Μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Υπάρχει «υγιεινός χρόνος» ενασχόλησης;

Έχετε ποτέ αναλογιστεί, πόσες ώρες της ημέρας ή του ύπνου σας έχετε χάσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το TikTok; Μάλλον δεν θα θέλατε καν να μάθετε, αλλά γι΄ αυτό δεν χρειάζεται να ντρέπεστε, διότι οι συγκεκριμένες εφαρμογές έχουν σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να προκαλούν εθισμό.

Σύμφωνα με τον Joe Whittington, MD , πιστοποιημένο από το διοικητικό συμβούλιο ειδικό επείγουσας ιατρικής με έδρα τη Νότια Καλιφόρνια, το περιεχόμενο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ελκυστικό, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να απελευθερώνει μια ουσία που ονομάζεται ντοπαμίνη, η οποία προκαλεί ευχαρίστηση. Αυτός ο μηχανισμός, μπορεί να προκαλέσει εθισμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάνοντας τους χρήστες να ξοδεύουν πολλές ώρες σε αυτά.

Διαβάστε επίσης: Μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Αρρωσταίνουν ψυχικά τον άνθρωπο;

Όλες οι κοινωνικές πλατφόρμες έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Σύμφωνα με μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2021, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 5000 ενήλικες, ένας χρόνος χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνδέθηκε με συμπτώματα κατάθλιψης. Την ίδια ώρα, η σύγκριση του εαυτού με άλλα άτομα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, συνδέθηκε με μειωμένη αυτοεκτίμηση, ενώ ο συνεχής έλεγχος των ειδοποιήσεων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, συνδέθηκε με μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης και εστίασης.

Διαβάστε επίσης: Μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Πώς επηρεάζουν την «ικανοποίηση από τη ζωή» των εφήβων;

Σε κάθε περίπτωση, όπως εξηγούν οι ειδικοί, ανεξάρτητα από τον λόγο που χρησιμοποιεί ένα άτομο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχουν τρόποι μείωσης των αρνητικών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία και στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία μιας πιο υγιούς σχέσης των χρηστών με τις κοινωνικές πλατφόρμες της επιλογής τους.

Διαβάστε επίσης: Μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Ο εθισμός και το διάλειμμα αποτοξίνωσης που όλοι χρειαζόμαστε

Πόσο χρόνο πρέπει να αφιερώνετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;

Η ποσότητα του χρόνου που θα επιλέξετε να αφιερώνετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εξαρτάται αρχικά από τις προσωπικές σας προτιμήσεις και τον τρόπο ζωής σας και ακολούθως από τον λόγο για τον οποίο χρησιμοποιείτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αν δηλαδή τα χρησιμοποιείτε ως μέσο ψυχαγωγίας ή για επαγγελματικούς σκοπούς. Σε όλες όμως τις περιπτώσεις, σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν υγιείς τρόποι χρήσης.

Εάν ανήκετε στη μερίδα των ατόμων που ασχολούνται συνεχώς με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να είναι δύσκολο να επιβάλετε στον εαυτό σας ένα ημερήσιο χρονικό όριο. Το πρώτο βήμα που πρέπει να εφαρμόσετε, είναι να βρείτε μια ισορροπία, η οποία δεν θα επηρεάζει το πρόγραμμα του ύπνου σας, τις εργασιακές σας υποχρεώσεις, τις προσωπικές σας ευθύνες και την ψυχική σας υγεία. Για ορισμένους ανθρώπους αυτό μπορεί να συνεπάγεται δύο με τρεις ώρες την ημέρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ για άλλους μπορεί να συνεπάγεται μόλις 10 με 30 λεπτά.

Σύμφωνα με τον Whittington, η γενική σύσταση προτείνει τον περιορισμό του χρόνου που αφιερώνει ένας άνθρωπος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε λιγότερο από δύο ώρες την ημέρα ή την προσαρμογή της αναλογίας του χρόνου ώστε ο χρόνος ενασχόλησης με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να είναι λιγότερος από τον χρόνο ενασχόλησης με άλλες δραστηριότητες.

Η Shannon Bennett, PhD, κλινική διευθύντρια στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Νέων στο NewYork-Presbyterian, προτείνει στα παιδιά να αφιερώνουν τρεις ώρες σε εξωτερικές και άλλες δραστηριότητες και μια ώρα στο διαδίκτυο.

