Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι πρέπει οπωσδήποτε να πλένουν τα ζωικά προϊόντα πριν τα καταναλώσουν, ώστε να αποφύγουν πολλές ασθένειες. Ωστόσο, το ίδιο πρέπει να γίνεται και με τα φρούτα και τα λαχανικά, καθώς υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να μεταφέρουν εξίσου επιβλαβή μικρόβια. Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), εκτιμά ότι περίπου 48 εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο αρρωσταίνουν από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια έχουν εκδηλωθεί κρούσματα τροφιμογενών ασθενειών, λόγω διαφόρων βακτηρίων που υπάρχουν σε πεπόνια, μαρούλια, ντομάτες και σπανάκια.

Γιατί πρέπει να πλένονται τα φρούτα και τα λαχανικά;

Το πλύσιμο φρούτων και λαχανικών πριν από την κατανάλωση τους, προστατεύει από μολύνσεις και ασθένειες που οφείλονται κυρίως σε βακτήρια και φυτοφάρμακα.

Τα τελευταία χρόνια, έχει διαπιστωθεί ότι πολλές περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης, οφείλονται σε μολυσμένα πεπόνια, σπανάκια, ντομάτες και μαρούλια. Για παράδειγμα, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), το 2016 διερεύνησε ένα ξέσπασμα λιστερίωσης, από την οποία οδηγήθηκαν στο νοσοκομείο 19 άτομα, ένας εκ των οποίων πέθανε. Πιο πρόσφατα, τον Ιανουάριο του 2019, οι αξιωματούχοι του CDC, της FDA και υγειονομικοί υπάλληλοι διαφόρων Πολιτείων και του Καναδά, διερεύνησαν λοιμώξεις από το βακτήριο Escherichia coli (E. Coli), το οποίο υπήρχε σε μαρούλια. Αυτή η επιδημία επηρέασε 62 άτομα σε 16 κράτη, αλλά ευτυχώς δεν υπήρξαν θάνατοι.

Από την άλλη, παρόλο που τα φυτοφάρμακα είναι πολύ βοηθητικά για τους αγρότες, έχουν πολλές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Σύμφωνα, μάλιστα με την ομάδα εργασίας του Περιβάλλοντος, σχεδόν το 70% των φρούτων και λαχανικών στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων, ακόμη και μετά το πλύσιμο τους.

Α. Μόλυνση

Τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να μολυνθούν από επιβλαβή βακτήρια σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Για παράδειγμα κατά την ανάπτυξη τους μπορούν να μολυνθούν από την επαφής τους με ζώα, από επιβλαβείς ουσίες που υπάρχουν στο έδαφος ή στο νερό ή λόγω κακής υγιεινής. Επιπρόσθετα, τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να μολυνθούν ακόμη και μετά τη συγκομιδή τους, αν αποθηκεύονται σε ακατάλληλους χώρους ή κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας ενός γεύματος.

Ποια άτομα κινδυνεύουν περισσότερο;

Μερικές φορές, τα φρέσκα προϊόντα περιέχουν βλαβερά μικρόβια, όπως Salmonella, E. coli ή Listeria, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες και τροφική δηλητηρίαση στους ανθρώπους. Κάποιοι, μάλιστα, είναι πιο ευάλωτοι σε σχέση με άλλους. Οι άνθρωποι που κινδυνεύουν περισσότερο είναι:

• Παιδιά κάτω των 5 ετών

• Έγκυες γυναίκες
• Ενήλικες άνω των 65 ετών
• Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα

Ποια είναι τα συμπτώματα της τροφικής δηλητηρίασης;

• Κράμπες στο στομάχι
• Διάρροια. Μερικές φορές αιματηρή
• Εμετός
• Πυρετός
• Πονοκέφαλοι
• Μυϊκοί πόνοι

Τι μπορεί να προκαλέσουν οι σοβαρές λοιμώξεις από το βακτήριο Listeria;

• Στραβολαίμιασμα
• Σύγχυση
• Απώλεια ισορροπίας
• Σπασμούς

Ποιος είναι ο κατάλληλος τρόπος πλυσίματος φρούτων και λαχανικών;

Τα φρούτα και τα λαχανικά, περιέχουν πολλά θρεπτικά συστατικά, ελάχιστες θερμίδες και πολλές φυτικές ίνες και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης διατροφής. Ωστόσο, οι άνθρωποι πρέπει να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσουν την υγεία τους, πριν τα καταναλώσουν.

