Τρυπανοφοβία (φόβος για τις βελόνες): 6 τρόποι να την αντιμετωπίσετε

Τι είναι η τρυπανοφοβία;

Η τρυπανοφοβία είναι ο φόβος για τις βελόνες. Όταν πρόκειται για πολλές ιατρικές διαδικασίες ρουτίνας – συμπεριλαμβανομένης της λήψης εμβολίων – η ύπαρξη τρυπανοφοβίας μπορεί να επηρεάσει την υγεία σας. (Διαβάστε επίσης: Τι φοβάσαι; 10 είδη φοβίας που πρέπει να γνωρίζεις)

Πόσο συχνή είναι η τρυπανοφοβία;

Είτε είστε παιδί με διαβήτη τύπου 1 που χρειάζεται να κάνει ενέσεις ινσουλίνης, είτε ενήλικας που χρειάζεται ένεση για κάποια πάθηση, οι βελόνες προκαλούν φόβο. Στην πραγματικότητα, η τρυπανοφοβία ή ο φόβος για τις βελόνες είναι εκπληκτικά διαδεδομένος. Περίπου το 25% των ενηλίκων φοβάται τις βελόνες και περίπου το 7% των ενηλίκων αποφεύγουν τις ανοσοποιήσεις μέσω εμβολίων λόγω του φόβου τους.  Η φοβία αυτή ονομάζεται επίσης αϊχμοφοβία, την ορίζει ως ο νοσηρός φόβος για αιχμηρά ή μυτερά αντικείμενα (όπως ψαλίδι ή βελόνα).

Η πλειονότητα των παιδιών έχει φόβο για τις βελόνες, ενώ οι εκτιμήσεις του φόβου για τις βελόνες κυμαίνονται από 20 έως 50% στους εφήβους και από 20 έως 30% στους νεαρούς ενήλικες. Συνήθως, η αϊχμοφοβία μειώνεται καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν και είναι πιο συχνή στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες, σύμφωνα με μία συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση. Ο φόβος των βελονών είναι στην πραγματικότητα αρκετά συχνός. Έχει προταθεί ότι ο φόβος αυτός έχει γενετική βάση και ότι όλοι μας έχουμε φόβο για τα αιχμηρά αντικείμενα που τρυπούν το σώμα μας. Το να κάνουμε εμβόλια ως μωρά και να βιώνουμε πόνο μπορεί επίσης να είναι μια πιθανή πηγή φόβου.

Ποια είναι τα συμπτώματα της τρυπανοφοβίας;

Τα συμπτώματα ποικίλλουν, αλλά παρουσιάζονται όταν ένα άτομο βλέπει μια βελόνα ή μαθαίνει ότι πρέπει να κάνει μια ένεση. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι εξουθενωτικά και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Άγχος
• Κρίσεις πανικού
• Αϋπνία
• Ζαλάδα
• Αύξηση της αρτηριακής πίεσης
• Αγωνιστικός καρδιακός ρυθμός
• Αποφυγή επισκέψεων στο γιατρό ή λήψης ιατρικής φροντίδας

Τι προκαλεί την ανάπτυξη τρυπανοφοβίας;

Μερικοί άνθρωποι που φοβούνται τις βελόνες έχουν συνειρμικό φόβο, κατά τον οποίο ένα τραυματικό γεγονός -συνήθως ψυχολογικό- πυροδότησε εξαρχής τον φόβο για τις βελόνες. Στους φόβους αντίστασης, υπάρχει μια αποστροφή στο να ελέγχεται ή να περιορίζεται κανείς. Και σε όσους έχουν υπεραλγητικό φόβο, υπάρχει μια γενετική υπερευαισθησία στον πόνο. Ο πόνος είναι ασύλληπτος, επομένως το άτομο δεν θα υπέβαλλε ποτέ τον εαυτό του σε τέτοιο πόνο.

Ορισμένα άτομα φοβούνται τόσο πολύ τις βελόνες που βιώνουν αγγειοβελτιωτική αντίδραση όταν τους κάνουν ένεση. Με την αγγειοβελτιωτική αντίδραση έχετε μια σημαντική πτώση της αρτηριακής πίεσης που μπορεί να οδηγήσει σε λιποθυμία. Οι άνθρωποι περιστασιακά λιποθυμούν κατά τη διάρκεια μιας αιμοληψίας.

Πώς να ξεπεράσετε το φόβο σας για τις βελόνες;

1. Προετοιμάστε την περιοχή με ένα φάρμακο όπως ένα σπρέι χλωριούχου αιθυλεστέρα ή μια τοπική αναισθητική κρέμα όπως η ξυλοκαϊνη. Καθένα από τα δύο είναι χρήσιμο για την επιφανειακή μείωση του πόνου λόγω της ένεσης με βελόνα
2. Ακολουθήστε τη γνωστική προσέγγιση. Σκεφτείτε το χειρότερο που μπορεί να συμβεί και να θυμάστε ότι η ένεση είναι μόνο μια προσωρινή ενόχληση
3. Εξασκηθείτε σε βαθιές αναπνοές. Οραματιστείτε τον εαυτό σας να βρίσκεται σε ένα άνετο μέρος. Μην κάνετε τον φόβο σας εχθρό, αλλά αντιμετωπίστε την ένεση ως κάτι που στο τέλος θα σας κάνει να νιώσετε πιο άνετα
4. Δοκιμάστε την ενσυνειδητότητα και τον διαλογισμό. Ξεκινήστε με λίγα λεπτά ενσυνειδητότητας και στη συνέχεια με 14 λεπτά διαλογισμού. Αναλογιστείτε τρία πράγματα για τα οποία νιώθετε ευγνωμοσύνη και στη συνέχεια σκεφτείτε τους στόχους σας, μακροπρόθεσμους ή απλούς, να επιτυγχάνονται
5. Χρησιμοποιήστε την προσέγγιση “δείξε και πες” με τα παιδιά. Όταν η νοσοκόμα εξηγεί τη διαδικασία της ένεσης σε ένα παιδί, δείχνοντας του πώς θα το κάνει και κάθε στάδιο που θα πραγματοποιήσει . Στη συνέχεια, επιδεικνύει πώς θα το κάνει κάνοντας ένεση με βελόνα σε ένα πορτοκάλι. Στη συνέχεια, αφήνει το παιδί να παίξει με το πορτοκάλι μέχρι το παιδί να νιώσει άνετα
6. Αποσπάστε την προσοχή και απευαισθητοποιήστε τον εαυτό σας. Για να αποσπάσετε την προσοχή σας, προσπαθήστε να φανταστείτε ότι κάθεστε σε μια ηλιόλουστη παραλία ή σε κάποιο άλλο μέρος που πηγαίνετε για να χαλαρώσετε, ενώ κάνετε στον εαυτό σας μια ένεση. Για ορισμένους ανθρώπους η απευαισθητοποίηση είναι αποτελεσματική. Κρατήστε τη σύριγγα στο ένα χέρι μέχρι να αρχίσει να υποχωρεί ο φόβος και το άγχος σας. Κάντε όλες τις κινήσεις της ένεσης που κάνετε στον εαυτό σας, χωρίς να τρυπήσετε πραγματικά το δάχτυλό σας. Μπορείτε ακόμη και να κρατήσετε εκεί ένα μικρό κομμάτι πάγου για να μουδιάσετε την περιοχή. Αυτό θα σας διευκολύνει όταν είστε έτοιμοι να κάνετε μια πραγματική ένεση