Οι υπάρχουσες κατευθυντήριες γραμμές για τη συχνότητα κολονοσκοπήσεων, συνιστούν την πραγματοποίησή τους κάθε 10 χρόνια, ξεκινώντας από την ηλικία των 45 ετών.  Παρόλα αυτά, μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, διαπίστωσε ότι τα άτομα χωρίς οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου, μπορούν να υποβάλλονται σε κολονοσκόπηση κάθε 15 χρόνια, σε περίπτωση που τα αποτελέσματα της τελευταίας τους εξέτασης ήταν φυσιολογικά.

Διαβάστε επίσης: Διαυγή δίαιτα: Γιατί πρέπει να ακολουθείται πριν την κολονοσκόπηση;

Στη μελέτη εξετάστηκαν 110.000 άτομα από τη Σουηδία, χωρίς οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου και με αρνητικό αποτέλεσμα στην τελευταία τους κολονοσκόπηση. Κάθε συμμετέχοντας, αντιστοιχίστηκε με 18 περίπου άτομα της ομάδας ελέγχου, της ίδιας ηλικίας και του ιδίου φύλου. Η ομάδα ελέγχου αποτελείτο από άτομα που δεν έκαναν ποτέ κολονοσκόπηση μέχρι εκείνη τη στιγμή και από άτομα που είχαν στην τελευταία τους κολονοσκόπηση θετικό αποτέλεσμα.

Μετά την ανάλυση των δεδομένων τους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η επέκταση του διαστήματος από 10 σε 15 χρόνια, μετά από μια κολονοσκόπηση με αρνητικό αποτέλεσμα, είχε ως αποτέλεσμα τη μη διάγνωση μιας ή δύο περιπτώσεων πρώιμου καρκίνου του παχέος εντέρου και ενός θανάτου από καρκίνο του παχέος εντέρου, ανά 1.000 άτομα. Η αλλαγή αυτή στη συχνότητα των κολονοσκοπήσεων, συμβάλλει στην αποφυγή 1.000 περίπου περιττών κολονοσκοπήσεων.

Διαβάστε επίσης: Πόσο σημαντική είναι η κολονοσκόπηση ως προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο παχέος εντέρου;

Σύμφωνα με τον Mahdi Fallah, MD, PhD , ανώτερος συγγραφέας της μελέτης και επικεφαλής της Προσαρμοσμένης Ομάδας Πρόληψης του Καρκίνου, Risk, στο Γερμανικό Κέντρο Έρευνας του Καρκίνου, η μελέτη έδειξε ότι τα άτομα με αρνητικό αποτέλεσμα στην τελευταία τους κολονοσκόπηση, είχαν μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του παχέος εντέρου ή να πεθάνουν από καρκίνο του παχέος εντέρου σε 15 χρόνια, συγκριτικά με τα άτομα που δεν είχαν ποτέ κάνει κολονοσκόπηση. Όπως εξήγησε, η ερευνητική ομάδα περίμενε ότι στα 15 χρόνια θα εμφανίζονταν περισσότεροι μη διαγνωσμένοι καρκίνοι, όμως τα ευρήματα έδειξαν πως αυτός ο κίνδυνος ήταν ελάχιστος.

Σε κάθε περίπτωση όμως, κάποιοι επιστήμονες, όπως ο  Reezwana Chowdhury, MD, γαστρεντερολόγος στο Johns Hopkins Medicine, ισχυρίζονται ότι τα πιο πάνω ευρήματα δεν πρέπει να αλλάξουν τις υπάρχουσες συστάσεις και ότι δεν μπορούν να γενικευτούν στον παγκόσμιο πληθυσμό. 

Διαβάστε επίσης: Κολονοσκόπηση: Πώς να κάνετε την προετοιμασία της λίγο πιο εύκολη

Ποια είναι τα οφέλη από τις λιγότερες κολονοσκοπήσεις για τους ασθενείς;

Κάθε φορά που οι ειδικοί καλούνται να ενημερώσουν τις κατευθυντήριες γραμμές του προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο, καλούνται να σταθμίσουν τους κινδύνους και τα οφέλη που θα έχει η οποιαδήποτε αλλαγή, στους ασθενείς και στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.

Οι κολονοσκοπήσεις είναι ταλαιπωρία, τόσο από πλευράς προγραμματισμού και προετοιμασίας, όσο και από πλευράς κόστους. Την ίδια ώρα και παρόλο που είναι γενικά ασφαλείς διαδικασίες, ενέχουν ορισμένους κινδύνους όπως ο κίνδυνος διάτρησης και αιμορραγίας, ο οποίος επηρεάζει κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης τέσσερις στους χίλιους ανθρώπους.

Σύμφωνα με τον Robert Bresalier, MD, καθηγητής γαστρεντερολογίας, ηπατολογίας και διατροφής στο Κέντρο Καρκίνου MD Anderson του Πανεπιστημίου του Τέξας, η επέκταση του διαστήματος ανάμεσα στις κολονοσκοπήσεις, μπορεί επίσης να εξοικονομήσει χρήματα στους ανθρώπους, πράγμα πολύ σημαντικό κυρίως για τα άτομα που δεν καλύπτονται από ασφάλιση υγείας.

