Ατελεκτασία

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της ατελεκτασίας;

Τα συμπτώματα της ατελεκτασίας ποικίλουν από ανύπαρκτα έως πολύ σοβαρά, ανάλογα με το τμήμα του πνεύμονα που επηρεάζεται και πόσο γρήγορα εξελίσσεται η νόσος. Αν επηρεάζονται μόνο λίγες κυψελίδες ή η νόσος εξελίσσεται αργά, μπορεί να μην εμφανίζετε καθόλου συμπτώματα.

Όταν η ατελεκτασία περιλαμβάνει πολλές κυψελίδες ή εξελίσσεται ταχέως, είναι δύσκολο να λάβετε επαρκή ποσότητα οξυγόνου στο αίμα σας. Τα μειωμένα επίπεδα οξυγόνου μπορεί να οδηγήσουν σε:

• Δυσκολία στην αναπνοή
• Οξύ πόνο στο στήθος, ειδικά όταν εισπνέετε βαθιά ή βήχετε
• Γρήγορη αναπνοή
• Αυξημένο καρδιακό ρυθμό
• Κυάνωση των χειλιών ή των νυχιών των χεριών ή των ποδιών

Μερικές φορές, η πνευμονία αναπτύσσεται στο πάσχον τμήμα του πνεύμονα. Όταν αυτό συμβεί, θα εμφανίσετε τα τυπικά συμπτώματα της πνευμονίας, όπως παραγωγικό βήχα, πυρετό και πόνο στο στήθος.

Αίτια

Τι προκαλεί την ατελεκτασία;

Πολλοί παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν ατελεκτασία. Ανάλογα με την αιτία, η ατελεκτασία ταξινομείται ως αποφρακτική ή μη αποφρακτική.

Αιτίες αποφρακτικής ατελεκτασίας

Η αποφρακτική ατελεκτασία συμβαίνει όταν μία απόφραξη αναπτύσσεται σε κάποιον από τους αεραγωγούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αέρας να μην φτάνει αέρας στις κυψελίδες, επομένως αυτές να καταρρέουν.

Παράγοντες που μπορεί να αποφράξουν τους αεραγωγούς είναι οι εξής:

• Ξένο σώμα, όπως μικρό παιχνίδι ή κομμάτι τροφής, στον αεραγωγό
• Συσσώρευση βλέννας στον αεραγωγό
• Όγκος στον αεραγωγός
• Όγκος στον πνεύμονα που ασκεί πίεση στον αεραγωγό

Αιτίες μη αποφρακτικής ατελεκτασίας

Η μη αποφρακτική ατελεκτασία αναφέρεται σε οποιοδήποτε τύπο ατελεκτασίας δεν προκαλείται από κάποιο είδος απόφραξης των αεραγωγών.

Κοινές αιτίες μη αποφρακτικής ατελεκτασίας περιλαμβάνουν:

Χειρουργική επέμβαση

Η ατελεκτασία μπορεί να προκληθεί κατά τη διάρκεια ή μετά από οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση. Οι επεμβάσεις αυτές συχνά περιλαμβάνουν ολική αναισθησία και χρήση μηχανικού αερισμού που ακολουθείται από χορήγηση παυσίπονων και ηρεμιστικών. Ο συνδυασμός των προαναφερθέντων παραγόντων μπορεί να κάνει την αναπνοή σας ρηχή. Επίσης, μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες να βήξετε, ακόμη και αν χρειάζεται να βγάλετε κάτι από τους πνεύμονες σας.

Μερικές φορές, η μη βαθιά αναπνοή ή ο μη βήχας μπορεί να προκαλέσουν την κατάρρευση των κυψελίδων. Αν πρόκειται να υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αναφορικά με τρόπους μείωσης του κινδύνου μετεγχειρητικής ατελεκτασίας. Μία συσκευή χειρός, γνωστή ως σπιρόμετρο κινήτρου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο νοσοκομείο και στο σπίτι για να σας βοηθήσει να αναπνέετε βαθιά.

