Χημειοθεραπεία

Παρενέργειες

Παρενέργειες της χημειοθεραπείας

Η χημειοθεραπεία έχει σχεδιαστεί για να σκοτώνει τα κύτταρα που πολλαπλασιάζονται ταχέως. Ενώ τα καρκινικά κύτταρα είναι αυτού του είδους, υπάρχουν στο σώμα και άλλα κύτταρα που πολλαπλασιάζονται γρήγορα επίσης. Για αυτό, μπορεί να επηρεαστούν αρνητικά τα ακόλουθα κύτταρα:

• στο αίμα
• στα μαλλιά
• στο δέρμα
• στο πεπτικό σύστημα

Εξαιτίας αυτού, οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας είναι οι εξής:

• εύκολοι μώλωπες και υπερβολική αιμορραγία
• διάρροια
• ξηροστομία
• έλκη στο στόμα
• κόπωση
• πυρετός
• απώλεια μαλλιών
• απώλεια όρεξης
• ναυτία
• εμετοί
• απώλεια βάρους
• πόνος από βλάβη των νεύρων
• λοιμώξεις
• αναιμία
• δυσκοιλιότητα
• νευροπάθεια
• λεμφοίδημα
• προβλήματα μνήμης
• προβλήματα συγκέντρωσης
• μεταβολές στο δέρμα
• αλλαγές στα νύχια
• αϋπνία
• σεξουαλικές αλλαγές
• επιπτώσεις στη γονιμότητα

Ο γιατρός μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε αυτές τις ανεπιθύμητες ενέργειες με φάρμακα, αλλαγές στον τρόπο ζωής και πολλά άλλα.

Οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες της χημειοθεραπείας υποχωρούν όταν η τελειώνει η θεραπεία. Υπάρχει, ωστόσο, ο κίνδυνος μακροπρόθεσμων επιπτώσεων που μπορεί να εμφανιστούν ακόμη και χρόνια μετά τη θεραπεία, ανάλογα με τον τύπο χημειοθεραπείας που χρησιμοποιείται.

Αυτές οι επιπτώσεις δύνανται να βλάψουν:

• την καρδιά
• τους νεφρούς
• τους πνεύμονες
• τα νεύρα
• τα αναπαραγωγικά όργανα

Υπάρχει επίσης η πιθανότητα ανάπτυξης και δεύτερου καρκίνου ως αποτέλεσμα της χημειοθεραπείας. Πριν ξεκινήσετε τη θεραπεία, μιλήστε στο γιατρό σας σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους και τα συμπτώματα που πρέπει να γνωρίζετε.

Πριν

Πώς να προετοιμαστείτε για τη χημειοθεραπεία

Καθώς η χημειοθεραπεία αποτελεί ισχυρή θεραπεία για μια σοβαρή πάθηση, είναι σημαντικό να κάνετε ένα σχεδιασμό πριν την έναρξή της. Ο γιατρός και το προσωπικό του νοσοκομείου θα σας βοηθήσουν να προβλέψετε τα πιθανά προβλήματα που σχετίζονται με αυτή.

Πριν την ξεκινήσετε, θα υποβληθείτε σε μια σειρά εξετάσεων που θα σας βοηθήσουν να διαπιστώσετε εάν είστε αρκετά υγιείς για χημειοθεραπεία. Αυτές θα περιλαμβάνουν έλεγχο της καρδιάς, καθώς και εξετάσεις αίματος για τον προσδιορισμό της υγείας του ήπατός σας. Οι εν λόγω εξετάσεις θα βοηθήσουν το γιατρό σας να αποφασίσει ποιοι τύποι χημειοθεραπείας θα χρησιμοποιηθούν στην περίπτωσή σας.

Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει να επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας πριν ξεκινήσετε τη θεραπεία. Καθώς η χημειοθεραπεία επηρεάζει την ικανότητα του σώματός σας να επουλώνεται, οποιαδήποτε μόλυνση στα ούλα ή τα δόντια θα μπορούσε ενδεχομένως να εξαπλωθεί σε όλο το σώμα.