Διαβάστε επίσης: Κολονοσκόπηση: 3 πράγματα που την κάνουν λιγότερο τρομακτική

Πότε πρέπει να υποβληθεί ένας άνθρωπος σε κολονοσκόπηση για προσυμπτωματικό έλεγχο καρκίνου;

Ένας άνθρωπος μπορεί να πρέπει να υποβληθεί σε κολονοσκόπηση για προσυμπτωματικό έλεγχο καρκίνου εάν:

• Είναι άνω των 45 ετών και δεν έχει κάνει ποτέ κολονοσκόπηση
• Δεν έχει κάνει κολονοσκόπηση για διάστημα 10 ετών
• Του έχει αφαιρεθεί ιστός κατά τη διάρκεια της τελευταίας του κολονοσκόπησης
• Έχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου
• Έχει μια κληρονομική νόσο που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου, όπως ο οικογενής αδενωματώδης πολύποδας (FAP) ή το σύνδρομο Lynch
• Έχει φλεγμονώδη νόσο του εντέρου

Διαβάστε επίσης: Γιατί είναι σημαντικές οι κολονοσκοπήσεις σε γυναίκες κάτω των 50 ετών;

Ποια συμπτώματα καθιστούν αναγκαία τη διενέργεια κολονοσκόπησης;

Τα συμπτώματα που δείχνουν ότι η κολονοσκόπηση είναι αναγκαία είναι τα ακόλουθα:

• Ανεξήγητη αιμορραγία ή έκκριση υγρού από το ορθό
• Ανεξήγητος κοιλιακός πόνος
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Ανεξήγητες αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, όπως η διάρροια, η δυσκοιλιότητα και η ακράτεια
• Ανεξήγητη έλλειψη αύξησης βάρους στα παιδιά

Διαβάστε επίσης: Καρκίνος παχέος εντέρου: 4 πρώιμα συμπτώματα που πρέπει να γνωρίζουν οι νέοι

Ποιες ασθένειες και καταστάσεις μπορεί να διαγνώσει η κολονοσκόπηση;

Οι ασθένειες και οι καταστάσεις που μπορούν να διαγνωστούν μέσω κολονοσκόπησης είναι οι ακόλουθες:

• Χρόνια κολίτιδα, όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn
• Εντερική ισχαιμία και ισχαιμική κολίτιδα
• Εκκολπωματίτιδα
• Έλκος και διάτρηση
• Αποφράξεις στο παχύ έντερο
• Πολύποδες του παχέος εντέρου και ορθολογικός καρκίνος

Διαβάστε επίσης: Έντονο κόκκινο αίμα στα κόπρανα: Πότε είναι ένδειξη καρκίνου;

Πόσο διαρκεί μια κολονοσκόπηση;

Η κολονοσκόπηση διαρκεί περίπου 45 λεπτά. Χρειάζονται περίπου 15 λεπτά για να προωθηθεί το κολονοσκόπιο μέχρι το τέλος του παχέος εντέρου και άλλα 15 λεπτά για να βγει. Με τον τρόπο αυτό, το παχύ έντερο εξετάζεται ολόκληρο δύο φορές. Σε περίπτωση που βρεθεί κάτι μη φυσιολογικό κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο γιατρός το αφαιρεί ή το επεξεργάζεται. Για την αφαίρεση ή την επεξεργασία οποιασδήποτε μη φυσιολογικής ανάπτυξης, χρειάζονται άλλα 15 λεπτά.

Διαβάστε επίσης: Προσυμπτωματικός έλεγχος καρκίνου παχέος εντέρου: Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος;;

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι και οι πιθανές επιπλοκές της κολονοσκόπησης;

Οι επιπλοκές της κολονοσκόπησης είναι σπάνιες, αλλά δεν είναι απίθανες. Τέτοιες επιπλοκές είναι οι ακόλουθες:

• Τραυματισμός στο τοίχωμα του παχέος εντέρου
• Ανεξέλεγκτη αιμορραγία από την αφαίρεση ιστού
• Λοίμωξη που απαιτεί αντιβιοτικά φάρμακα
• Ανεπιθύμητες αντιδράσεις στην αναισθησία

Διαβάστε επίσης: Τι μπορεί να φανερώνει το αίμα στα κόπρανα;

Πόσος χρόνος χρειάζεται για πλήρη ανάρρωση από την κολονοσκόπηση;

Νοουμένου ότι η αναισθησία χρειάζεται 24 ώρες για να υποχωρήσει, οι γιατροί συνιστούν στους ασθενείς να μην οδηγούν, να μην χειρίζονται επικίνδυνο εξοπλισμό και να μην λαμβάνουν σημαντικές για τη ζωή τους αποφάσεις, μέχρι την επόμενη μέρα. Μετά την υποχώρηση της αναισθησίας, τις δύο πρώτες ώρες περίπου, ο ασθενής μπορεί βιώσει συμπτώματα όπως ο πόνος στην κοιλιά, τα αέρια, το φούσκωμα και η ναυτία, τα οποία ωστόσο πρέπει να υποχωρήσουν σε αυτό το χρονικό διάστημα. Σε περίπτωση αφαίρεσης ιστού, ο ασθενής μπορεί να έχει κάποια αιμορραγία από το ορθό για τις επόμενες ημέρες μετά την κολονοσκόπηση.

Διαβάστε επίσης: Εξέταση αίματος ανιχνεύει τον πρώιμου σταδίου καρκίνο του παχέος εντέρου με 93% ακρίβεια

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου;

Τα συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι τα ακόλουθα:

• Αίμα στα κόπρανα
• Επίμονες αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, όπως η επίμονη δυσκοιλιότητα και η επίμονη διάρροια
• Πόνος στην κοιλιά χωρίς γνωστή αιτία, που δεν υποχωρεί
• Φουσκωμένο στομάχι, για περισσότερο από μια εβδομάδα, που χειροτερεύει και συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα όπως ο εμετός και τα αιματηρά κόπρανα
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Έμετος που διαρκεί για περισσότερο από 24 ώρες
• Κόπωση και αίσθημα δύσπνοιας

Διαβάστε επίσης: Καρκίνος του παχέος εντέρου: 10 συμβουλές για έγκαιρη πρόληψη