Η μη αλκοολική λιπώδης ηπατική νόσος  είναι η πιο κοινή αιτία ηπατικής νόσου στις Ηνωμένες Πολιτείες και εκτιμάται ότι επηρεάζει έως και το ένα τέταρτο των ενηλίκων σε ολόκληρο τον κόσμο. Πρόκειται για το υπερβολικό λίπος που συσσωρεύεται στο συκώτι και συνήθως εμφανίζεται σε άτομα με παχυσαρκία, υψηλά σάκχαρα στο αίμα (διαβήτης), ανώμαλα επίπεδα χοληστερίνης ή τριγλυκεριδίων ή υψηλή αρτηριακή πίεση. Αυτές οι διαταραχές, σαν ομάδα, ονομάζονται μεταβολικό σύνδρομο. Υπογραμμίζεται ότι είναι σημαντικό να διακριθεί η «μη αλκοολική λιπώδης ηπατική νόσος» που δεν έχει καμία σχέση με το αλκοόλ από την αλκοολική ηπατική νόσο, διότι και οι δυο καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν συσσώρευση υπερβολικού ηπατικού λίπους.

Πώς βλάπτει το συκώτι το υπερβολικό λίπος;

Το υπερβολικό λίπος, σε πολλά άτομα «κάθεται» στο συκώτι τους, αλλά δεν τους προκαλεί βλάβη. Σε 1 στα 20 άτομα, ωστόσο, το υπερβολικό ηπατικό λίπος προκαλεί χρόνια ηπατική φλεγμονή. Όπως και με άλλες ηπατικές νόσους, όπως η ηπατική ηπατίτιδα και αλκοολική ηπατική νόσος, έτσι και η χρόνια φλεγμονή προκαλεί συνεχή βλάβη, η οποία δημιουργεί ουλές στο συκώτι. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται ίνωση. Η σοβαρή ίνωση, που ονομάζεται κίρρωση, συνήθως οδηγεί σε ηπατική ανεπάρκεια και καρκίνο του ήπατος.

Πώς γίνεται διάγνωση της μη αλκοολικής λιπώδους ηπατικής νόσου;

Το κλειδί για την πρόληψη των επιπλοκών της μη αλκοολικής λιπώδους ηπατικής νόσου είναι η  διάγνωση από νωρίς και η θεραπεία, πριν παρουσιαστούν βλάβες και ουλές στο συκώτι. Σύμφωνα όμως με τους ειδικούς, η έγκαιρη διάγνωση είναι δύσκολη, καθώς οι περισσότεροι ασθενείς δεν παρουσιάζουν συμπτώματα.

Ο πιο ακριβής τρόπος διάγνωσης είναι η βιοψία του ήπατος, αλλά για να αποφευχθεί αυτή η διαδικασία μπορούν να χρησιμοποιηθούν εξετάσεις αίματος και ακτινογραφίες για να προσδιοριστεί το ποιος μπορεί να διατρέχει κίνδυνο να αναπτύξει μη αλκοολική ηπατοπάθεια. Οι ειδικοί προτείνουν ένα μη επεμβατικό τεστ που ονομάζεται ελαστογραφία του ήπατος, το οποίο είναι ένα είδος υπερήχου που υπολογίζει πόση ουλή υπάρχει στο ήπαρ. Η ελαστογραφία μπορεί να προσδιορίσει το ποιος θα χρειαστεί εξετάσεις βιοψίας.

Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι τρόποι πρόληψης της μη αλκοολικής λιπώδους ηπατικής νόσου;

Η απώλεια βάρους είναι πολύ σημαντική για την πρόληψη των επιπλοκών της μη αλκοολικής λιπώδους ηπατικής νόσου, ειδικά για υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα. Σύμφωνα, μάλιστα, με μια μελέτη, η απώλεια έστω και του 10% του σωματικού βάρους, μπορεί να μειώσει το λίπος του ήπατος, να αντιμετωπίσει την φλεγμονή και να βελτιώσει ως ένα βαθμό τις ουλές.

Επιπρόσθετα, σε μια πιο πρόσφατη μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο JAMA Internal Medicine, οι ερευνητές συνδύασαν δεδομένα από 22 μελέτες, οι οποίες τοποθέτησαν τυχαία τους ασθενείς τους σε δύο ομάδες, για να ελέγξουν την επίδραση της απώλειας βάρους στην μη αλκοολική λιπώδη ηπατική νόσο. Στη μια ομάδα τοποθετήθηκαν ασθενείς που έκαναν επέμβαση για απώλεια βάρους και στην άλλη ασθενείς που ακολούθησαν ένα πρόγραμμα ελέγχου του βάρους τους. Αυτή, λοιπόν, η μετα-ανάλυση και άλλες μελέτες επιβεβαίωσαν ότι η απώλεια βάρους από προγράμματα απώλειας βάρους, φάρμακα ή μέσω χειρουργικής επέμβασης, είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν με επιτυχία το ηπατικό λίπος.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι η διατροφή και η άσκηση είναι τα πιο σημαντικά όπλα για την απώλεια βάρους και συνιστούν τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση την εβδομάδα. Όσον αφορά την διατροφή, διευκρινίζεται ότι δεν είναι σαφές ποια είναι η καλύτερη, αλλά οι δίαιτες που δίνουν έμφαση στα λαχανικά και σε τρόφιμα ολικής, όπως η μεσογειακή διατροφή, είναι πολύ καλές επιλογές. Στην περίπτωση που οι δύο αυτές επιλογές δεν δουλέψουν, οι γιατροί θα προτείνουν την χειρουργική επέμβαση ως τελική λύση.

Όσον αφορά τα φάρμακα, υπογραμμίζεται ότι δεν υπάρχουν προς το παρόν φάρμακα που να είναι εγκεκριμένα από τον FDA ειδικά για το λιπώδες ήπαρ, αλλά τα φάρμακα που βοηθούν στην απώλεια βάρους είναι ως ένα σημείο βοηθητικά. Σημειώνεται ότι,  για άτομα χωρίς διαβήτη, η βιταμίνη Ε μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία του λιπώδους ήπατος, ενώ για άτομα με διαβήτη, ορισμένα φάρμακα που βελτιώνουν το σάκχαρο στο αίμα, όπως το φάρμακο θειαζολιδινοδιόνης πιογλιταζόνη (Actos) και το φάρμακο ινκρετίνης λιραγλουτίδης (Saxenda), μπορούν επίσης να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στο συκώτι. Τονίζεται, ότι οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή, πρέπει να λαμβάνεται πάντα σε συνεννόηση με τον γιατρό.

Τέλος, τα άτομα με λιπώδες συκώτι, πρέπει να προστατεύουν το συκώτι τους από οποιαδήποτε άλλη αιτία ηπατικής φλεγμονής. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να απέχουν από το αλκοόλ, να εμβολιάζονται για ηπατίτιδα Α και ηπατίτιδα Β και να προβαίνουν σε θεραπευτικές διαδικασίες για καταστάσεις που εντάσσονται στο μεταβολικό σύνδρομο, ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων.