Πνευμοθώρακας

Αίτια και Τύποι

Ποιοι είναι οι τύποι και οι αιτίες του πνευμοθώρακα;

Οι δύο βασικοί τύποι πνευμοθώρακα είναι ο τραυματικός και ο μη τραυματικός. Ο καθένας από τους δύο τύπους μπορεί να οδηγήσει σε πνευμοθώρακα τάσης εάν αυξηθεί η πίεση του αέρα γύρω από τους πνεύμονες. Ο πνευμοθώρακας τάσης είναι κοινός σε περιπτώσεις τραύματος και χρήζει επείγουσας ιατρικής φροντίδας.

Τραυματικός πνευμοθώρακας

Ο τραυματικός πνευμοθώρακας συμβαίνει μετά από κάποιου είδους τραύμα στο τοίχωμα του θώρακα ή στον πνεύμονα. Ο τραυματισμός μπορεί να είναι μικρός ή εκτεταμένος. Το τραύμα μπορεί να προκαλέσει βλάβες στις δομές του θώρακα, με αποτέλεσμα τη διαρροή αέρα εντός του πλευριτικού χώρου.

Παραδείγματα τραυματισμών που μπορούν να προκαλέσουν τραυματικό πνευμοθώρακα είναι τα εξής:

• Τραύμα στο θώρακα κατά τη διάρκεια αυτοκινητιστικού δυστυχήματος
• Κάταγμα πλευρών
• Έντονο χτύπημα στο θώρακα κατά τη διάρκεια ενός αθλήματος επαφής, όπως το ράγκμπι
• Τραύμα από μαχαίρι ή σφαίρα στο θώρακα
• Ιατρικές διαδικασίες που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στον πνεύμονα, όπως η τοποθέτηση κεντρικής γραμμής, η χρήση αναπνευστήρα, βιοψία πνεύμονα ή η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση

Οι αλλαγές στην πίεση του αέρα κατά την κατάδυση ή την αναρρίχηση μπορεί επίσης να προκαλέσουν τραυματικό πνευμοθώρακα. Η αλλαγή στο υψόμετρο μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση φυσαλίδων αέρα στους πνεύμονες και ύστερα στη ρήξη τους, οδηγώντας στην κατάρρευση του πνεύμονα.

Η άμεση αντιμετώπιση του πνευμοθώρακα λόγω ενός σημαντικού τραύματος είναι κρίσιμη. Τα συμπτώματα είναι συχνά σοβαρά και μπορεί να συνεισφέρουν σε δυνητικά θανατηφόρες επιπλοκές, όπως καρδιακή προσβολή, αναπνευστική ανεπάρκεια, σοκ και θάνατο.

Μη τραυματικός πνευμοθώρακας

Αυτός ο τύπος πνευμοθώρακα δεν συμβαίνει μετά από τραυματισμό. Αντιθέτως, εκδηλώνεται αυτόματα και για αυτό συχνά αναφέρεται ως αυτόματος πνευμοθώρακας.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι αυτόματου πνευμοθώρακα: ο πρωτοπαθής και ο δευτεροπαθής. Ο πρωτοπαθής αυτόματος πνευμοθώρακας (PSP) συμβαίνει σε άτομα που δεν έχουν κάποια γνωστή πνευμονοπάθεια και κυρίως επηρεάζει νεαρούς άνδρες που είναι ψηλοί και αδύνατοι. Ο δευτεροπαθής αυτόματος πνευμοθώρακας (SSP) τείνει να εκδηλώνεται σε ηλικιωμένα άτομα με γνωστά πνευμονολογικά προβλήματα.

Ορισμένες παθήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο δευτεροπαθούς αυτόματου πνευμοθώρακα περιλαμβάνουν:

• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, όπως εμφύσημα ή χρόνια βρογχίτιδα
• Οξεία ή χρόνια λοίμωξη, όπως φυματίωση ή πνευμονία
• Καρκίνο του πνεύμονα
• Κυστική ίνωση, μία γενετική νόσο των πνευμόνων που προκαλεί τη συσσώρευση βλέννας στους πνεύμονες
• Άσθμα, μία χρόνια αποφρακτική νόσο των αεραγωγών που προκαλεί φλεγμονή

Ο αυτόματος αιμοπνευμοθώρακας είναι ένας σπάνιος υποτύπος του αυτόματου πνευμοθώρακα. Συμβαίνει όταν αίμα και αέρας γεμίζουν την πλευριτική κοιλότητα χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιο πρόσφατο τραύμα ή να υπάρχει ιστορικό ασθένειας των πνευμόνων.

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες του πνευμοθώρακα;

Οι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι διαφορετικοί για τον τραυματικό και τον αυτόματο πνευμοθώρακα.

Οι προδιαθεσικοί παράγοντες του τραυματικού πνευμοθώρακα περιλαμβάνουν:

• Συμμετοχή σε αθλήματα επαφής, όπως το ράγκμπι ή το χόκεϋ
• Πραγματοποίηση χορευτικών φιγούρων που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στο θώρακα
• Ιστορικό συμμετοχής σε βίαιες συμπλοκές
• Πρόσφατο αυτοκινητιστικό δυστύχημα ή πτώση από μεγάλο ύψος
• Πρόσφατη ιατρική διαδικασία η διαρκή υποβοηθούμενη αναπνευστική φροντίδα

Τα άτομα που εμφανίζουν τις περισσότερες πιθανότητες πρωτοπαθούς αυτόματου πνευμοθώρακα είναι οι:

• Νεαροί σε ηλικία
• Αδύνατοι
• Άνδρες
• Άτομα μεταξύ 10 και 30 ετών
• Άτομα που πάσχουν από συγγενείς διαταραχές, όπως το σύνδρομο Μarfan
• Καπνιστές
• Άτομα που εκτίθεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες ή σε χημικά στο περιβάλλον εργασίας τους
• Άτομα που εκτίθενται σε αλλαγές στην ατμοσφαιρική πίεση και έντονες αλλαγές του καιρού

Ο κύριος προδιαθεσικός παράγοντας του δευτεροπαθούς αυτόματου πνευμοθώρακα είναι η ύπαρξη μιας γνωστής πνευμονοπάθειας. Ο δευτεροπαθής αυτόματος πνευμοθώρακας είναι περισσότερο κοινός στα άτομα άνω των 40 ετών.

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα του πνευμοθώρακα;

Τα συμπτώματα του τραυματικού πνευμοθώρακα συχνά εμφανίζονται τη στιγμή του τραύματος στο θώρακα ή σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά από αυτό. Η έναρξη των συμπτωμάτων του αυτόματου πνευμοθώρακα φυσιολογικά συμβαίνει σε ηρεμία. Ένας ξαφνικός πόνος στο θώρακα είναι συχνά το πρώτο σύμπτωμα.

Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ένα σταθερό πόνο στο στήθος
• Λαχάνιασμα ή δύσπνοια
• Κρύο ιδρώτα
• Σφίξιμο στο στήθος
• Κυάνωση
• Έντονη ταχυκαρδία

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται ο πνευμοθώρακας;

Η διάγνωση στηρίζεται στην παρουσία αέρα στο χώρο γύρω από τους πνεύμονες. Ο γιατρός, χρησιμοποιώντας ένα στηθοσκόπιο, μπορεί να ανιχνεύσει αλλαγές στον ήχο των πνευμόνων, αλλά ο εντοπισμός ενός μικρού πνευμοθώρακα μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολος. Τα αποτελέσματα ορισμένων τεχνικών απεικόνισης μπορεί να είναι δύσκολο να αξιολογηθούν λόγω της θέσης του αέρα μεταξύ του τοιχώματος του θώρακα και του πνεύμονα.

Οι απεικονιστικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται ευρέως για τη διάγνωση του πνευμοθώρακα περιλαμβάνουν:

• Οπισθοπρόσθια ραδιογραφία θώρακα
• Αξονική τομογραφία
• Υπερηχογράφημα θώρακος

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται ο πνευμοθώρακας;

Η θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασής σας. Επίσης, εξαρτάται από το αν είχατε βιώσει πνευμοθώρακα στο παρελθόν και ποια είναι τα συμπτώματά σας. Υπάρχουν τόσο χειρουργικές όσο και μη χειρουργικές θεραπείες διαθέσιμες.

Οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν στενή παρακολούθηση σε συνδυασμό με την εισαγωγή σωλήνων εντός του θώρακα ή πιο επεμβατικές χειρουργικές διαδικασίες για την πρόληψη περαιτέρω κατάρρευσης του πνεύμονα. Μπορεί επίσης να σας χορηγηθεί οξυγονοθεραπεία.

Παρατήρηση

Η παρατήρηση τυπικά συστήνεται στα άτομα με μικρό πρωτοπαθή αυτόματο πνευμοθώρακα και σε όσους δεν παρουσιάζουν λαχάνιασμα ή δύσπνοια. Σε αυτή την περίπτωση, ο γιατρός θα ελέγχει την κατάστασή σας σε τακτική βάση, καθώς ο αέρας θα απορροφάται από τον πλευριτικό χώρο. Συχνές ακτινογραφίες θα κριθούν απαραίτητες, ώστε να διαπιστωθεί εάν ο πνεύμονας έχει επεκταθεί πλήρως ξανά. Ο γιατρός θα σας συστήσει να αποφεύγετε τα ταξίδια με αεροπλάνο έως ότου ο πνευμοθώρακας υποχωρήσει πλήρως.

Η τυπική σωματική δραστηριότητα δεν έχει δειχθεί να επιδεινώνει ή να καθυστερεί την επούλωση του πνευμοθώρακα. Ωστόσο, συχνά δίνεται η συμβουλή ότι η έντονη άθληση ή τα αθλήματα επαφής θα πρέπει να αποφεύγονται έως ότου ο πνεύμονας επουλωθεί πλήρως και ο πνευμοθώρακας υποχωρήσει.

Ένας πνευμοθώρακας μπορεί να προκαλέσει τη μείωση των επιπέδων οξυγόνου σε κάποια άτομα. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται υποξαιμία. Σε αυτή την περίπτωση, ο γιατρός θα σας προτείνει παροχή οξυγόνου σε συνδυασμό με τον περιορισμό των σωματικών δραστηριοτήτων.

Απομάκρυνση πλεονάζοντος αέρα

Η εισρόφηση με βελόνα και η εισαγωγή ενός σωλήνα στο στήθος είναι δύο διαδικασίες που έχουν σχεδιαστεί για την απομάκρυνση του πλεονάζοντος αέρα από τον πλευριτικό χώρο. Οι δύο διαδικασίες μπορούν να πραγματοποιηθούν χωρίς ολική αναισθησία.

Η εισρόφηση με βελόνα μπορεί να προκαλεί λιγότερη δυσφορία από την τοποθέτηση ενός καθετήρα, αλλά είναι πιο πιθανό ότι θα χρειαστεί να επαναληφθεί.

Για την εισαγωγή καθετήρα στο στήθος, ο γιατρός εισάγει ένα σωλήνα μεταξύ των πλευρών. Έτσι θα απομακρυνθεί ο πλεονάζων αέρας και ο πνεύμονας θα μπορέσει να γεμίσει ξανά με αέρα. Ο καθετήρας θα παραμείνει σε αυτή τη θέση για αρκετές ημέρες στην περίπτωση ενός μεγάλου πνευμοθώρακα.

Πλευροδεσία

Η πλευροδεσία είναι μία πιο επεμβατική μορφή θεραπείας για τον πνευμοθώρακα. Η διαδικασία συχνά συστήνεται σε άτομα που εμφανίζουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια πνευμοθώρακα.

Κατά τη διάρκεια της πλευροδεσίας, ο γιατρός ερεθίζει τον πλευριτικό χώρο ώστε να μην μπορούν να συσσωρευτούν αέρας και υγρά. Η πλευροδεσία πραγματοποιείται, ώστε οι μεμβράνες των πνευμόνων να κολλήσουν στο τοίχωμα του θώρακα. Μόλις δημιουργηθεί αυτή η σύνδεση, ο πλευριτικός χώρος δεν μπορεί πλέον να επεκταθεί και αυτό αποτρέπει το σχηματισμό ενός μελλοντικού πνευμοθώρακα.

