Τι είναι η αλθαία;

Η αλθαία (Althaea officinalis), ή αλλιώς γνωστή ως marsh mallow στην αγγλική γλώσσα, είναι ένα πολυετές ποώδες φυτό, το οποίο φυτρώνει σε υγρά εδάφη, κυρίως στις εύκρατες χώρες της Ασίας και της Ευρώπης. Τα χνουδωτά φύλλα, τα ροζ-λευκά άνθη και οι ρίζες της είναι πλούσια σε δραστικές ενώσεις με σημαντικές φαρμακευτικές ιδιότητες, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούνται ευρύτατα στην παραδοσιακή ιατρική.

Η καλύτερη περίοδος συλλογής των φύλλων και της ρίζας της αλθαίας είναι το φθινόπωρο και τα κύρια συστατικά που αυτά περιέχουν είναι το άμυλο, η πηκτίνη, η ασπαραγίνη, η βεταΐνη, η αλθεΐνη, διάφορα φλαβονοειδή, φαινολικά οξέα, τανίνες και βλεννώδεις ουσίες. Η πιο γνωστή χρήση της αλθαίας σχετίζεται με τις αντιβηχικές και μαλακτικές της ιδιότητες, οι οποίες οφείλονται στην υψηλή περιεκτικότητά της σε βλεννώδεις ουσίες/πολυσακχαρίτες.

Τα αφεψήματα των φύλλων και των ανθέων της αλθαίας χρησιμοποιούνται από την αρχαιότητα για την αντιμετώπιση των φλεγμονών του αναπνευστικού συστήματος (λαρυγγίτιδα, βρογχίτιδα, στηθάγχη) και του βήχα, ενώ η τοπική χρήση τους είναι αποτελεσματική στην καταπράυνση των ερεθισμών του δέρματος και την επούλωση πληγών.

Ποια οφέλη μπορεί να έχει η χρήση της αλθαίας;

• Βοηθά στην αντιμετώπιση του βήχα και του κρυολογήματος

Η υψηλή περιεκτικότητα της αλθαίας σε βλεννώδεις ουσίες είναι αυτή που κυρίως την καθιστά ένα πολλά υποσχόμενο μέσο για τη φυσική αντιμετώπιση του κρυολογήματος και συμπτωμάτων του, όπως ο βήχας.

Πειράματα σε ζωικά μοντέλα (γάτες και αρουραίοι) έδειξαν πως η χορήγηση ραμνογαλακτουρονάνης, που αποτελεί την κύρια βλεννώδη ένωση της αλθαίας, είχε ως αποτέλεσμα σημαντική μείωση της συχνότητας του βήχα και της έντασης των κρίσεων του, χωρίς να προκαλέσει ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Κλινικές μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει επίσης θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τη χρήση του σιροπιού της ρίζας αλθαίας στην αντιμετώπιση του ξηρού βήχα, ακόμη και σε παιδιά άνω των τριών μηνών.

Επιπλέον, ο συνδυασμός της αλθαίας με άλλα βότανα φαίνεται πως μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα της στην αντιμετώπιση του βήχα. Συγκεκριμένα, η συνδυαστική χρήση με εκχυλίσματα φύλλων κισσού (Hedera helix), θυμαριού (Thymus vulgaris) και του φυτού Zataria multiflora, φαίνεται να παρουσιάζει αυξημένη αποτελεσματικότητα, η οποία ξεπερνάει και εκείνη του συνθετικού φαρμάκου δεξτρομεθορφάνη, σύμφωνα με μελέτες.

Οι αντιμικροβιακές ιδιότητες του παρουσιάζουν τα εκχυλίσματα αλθαίας ενάντια σε ένα μεγάλο εύρος βακτηρίων αλλά και ιών, μπορεί να εμπλέκονται στην αντιμετώπιση του βήχα μέσω της μείωσης του πληθυσμού των μικροοργανισμών στο αναπνευστικό σύστημα.

Ένας ακόμη πιθανός μηχανισμός δράσης της αλθαίας σχετίζεται με τις αντιοξειδωτικές της ιδιότητες, οι οποίες  μπορούν να μειώσουν το οξειδωτικό στρες στο αναπνευστικό σύστημα, που προκαλεί φλεγμονή και ερεθισμό, δύο από τις βασικές αιτίες εμφάνισης του βήχα.

Σύμφωνα με τα παραπάνω επιστημονικά δεδομένα, η αλθαία θεωρείται ένα πολλά υποσχόμενο μέσο για τη θεραπεία του ξηρού βήχα, του πονόλαιμου, του άσθματος, της βρογχίτιδας και των ερεθισμών του στοματικού και φαρυγγικού βλεννογόνου.

• Συμβάλει στην επούλωση των πληγών

Η αλθαία φαίνεται πως έχει την ικανότητα να διεγείρει ορισμένα κύτταρα με αντιφλεγμονώδη δράση in vitro, πράγμα το οποίο θα μπορούσε να συνδεθεί με την ευεργετική δράση που παρουσιάζει όσον αφορά την υγεία του δέρματος, σε ζωικά πειράματα.

Συγκεκριμένα, η τοπική χρήση αλοιφής με 15% περιεκτικότητα σε εκχύλισμα ρίζας αλθαίας σε αρουραίους, είχε ως αποτέλεσμα την ανακούφιση από ερεθισμούς του δέρματος, αλλά και την ενίσχυση της επούλωσης τραυμάτων, μειώνοντας το χρόνο που χρειάζεται για τη θεραπεία αυτών.