Υπάρχουν λίγες ψυχολογικές διαταραχές που φαίνεται να είναι τόσο παρεξηγημένες όσο η ΙΨΔ, ή αλλιώς Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή. Για πολλούς ανθρώπους, έχει περάσει στην καθημερινή αργκό, και χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει απλές τελειομανείς τάσεις ή έναν ιδιότροπο τύπο προσωπικότητας. Για όλα τα memes των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που προσποιούνται ότι διαγιγνώσκουν την ΙΨΔ μόνο και μόνο επειδή σας ενοχλούν οι άνισες στοίβες βιβλίων ή οι πίνακες ζωγραφικής που είναι ελαφρώς στραβωμένοι, η κοπή της πίτας με μη συμμετρικό τρόπο, η πραγματική αλήθεια είναι πολύ πιο σοβαρή: η ΙΨΔ μπορεί να είναι εξουθενωτική.

Τι είναι, λοιπόν, η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή στην πραγματικότητα;

Αναγνωρισμένη από το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM), περιλαμβάνει έναν αγώνα με παρεμβατικές, ανησυχητικές σκέψεις -αυτές είναι οι εμμονές-, καθώς και επαναλαμβανόμενες, τελετουργικές συνήθειες που προσπαθούν να επιλύσουν το άγχος αυτών των σκέψεων. Αυτά τα τελετουργικά πρότυπα συμπεριφοράς είναι οι καταναγκασμοί. Αν και δεν έχουν όλοι όσοι πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και τα δύο, οι περισσότεροι τα έχουν, και εξ ορισμού, αυτοί οι φαύλοι κύκλοι σκέψεων και συμπεριφορών προκαλούν έντονο άγχος και σημαντική αναστάτωση στην καθημερινή ζωή. Ευτυχώς, υπάρχει ελπίδα και υπάρχουν αρκετές αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές για αυτούς τους ανθρώπους.

Για να σας βοηθήσω να κατανοήσετε τις τεράστιες διαφορές μεταξύ του τρόπου με τον οποίο η κουλτούρα μας χρησιμοποιεί τη λέξη “ΙΨΔ” και του πώς είναι πραγματικά η ίδια η ψυχολογική διαταραχή ,θα σας αναλύσω πέντε μύθους.

Μύθος  #1: Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή σημαίνει ότι είστε τελειομανής

Όχι. Στο λεξικό μας, η “ΙΨΔ” μπορεί να φαίνεται συνώνυμη με το “σχολαστικός”, αλλά αυτό είναι μια εσφαλμένη αντίληψη που συχνά δεν έχει καμία βάση στην πραγματικότητα. Τα άτομα με ΙΨΔ μπορεί να αισθάνονται εκτός ελέγχου, χαμένα στον κύκλο των εμμονών και των καταναγκασμών και μπορεί να αισθάνονται ότι η τελειότητα δεν υπάρχει πουθενά. Δεν έχει να κάνει με το να θέλουν τα πράγματα ακριβώς σωστά. Πρόκειται για έναν συνεχή αγώνα για να ηρεμήσουν οι ενοχλητικές σκέψεις που συνεχώς εισβάλλουν, και οι καταναγκασμοί που είναι απελπισμένες προσπάθειες να ξύσουν αυτές τις φαγούρες.

Μύθος # 2: Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή σημαίνει ότι είστε εξαιρετικά τακτικός ή φοβάστε τα μικρόβια

Επίσης, όχι. Αν και ορισμένα άτομα με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή μπορεί να έχουν συγκεκριμένες εμμονές που αφορούν φόβους μόλυνσης και καταναγκασμούς που έχουν να κάνουν με το πλύσιμο των χεριών, πολλά δεν έχουν. Οι ιδεοληπτικές σκέψεις μπορεί να αφορούν οτιδήποτε ανησυχητικό κάτω από τον ήλιο, και οι φόβοι μόλυνσης -αν και βρίσκονται σε άνοδο μετά το COVID- είναι απλώς ένας υποτύπος. Και πολλοί άνθρωποι που συσσωρεύουν αντικείμενα σε σημείο που να μην είναι ασφαλείς οι συνθήκες διαβίωσης πάσχουν στην πραγματικότητα από ιδεοψυχαναγκαστική συμπτωματολογία. (Η Διαταραχή της Αποθησαύρισης είναι στενά συνδεδεμένη).

Μύθος # 3: Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι απλώς ένας τύπος προσωπικότητας

Δεν είναι. Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή είναι μια γνήσια ψυχολογική διαταραχή που μπορεί να προκαλέσει τεράστια αναστάτωση και προκλήσεις και άνθρωποι πολλών διαφορετικών προσωπικοτήτων μπορεί να πάσχουν από αυτήν. Στη σύγχυση συμβάλλει το γεγονός ότι υπάρχει επίσης μια διαταραχή προσωπικότητας που φέρει το όνομα Διαταραχή Ιδεοψυχαναγκαστικής Προσωπικότητας, αλλά αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να μην έχουν καθόλου εμμονές ή καταναγκασμούς. (Πράγματι, σύγχυση!)

Μύθος # 4: Τα άτομα με ΙΨΔ πρέπει απλώς να χαλαρώσουν

Και πάλι-όχι. Ένα άτομο με ΙΨΔ σίγουρα παλεύει με το άγχος, αλλά αυτό προέρχεται από τη συνεχή εισβολή εμμονικών, ενοχλητικών κύκλων σκέψεων και μοτίβων συνηθειών που αισθάνονται ότι μπορεί να καταλαμβάνουν τη ζωή τους. Τα άτομα με ΙΨΔ συχνά αισθάνονται ότι ο εγκέφαλός τους είναι ο χειρότερος εχθρός τους. Το να λέτε σε ένα άτομο με ΙΨΔ να χαλαρώσει είναι περίπου τόσο χρήσιμο όσο το να λέτε σε ένα άτομο με κατάθλιψη να “είναι απλά ευτυχισμένο”. (Μην το κάνετε!)

Μύθος νούμερο 5: Η ΙΨΔ είναι απλώς ο τρόπος που είστε και δεν μπορεί να βοηθηθεί κανείς

Ευτυχώς, αυτός ο μύθος είναι εξίσου λανθασμένος με τους άλλους. Όταν πρόκειται για την Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή, ακόμη και σε σοβαρές περιπτώσεις, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να ελπίζετε. Συγκεκριμένοι τύποι γνωσιακής-συμπεριφορικής θεραπείας όπως η Έκθεση και Παρεμπόδιση Αντίδρασης  (Exposure and Response Prevention) έχουν δείξει πολύ ελπιδοφόρα επίπεδα αποτελεσματικότητας, και διάφορα φάρμακα -συμπεριλαμβανομένων των αντικαταθλιπτικών SSRI– έχουν επίσης δείξει θετικά αποτελέσματα. Εάν πάσχετε από ΙΨΔ, σας παρακαλούμε να μην παραμείνετε σιωπηλοί. Απευθυνθείτε σύντομα σε έναν έγκριτο ειδικό ψυχικής υγείας – δεν είστε μόνοι σας.