Έτσι, η FDA, πριν από την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, συνιστά:

• Πλύσιμο χεριών πριν και μετά την προετοιμασία του φαγητού.
• Καλό ξέπλυμα προϊόντων που έχουν φλούδα πριν το ξεφλούδισμα, ώστε να αποφευχθεί η μεταφορά μικροβίων και βακτηρίων στη βρώσιμη περιοχή.
• Καλό τρίψιμο κάτω από τρεχούμενο νερό. Για σκληρά προϊόντα, όπως αγγούρια και πεπονιά, χρησιμοποιείστε καθαρό σφουγγαράκι.
• Καλό σκούπισμα με καθαρό πανί ή χαρτοπετσέτα πριν τη χρήση τους.
• Αφαίρεση εξωτερικών φύλλων από μαρούλι και λάχανο.
• Αποθήκευση φρέσκων τροφίμων στο ψυγείο σε θερμοκρασίες κάτω των 4 ° C.
• Τα προπλυμένα προϊόντα δεν είναι απαραίτητο να πλένονται ξανά.
• Απαγορεύεται το πλύσιμο φρούτων και λαχανικών με σαπούνι ή άλλα προϊόντα καθαρισμού.
• Χρήση ξεχωριστής σανίδας κοπής για φρούτα, λαχανικά, ωμά κρέατα, πουλερικά και θαλασσινά.
• Χρήση ξεχωριστών σκευών μαγειρέματος για μαγειρεμένα και ωμά τρόφιμα.
• Αποθήκευση φρούτων και λαχανικών μακριά από ωμό κρέας, πουλερικά ή θαλασσινά.

Β. Φυτοφάρμακα

Κάθε χρόνο, το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA), δημοσιεύει μια έκθεση στην οποία καταγράφονται τα κατάλοιπα των φυτοφάρμακων σε διάφορα προϊόντα. Τα περισσότερα, μάλιστα, συνεχίζουν να έχουν κατάλοιπα ακόμη και μετά το πλύσιμο τους. Στην ετήσια έκθεση του 2017, το USDA κατέγραψε τα προϊόντα που υπερέβησαν τις συστάσεις του Οργανισμού Προστασίας του Περιβάλλοντος. Τα προϊόντα αυτά ήταν:

• Σπαράγγι
• Αγγούρια
• Λάχανο
• Κρεμμύδια
• Μπιζέλια
• Γλυκοπατάτες

Πέραν τούτου, το USDA βρήκε ότι στα δείγματα που εξέτασε υπήρχαν προϊόντα με υπολείμματα που δεν ανταποκρίνονταν στον Κώδικα Ομοσπονδιακών Κανονισμών. Τα προϊόντα αυτά ήταν:

• Σπαράγγι
• Μπιζέλια
• Μαρούλια
• Μάνγκο
• Αγγούρια
• Γλυκοπατάτες
• Φράπα
• Κρεμμύδια

Σύμφωνα με τους ειδικούς, όσοι θέλουν να αποφύγουν τα φυτοφάρμακα μπορούν να αγοράσουν πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα, για τα οποία οι κανονισμοί του USDA είναι αυστηροί. Σύμφωνα με τους εν λόγω κανονισμούς, οι βιοκαλλιεργητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν μόνο ορισμένα φυτοφάρμακα ως έσχατη λύση για τον έλεγχο των παρασίτων.