Πλευριτική συλλογή

Η πλευριτική συλλογή είναι η συσσώρευση υγρού στο χώρο μεταξύ της εξωτερικής επένδυσης των πνευμόνων και της επένδυσης του εσωτερικού τοιχώματος του θώρακα. Συνήθως αυτά τα δύο βρίσκονται σε στενή επαφή, η οποία βοηθά τον πνεύμονα να επεκταθεί. Η πλευριτική συλλογή προκαλεί το διαχωρισμό των τοιχωμάτων, με αποτέλεσμα να χάνουν την μεταξύ τους επαφή. Αυτό επιτρέπει στον ελαστικό ιστό των πνευμόνων να συρρικνωθεί, βγάζοντας τον αέρα από τις κυψελίδες.

Πνευμοθώρακας

Ο πνευμοθώρακας είναι παρόμοιος με την πλευριτική συλλογή, αλλά περιλαμβάνει τη συσσώρευση αέρα και όχι υγρού μεταξύ της εξωτερικής επένδυσης των πνευμόνων και της εσωτερικής επένδυσης του θωρακικού τοιχώματος. Όπως και με την πλευριτική συλλογή, αυτό προκαλεί τη συρρίκνωση του πνευμονικού ιστού προς τα μέσα εξωθώντας τον αέρα έξω από τις κυψελίδες.

Ουλοποίηση των πνευμόνων

Η ουλοποίηση των πνευμόνων επίσης καλείται πνευμονική ίνωση. Συνήθως προκαλείται από μακροχρόνιες πνευμονικές λοιμώξεις, όπως η φυματίωση. Η μακροχρόνια έκθεση σε ερεθιστικά, συμπεριλαμβανομένου του καπνού των τσιγάρων, μπορεί επίσης να προκαλέσει το σχηματισμό ουλώδους ιστού. Η ουλοποίηση είναι μόνιμη και καθιστά δυσκολότερη την πλήρωση των κυψελίδων με αέρα.

Όγκος στο θώρακα

Οποιαδήποτε μάζα ή όγκος βρίσκεται κοντά στους πνεύμονες μπορεί να τους ασκήσει πίεση. Αυτή η πίεση εξωθεί τον αέρα έξω από τις κυψελίδες προκαλώντας την κατάρρευσή τους.

Ανεπάρκεια επιφανειοδραστικής ουσίας

Οι κυψελίδες περιέχουν μία ουσία που ονομάζεται επιφανειοδραστικής ουσία και βοηθά ώστε να παραμένουν ανοιχτές. Όταν υπάρχει μικρή ποσότητα αυτής, οι κυψελίδες καταρρέουν. Η ανεπάρκεια επιφανειοδραστικής ουσίας τείνει να εκδηλώνεται σε βρέφη που γεννιούνται πρόωρα.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η ατελεκτασία;

Για τη διάγνωση της ατελεκτασίας ο ιατρός θα ξεκινήσει με την επισκόπηση του ιατρικού ιστορικού σας. Θα αναζητήσει παλαιότερες παθήσεις των πνευμόνων ή κάποιο πρόσφατο χειρουργείο.

Στη συνέχεια θα προσπαθήσει να κατανοήσει καλύτερα τη λειτουργία των πνευμόνων σας με μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες εξετάσεις:

• Θα ελέγξει τα επίπεδα οξυγόνου του αίματος με ένα οξύμετρο, μία μικρή συσκευή που προσαρμόζεται στο δάχτυλο
• Θα λάβει αίμα από μία αρτηρία, συνήθως στον καρπό, και θα ελέγξει το επίπεδο οξυγόνου, διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και τη χημεία του αίματος
• Θα ζητήσει μία ακτινογραφία θώρακος
• Θα ζητήσει μία αξονική τομογραφία για τον έλεγχο λοιμώξεων ή αποφράξεων, όπως όγκος στους πνεύμονες ή τον αεραγωγό
• Θα πραγματοποιήσει μία βρογχοσκόπηση, η οποία περιλαμβάνει την εισαγωγή μιας κάμερας στο τέλος ενός μακρύ, ευέλικτου σωλήνα μέσω της μύτης ή του στόματος εντός των πνευμόνων

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η ατελεκτασία;

Η αντιμετώπιση της ατελεκτασίας εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

Αν έχετε δυσκολία στην αναπνοή ή αισθάνεστε ότι δεν λαμβάνετε επαρκή ποσότητα αέρα, αναζητήστε επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Μπορεί να χρειαστείτε μηχανικό αερισμό έως ότου οι πνεύμονές σας ανακάμψουν και η υποκείμενη αιτία αντιμετωπιστεί.

