Η βιταμίνη D έχει τραβήξει την ερευνητική προσοχή τα τελευταία χρόνια για δύο λόγους. Πρώτον, επειδή πλέον υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ρόλο της στην υγεία και δεύτερον γιατί στον συνολικό πληθυσμό τα ποσοστά των ατόμων με ανεπάρκεια βιταμίνης D αυξάνονται. Ένας μικρός, μάλιστα, τομέας της έρευνας ασχολείται με τη σχέση που έχει η βιταμίνη D με το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS).

Ποια η σημασία της βιταμίνης D;

Η βιταμίνη D σε αντίθεση με άλλες βιταμίνες, παράγεται από το σώμα μόνο όταν εκτίθεται στο φως του ήλιου. Σε ορισμένες ερευνητικές πηγές περιγράφεται ως «ορμόνη», αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί την βάση για την παραγωγή ορισμένων ορμονών. Επιπρόσθετα, η βιταμίνη D ανήκει στην κατηγορία των λιποδιαλυτών βιταμινών, δηλαδή αυτών που μπορεί να αποθηκεύσει το σώμα, σε αντίθεση με τις υδατοδιαλυτές βιταμίνες, που διαλύονται στο νερό και διατίθενται στους ιστούς του σώματος, αλλά δεν αποθηκεύονται. Αυτή η διάκριση είναι σημαντική, επειδή η αποθήκευση μιας λιποδιαλυτής βιταμίνης, αυξάνει τον κίνδυνο συσσώρευσης βιταμινών σε τοξικά επίπεδα.

Αυτή η βιταμίνη βρίσκεται, φυσικά σε ορισμένα τρόφιμα, ενώ σε πολλά άλλα υπάρχει ως πρόσθετο. Μπορεί επίσης να ληφθεί και μέσω συμπληρωμάτων. Σύμφωνα με τους ειδικούς πρόκειται για μια βιταμίνη που είναι πολύ σημαντική για την απορρόφηση ασβεστίου και την διατήρηση του σε φυσιολογικά επίπεδα στο αίμα, μαζί με το φωσφόρο και για αυτό το λόγο είναι σημαντική για την υγεία των οστών.  Τέλος, θεωρείται ότι παίζει κάποιο ρόλο στην υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος, στη λειτουργία των μυών και στη μείωση της φλεγμονής.

Που μπορεί να οδηγήσει η ανεπάρκεια βιταμίνης D;

Λόγω της σημασίας που έχει η βιταμίνη D σε πολλά από τα συστήματα του σώματος, η ανεπάρκεια της μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα προβλήματα υγείας και για το λόγο αυτό, συνήθως, οι γιατροί ζητούν την αξιολόγηση των επιπέδων της μέσω μιας αιματολογικής εξέτασης. Γενικά επίπεδα χαμηλότερα από 30 nmol / L θεωρούνται χαμηλά, ενώ επίπεδα άνω των 50 nmol / L θεωρούνται επαρκή. Επίπεδα υψηλότερα από 125 nmol / L οδηγούν συνήθως σε προβλήματα υγείας.

Στην περίπτωση που κάποιος έχει ανεπάρκεια βιταμίνης D, αυτό σημαίνει ότι μάλλον δεν λαμβάνει αρκετή μέσω της διατροφής του, δεν εκτίθεται επαρκώς στο ηλιακό φως ή ότι ο οργανισμός του έχει μειωμένη ικανότητα απορρόφησης. Σύμφωνα με τους ειδικούς, κάποιος διατρέχει κίνδυνο ανεπάρκειας εάν:

• Έχει προχωρημένη ηλικία
• Έχει σκούρο δέρμα
• Εκτίθεται σπάνια στο φως του ήλιου
• Πάσχει από κάποια ασθένεια που σχετίζεται με δυσαπορρόφηση λίπους, όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
• Είναι υπέρβαρος ή έχει υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης
• Ακολουθεί κάποια δίαιτα που σχετίζεται με αλλεργία στο γάλα, δυσανεξία στη λακτόζη ή ακολουθεί μια χορτοφαγική ή vegan δίαιτα

Τι σχέση έχει η Βιταμίνη D με το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου;

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι ερευνητές πρόσφατα άρχισαν να ερευνούν την πιθανή σύνδεση της ανεπάρκειας της βιταμίνης D με το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου.

Σύμφωνα με μια έκθεση, μια γυναίκα 41 ετών, που αντιμετώπιζε σοβαρά συμπτώματα από το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου IBS-D, για πάνω από 25 χρόνια, αποφάσισε να δοκιμάσει συμπληρώματα βιταμίνης D σε υψηλές δόσης, μετά από ψάξιμο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων της, τα οποία, σύμφωνα με την ίδια, επιστρέφουν κάθε φορά που σταματά να παίρνει συμπληρώματα. Φυσικά, οι επιστήμονες δεν μπορούν να βγάλουν συμπεράσματα βάσει της εμπειρίας ενός ατόμου, αλλά αυτή η έκθεση φαίνεται να έχει ωθήσει πολλούς ερευνητές να πραγματοποιήσουν άλλους τύπους μελετών για να διερευνήσουν το θέμα αυτό.

