάζα ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες να μολυνθεί