Διαβάστε επίσης: Μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Πώς επηρεάζουν την ψυχική μας υγεία;

Ποιες είναι οι καλύτερες και οι χειρότερες ώρες της ημέρας για ενασχόληση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;

Ο Whittington συνιστά την αποφυγή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, την πρώτη ώρα ακριβώς μετά το πρωινό ξύπνημα και την τελευταία ώρα πριν ένας άνθρωπος πάει για ύπνο, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις του διαδικτύου στη διάθεσή του, τη συγκέντρωσή του και τον ύπνο του. Όπως εξήγησε, αυτές οι πρακτικές μπορούν να βοηθήσουν το άτομο να διατηρήσει την υγεία του κιρκάδιου ρυθμού του και να μειώσει τον αντίκτυπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ποιότητα του ύπνου του. Επιπρόσθετα, την ώρα του μεσημεριανού γεύματος, ένα διάλειμμα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βελτιώνει την συγκέντρωση και την εστίαση και αυξάνει την παραγωγικότητα του ατόμου για το υπόλοιπο της μέρας.

Η Bennett, από την πλευρά της, μιλώντας για την κατάλληλη ώρα και τη μη κατάλληλη ώρα ενασχόλησης με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εστιάζει λιγότερο στην ώρα της μέρας και περισσότερο στον τρόπο που ο χρόνος αυτός μπορεί να επηρεάσει το άτομο σε σχέση με τους γύρω του. Όπως εξήγησε, καλές στιγμές για να επιλέξει κάποιος να ασχοληθεί με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι όταν βρίσκεται μακριά από άλλους ανθρώπους και όταν δεν έχει άλλες επαγγελματικές και προσωπικές υποχρεώσεις.

Διαβάστε επίσης: Μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Μια εβδομάδα αποχής μειώνει το άγχος

Πώς θα περιορίσετε το χρόνο που αφιερώνετε στα μέσα κοινωνική δικτύωσης;

Υπάρχουν διάφορα εργαλεία και στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να μειώσουν τον χρόνο που σπαταλούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως:

• Ορίστε χρονικά όρια για συγκεκριμένες εφαρμογές: Χρησιμοποιείστε χρονοδιακόπτες για τις εφαρμογές σας. Υπάρχουν πολλά τηλέφωνα που επιτρέπουν τον ορισμό χρονικών ορίων σε διάφορες εφαρμογές. Αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα ενσωματωμένη στο τηλέφωνό σας, κατεβάστε ειδικά σχεδιασμένες εφαρμογές που προωθούν μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
• Παρακολουθήστε τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης: Πλέον, τα περισσότερα τηλέφωνα παρέχουν τη δυνατότητα ελέγχου του ημερήσιου χρόνου που αφιερώνουν σε αυτά οι χρήστες τους. Μάλιστα, οι χρήστες μπορούν να δουν και τον χρόνο που αφιερώνουν ξεχωριστά σε κάθε εφαρμογή. Η τακτική παρακολούθηση του χρόνου χρήσης του κινητού τηλεφώνου, θα σας βοηθήσει να αναπροσαρμόσετε τη συμπεριφορά σας.
• Απενεργοποιήστε τις ειδοποιήσεις: Η απενεργοποίηση των ειδοποιήσεων των εφαρμογών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να ελαχιστοποιήσει την επιθυμία σας να ασχοληθείτε με το κινητό σας τηλέφωνο περισσότερο από όσο πρέπει.
• Βαθμολογήστε τη διάθεσή σας: Μετά τη χρήση κάθε εφαρμογής, προσπαθήστε να αξιολογείτε το πώς αισθάνεστε. Η γνώση της συναισθηματικής διάθεσης μετά τη χρήση μιας εφαρμογής, θα σας βοηθήσει να πάρετε πιο εστιασμένες αποφάσεις σχετικά με τον χρόνο που αφιερώνετε σε αυτήν ή ακόμη και για το αν θα συνεχίσετε να την χρησιμοποιείτε.
• Βρείτε στήριξη: Μιλήστε με κάποιον σχετικά με την πρόσθεσή σας να περιορίσετε τον χρόνο που αφιερώνετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό θα σας δώσει κίνητρα, διότι θα έχετε κάποιον στον οποίο θα πρέπει να λογοδοτήσετε αν ξεπεράσετε τα όρια που θέσατε.
• Διαγράψτε την εφαρμογή: Σε περίπτωση που τελικά παρατηρήσετε ότι μια συγκεκριμένη εφαρμογή σας προκαλεί άγχος ή αποσπά σημαντικά την προσοχή σας, μάλλον ήρθε η ώρα να την διαγράψετε, δίνοντας χώρο και χρόνο στον εαυτό σας να ασχοληθεί με άλλες δραστηριότητες που βελτιώνουν τη διάθεση.

Διαβάστε επίσης: Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έφηβοι: Πώς να διδάξετε την υπεύθυνη χρήση