Μια μελέτη, συνέκρινε τα επίπεδα της βιταμίνης D μιας ομάδας 60 ασθενών με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, με τα επίπεδα μιας ομάδας 100 ατόμων που αποτελούσαν την ομάδα ελέγχου και διαπίστωσε ότι το 82% των ασθενών με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είχαν ανεπάρκεια, ενώ στην ομάδα ελέγχου μόλις το 31% είχε ανεπάρκεια.

Μια πιλοτική μελέτη, στην οποία έλαβε μέρος μια πολύ μικρή ομάδα ατόμων, συνέκρινε ένα συμπλήρωμα βιταμίνης D, με ένα εικονικό φάρμακο. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ατόμων που εξετάστηκαν και είχαν σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, είχαν ανεπάρκεια βιταμίνης D. Τα συμπληρώματα που έλαβαν αύξησαν τη βιταμίνη D στον οργανισμό τους και βελτίωσαν την ποιότητα ζωής τους, αλλά δεν βελτίωσαν σημαντικά τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου.

Τέλος, μια κάπως μεγαλύτερη μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 90 ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, συνέκρινε τα αποτελέσματα που είχαν οι ασθενείς που λάμβαναν συμπληρώματα βιταμίνης D με τα αποτελέσματα ενός εικονικού φαρμάκου. Και τα δύο φάρμακα λαμβάνονταν κάθε δύο εβδομάδες. Διαπιστώθηκε λοιπόν, ότι τα συμπληρώματα βελτίωσαν την ποιότητα ζωής των ασθενών, μείωσαν την σοβαρότητα των συμπτωμάτων τους και ήταν πιο αποτελεσματικά στην ανακούφιση τους, σε αντίθεση με το εικονικό φάρμακο. Το μόνο σύμπτωμα που δεν βελτιώθηκε από τη βιταμίνη D ήταν η «δυσαρέσκεια» των ασθενών από τις κινήσεις του εντέρου.

Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν κάποιες έρευνες μέχρι στιγμής για την πιθανή σχέση της βιταμίνης D με το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να εξαχθούν σαφή συμπεράσματα. Τονίζουν επίσης ότι παρόλο που τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν κάποια σχέση, είναι μέχρι στιγμής άγνωστο το τι προκαλεί ποιο, δηλαδή: “το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου που προκαλεί ανεπάρκεια βιταμίνης D, είναι η ανεπάρκεια βιταμίνης D που προκαλεί σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή υπάρχει κάποιος άλλος άγνωστος παράγοντας που συμβάλλει και στα δύο προβλήματα;”.

Από πού μπορείτε να λάβετε βιταμίνη D;

• Τρόφιμα: Τα τρόφιμα που περιέχουν φυσικά βιταμίνη D είναι τα λιπαρά ψάρια (σκουμπρί, σολομός, τόνος), το τυρί, οι κρόκοι των αυγών, μερικά μανιτάρια και το συκώτι της αγελάδας. Πολλά μεταποιημένα τρόφιμα έχουν πρόσθετη βιταμίνη D, κυρίως το αγελαδινό γάλα. Άλλα εμπλουτισμένα τρόφιμα είναι πολλές μάρκες δημητριακών, χυμοί πορτοκαλιού και το γιαούρτι.
• Έκθεση στον ήλιο: Η έκθεση στον ήλιο προσθέτει σίγουρα βιταμίνη D στο σώμα. Ωστόσο δεν υπάρχουν σαφείς οδηγίες για αυτό και αυτό προβληματίζει πολλούς ανθρώπους. Αρκεί μόνο να πούμε ότι η έκθεση στον ήλιο συνδέεται με καρκίνο του δέρματος, οπότε συστήνεται πάντα η χρήση αντηλιακού. Επίσης, πολλοί ιατρικοί κλάδοι αναφέρουν ότι ακόμα και οι μικρές εκθέσεις στον ήλιο, μερικές φορές την εβδομάδα, μπορούν να αυξήσουν την ποσότητα της βιταμίνης D στον οργανισμό. Συζητήστε με τον γιατρό σας για εξατομικευμένες συμβουλές.
• Συμπληρώματα βιταμίνης D: Η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D είναι μια επιπλέον επιλογή, για να διασφαλιστεί ότι τα επίπεδα της βρίσκονται σε κανονικά επίπεδα. Συζητήστε με τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας για τη σωστή δοσολογία.