Η μηχανική πλευροδεσία πραγματοποιείται χειρωνακτικά. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ο γιατρός θα ερεθίσει τις μεμβράνες των πνευμόνων ώστε να προκαλέσει φλεγμονή. Η χημική πλευροδεσία είναι μία άλλη μορφή θεραπείας. Ο γιατρός θα σας χορηγήσει χημικά ερεθιστικά στις μεμβράνες των πνευμόνων μέσω ενός καθετήρα. Ο ερεθισμός και η φλεγμονή θα αναγκάσουν τις μεμβράνες αυτές και το τοίχωμα του θώρακα να προσκολληθούν το ένα στο άλλο.

Χειρουργική επέμβαση

Η χειρουργική επέμβαση για τον πνευμοθώρακα απαιτείται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση αν έχετε επαναλαμβανόμενα επεισόδια αυτόματου πνευμοθώρακα. Επίσης, το χειρουργείο μπορεί να κριθεί απαραίτητο αν έχει παγιδευτεί μία μεγάλη ποσότητα αέρας εντός της θωρακικής κοιλότητας ή υπάρχει κάποια άλλη πνευμονολογική πάθηση.

Υπάρχουν αρκετοί τύποι χειρουργικής επέμβασης για τον πνευμοθώρακα. Μία επιλογή είναι η θωρακοτομή. Κατά τη διάρκεια της θωρακοτομής, ο χειρουργός θα πραγματοποιήσει μία τομή στον πλευριτικό χώρο, ώστε να εντοπίσει το πρόβλημα. Ύστερα θα αποφασίσει ποια είναι η βέλτιστη επιλογή για την επούλωση.

Μία άλλη επιλογή είναι η θωρακοσκόπηση. Ο χειρουργός θα εισάγει μία μικροσκοπική κάμερα στο τοίχωμα του θώρακα ώστε να ελέγξει το εσωτερικό του. Η θωρακοσκόπηση θα βοηθήσει το χειρουργό να αποφασίσει ποια είναι η βέλτιστη θεραπεία για τον πνευμοθώρακα. Οι δυνατότητες περιλαμβάνουν το κλείσιμο των διαρροών αέρα ή την απομάκρυνση του τμήματος του πνεύμονα που έχει υποστεί κατάρρευση, μία διαδικασία που ονομάζεται λοβεκτομή.

Έκβαση

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση του πνευμοθώρακα;

Η μακροπρόθεσμη έκβαση εξαρτάται από το μέγεθος του πνευμοθώρακα, καθώς και την αιτία και την απαιτούμενη θεραπεία. Γενικά, ένας μικρός πνευμοθώρακας που δεν προκαλεί σημαντικά συμπτώματα μπορεί να υποχωρήσει απλά με παρατήρηση ή ελάχιστη θεραπεία. Όταν ο πνευμοθώρακας είναι μεγάλος, απορρέει από τραύμα, επηρεάζει και τους δύο πνεύμονες ή οφείλεται σε σημαντική υποκείμενη πνευμονοπάθεια, η θεραπεία και η ανάρρωση μπορεί να παρουσιάσουν επιπλοκές. Ο πνευμοθώρακας που συνεχίζει να επανεμφανίζεται μπορεί να είναι ακόμη πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί.

Η ύπαρξη ενός πνευμοθώρακα αυξάνει τις πιθανότητες για ένα δεύτερο. Αναζητήστε ιατρική φροντίδα όσο το δυνατόν συντομότερα εάν τα συμπτώματα εμφανιστούν ξανά. Σε πολλές περιπτώσεις, λιγότερο από το 5% των ατόμων που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση σε συνδυασμό με πλευροδεσία για την αποκατάσταση του πνευμοθώρακα αναπτύσσουν ξανά πνευμοθώρακα.