Μη χειρουργική θεραπεία

Οι περισσότερες περιπτώσεις ατελεκτασίας δεν απαιτούν χειρουργική επέμβαση. Ανάλογα με την υποκείμενη αιτία, ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει μία ή περισσότερες από τις παρακάτω θεραπευτικές επιλογές:

• Φυσικοθεραπεία θώρακος: Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει την κίνηση του σώματος σε διαφορετικές θέσεις και τη χρήση δονήσεων ή ενός γιλέκου δονήσεων για την χαλάρωση και την απομάκρυνση της βλέννας. Γενικά, χρησιμοποιείται για την αποφρακτική ή τη μετεγχειρητική ατελεκτασία. Αυτή η θεραπεία χρησιμοποιείται συχνά και σε άτομα με κυστική ίνωση.
• Βρογχοσκόπηση: Ο γιατρός θα εισάγει έναν λεπτό σωλήνα μέσω της μύτης ή του στόματός σας εντός των πνευμόνων για την απομάκρυνση ενός ξένου σώματος ή της συσσωρευμένης βλέννας. Η βρογχοσκόπηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την απομάκρυνση ενός δείγματος ιστού από μία μάζα, ώστε ο γιατρός να το εξετάσει και να εντοπίσει την αιτία του προβλήματος.
• Ασκήσεις αναπνοής: Ασκήσεις ή συσκευές, όπως ένα σπιρόμετρο κινήτρου, σας βοηθούν να αναπνέετε βαθιά και να διανοίξετε τις κυψελίδες σας. Αυτή η μέθοδος είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στη μετεγχειρητική ατελεκτασία.
• Αποστράγγιση: Εάν η ατελεκτασία οφείλεται σε πνευμοθώρακα ή πλευριτική συλλογή, ο γιατρός θα χρειαστεί να αφαιρέσει υγρό ή αέρα από το θώρακά σας. Για την απομάκρυνση υγρού, θα εισάγει μία βελόνα μέσω της πλάτης σας μεταξύ των πλευρών και εντός της περιοχής όπου έχει σωρευτεί το υγρό. Για την απομάκρυνση αέρα θα εισάγει έναν πλαστικό σωλήνα (θωρακικό σωλήνα) για την απομάκρυνση του πλεονάζοντος αέρα/υγρού. Ο θωρακικός σωλήνας μπορεί να χρειαστεί να μείνει σε αυτή τη θέση για αρκετές ημέρες σε πιο σοβαρές περιπτώσεις.

Χειρουργική θεραπεία

Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθεί μικρή περιοχή ή λοβός του πνεύμονα. Αυτό συνήθως πραγματοποιείται αφότου έχουν δοκιμαστεί όλες οι προαναφερθείσες θεραπευτικές επιλογές ή σε περιπτώσεις μόνιμης ουλοποίησης των πνευμόνων.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση της ατελεκτασίας;

Η ήπια ατελεκτασία είναι σπάνια απειλητική για τη ζωή και συνήθως υποχωρεί γρήγορα μόλις διευθετηθεί η υποκείμενη αιτία.

Η ατελεκτασία που επηρεάζει το μεγαλύτερο μέρος του πνεύμονα ή εξελίσσεται ταχέως είναι σχεδόν πάντα μία απειλητική για τη ζωή πάθηση, όπως η απόφραξη ενός κυρίου αεραγωγού ή όταν μεγάλη ποσότητα υγρού ή αέρα συμπιέζει τον έναν ή και τους δύο πνεύμονες.