Η κοινωνική σύνδεση είναι αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης φύσης. Οι άνθρωποι χρειάζονται την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους, αλλά μερικές φορές, χρειάζονται να μένουν και μόνοι τους, για να ξεκουραστούν, να επαναφορτιστούν και να προβληματιστούν. Αυτό, βέβαια, είναι διαφορετικό από το να απομακρύνονται σκόπιμα από τους ανθρώπους και να αποφεύγουν κάθε ευκαιρία αλληλεπίδρασης. (Κορωνοϊός: Τι προκαλεί η απομόνωση στους ανθρώπους, συναισθηματικά και σωματικά;)

Τι είναι η κοινωνική απόσυρση;

Ο Ιάπωνας ψυχολόγος, Saito, αναφέρθηκε σε ένα συγκεκριμένο είδος κοινωνικής απόσυρσης, γνωστό ως hikikomori, ως η πράξη απόσυρσης ή αφαίρεσης της επαφής με την οικογένεια ή άλλα μέλη του περιβάλλοντος και τη μη συμμετοχή σε δραστηριότητες, όπως η εργασία και το σχολείο. (Κοινωνική απομόνωση: Αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την υγεία της καρδίας και του εγκεφάλου;)

Ως κοινωνικά πλάσματα, η κοινωνική συμπεριφορά και οι σχέσεις με άλλους ανθρώπους, συμβάλλουν στην υγιή ανάπτυξη. Η κοινωνική απόσυρση μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη μοναχικών δραστηριοτήτων, οι οποίες με σειρά τους οδηγούν σε προβληματικές διαπροσωπικές δεξιότητες και σχέσεις. Ως αποτέλεσμα, η κοινωνική απόσυρση μπορεί να συσχετιστεί με συναισθήματα ντροπής, χαμηλής αυτοεκτίμησης και με τον φόβο της απόρριψης. Επιπλέον, η έλλειψη κοινωνικής αλληλεπίδρασης μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα μοναξιάς, απομόνωσης και σε προβλήματα σωματικής, γνωστικής και ψυχικής φύσεως. (Φοβάσαι την απόρριψη; Μάθε τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτή σου η φοβία)

Τι οδηγεί σε κοινωνική απόσυρση;

Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το τι συμβάλλει στην κοινωνική απόσυρση. Έρευνες δείχνουν ότι η απόσυρση σχετίζεται με καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως:

• Αγχώδεις διαταραχές
• Καταθλιπτικές διαταραχές και διαταραχές της διάθεσης
• Διαταραχές της προσωπικότητας
• Σχιζοφρένεια
• Διαταραχές του φάσματος αυτισμού παιδιών και εφήβων

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η κοινωνική απόσυρση θεωρείται σημάδι ή σύμπτωμα διαταραχής ψυχικής φύσεως.

Άλλοι παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε κοινωνική απόσυρση είναι:

• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Ντροπή
• Θλίψη
• Θυμός
• Αντιληπτή απομόνωση
• Προηγούμενες σχέσεις
• Φόβος απόρριψης

Επιπρόσθετοι πιθανοί παράγοντες είναι η ιδιοσυγκρασία ενός ατόμου, το περιβάλλον και η οικογενειακή δυναμική.

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την κοινωνική απόσυρση στα παιδιά;

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και ανακαλύπτουν περισσότερα για τον εαυτό τους, βιώνουν περιόδους που γίνονται πιο απομονωμένα. Σε κάποιο βαθμό, αυτό είναι φυσιολογικό καθώς εξερευνούν την ταυτότητά τους. Ωστόσο, εάν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας αποφεύγει το σχολείο, έχει κακή διάθεση και δυσκολεύεται να δημιουργήσει φιλίες, θα πρέπει να μιλήσετε με κάποιον ειδικό, διότι αυτά τα σημάδια αποτελούν ενδείξεις ότι κάτι άλλο συμβαίνει. (Κατάθλιψη: Ενδείξεις εκδήλωσης σε παιδιά και εφήβους)

Τα παιδιά μπορεί να αποσυρθούν κοινωνικά για πολλούς λόγους, όπως:

• Καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως άγχος ή κατάθλιψη
• Εκφοβισμός ή άλλες συγκρούσεις
• Κοινωνική πίεση
• Αίσθημα ντροπής

Η κοινωνική σύνδεση είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των παιδιών και των εφήβων, διότι τους βοηθά να ενισχύσουν τις γνωστικές και κοινωνικές τους δεξιότητες, τις οποίες θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν σε όλη τους τη ζωή.

Η υπερβολική απόσυρση παιδιών και εφήβων μπορεί να οδηγήσει σε:

• Αίσθημα μοναξιάς
• Αποσύνδεση
• Αυτοτραυματιστικές συμπεριφορές
• Διατροφικές διαταραχές
• Αυτοκτονικές σκέψεις

Είναι σημαντικό να μιλήσετε στα παιδιά σας για τις κοινωνικές τους σχέσεις, για το πώς πρέπει να τις διαχειρίζονται και για τη σημαντικότητά τους. (Άγχος και η διαχείρισή του σε οικογένειες με αυτιστικά παιδιά)

Ποιοι παράγοντες καθιστούν πιθανότερη την κοινωνική απόσυρση;

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα κοινωνικής απόσυρσης, όπως:

• Βιολογικοί παράγοντες
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες
• Επιρροή γονέων
• Σχέσεις συνομηλίκων
• Καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως η ΔΕΠΥ, το άγχος, η κατάθλιψη και η σχιζοφρένεια

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η συνύπαρξη και η αλληλεπίδραση αυτών των παραγόντων μπορεί να κάνει ακόμη πιο έντονη την κοινωνική απόσυρση. (Αμυντικοί μηχανισμοί: Εσείς ποιον χρησιμοποιείτε για το άγχος και το συναισθηματικό πόνο;)