Ο γιατρός μπορεί ακόμη να εγκαταστήσει έναν μόνιμο κεντρικό φλεβικό καθετήρα εάν λαμβάνετε ενδοφλέβια (IV) χημειοθεραπεία. Ο καθετήρας αυτός είναι μια συσκευή που εμφυτεύεται στο σώμα σας, συνήθως στο στήθος κοντά στον ώμο. Επιτρέπει ευκολότερη πρόσβαση στις φλέβες σας και καθιστά τη διαδικασία λιγότερο επώδυνη. Κατά τη διάρκεια κάθε θεραπείας, η ενδοφλέβια έγχυση του φαρμάκου γίνεται μέσω αυτού.

Συμβουλές προετοιμασίας

Ακολουθούν μερικές συμβουλές προετοιμασίας για τη χημειοθεραπεία:

• Ρυθμίστε το ωράριο εργασίας σας. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να εργαστούν κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας, αλλά ίσως θελήσετε να έχετε λιγότερο φόρτο εργασίας μέχρι να γνωρίζετε ακριβώς τις παρενέργειες που θα αντιμετωπίσετε.
• Προετοιμάστε το σπίτι σας. Πλύνετε τα ρούχα σας, αποθηκεύστε είδη από το σούπερ μάρκετ και κάνετε τις εργασίες που μπορεί να μην είστε σε θέση να κάνετε μετά το πρώτο ραντεβού σας.
• Κανονίστε οποιαδήποτε βοήθεια μπορεί να χρειαστείτε. Η συμβολή ενός φίλου ή μέλους της οικογένειάς σας για να βοηθήσει με τις δουλειές του σπιτιού ή τη φροντίδα των παιδιών ή των κατοικιδίων ζώων μπορεί να είναι εξαιρετικά επωφελής.
• Προβλέψτε τις παρενέργειες. Ρωτήστε το γιατρό σας ποιες παρενέργειες μπορεί να αντιμετωπίσετε για να πράξετε ανάλογα. Εάν η στειρότητα μπορεί να είναι μία εξ αυτών και θέλετε να αποκτήσετε παιδιά, ίσως να επιθυμείτε να αποθηκεύσετε και να παγώσετε σπέρμα, ωάρια ή γονιμοποιημένα ωάρια. Μπορεί να θέλετε να αγοράσετε καλύμματα κεφαλής ή περούκες εάν υπάρχει πιθανότητα τριχόπτωσης.
• Ξεκινήστε ψυχοθεραπεία ή συμμετέχετε σε μια ομάδα υποστήριξης. Μιλώντας σε κάποιον έξω από την οικογένειά σας ή τον κύκλο των φίλων σας για το τι περνάτε θα σας βοηθήσει να παραμείνετε αισιόδοξοι. Ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας θα μπορέσει επίσης να σας βοηθήσει να ηρεμήσετε τους φόβους σας για τη θεραπεία.

Κατά τη διάρκεια

Πώς πραγματοποιείται η χημειοθεραπεία;

Εσείς και ο γιατρός σας θα εργαστείτε από κοινού για να εξετάσετε όλες τις μεταβλητές και να καθορίσετε την καλύτερη πορεία της θεραπείας σας. Η χημειοθεραπεία χορηγείται συνήθως σε μορφή χαπιού ή απευθείας στις φλέβες με ένεση. Εκτός από αυτές τις δύο μορφές, μπορεί επίσης να χορηγηθεί με διάφορους άλλους τρόπους, όπως:

• Η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί απευθείας στον όγκο, ανάλογα με τη θέση του. Εάν υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση για να τον αφαιρέσετε, ο γιατρός μπορεί να εμφυτεύσει δισκία που διαλύονται αργά και απελευθερώνουν φάρμακο με την πάροδο του χρόνου.
• Μερικοί τύποι καρκίνου του δέρματος μπορούν να αντιμετωπιστούν με χημειοθεραπευτικές κρέμες.
• Η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του σώματος μέσω τοπικής θεραπείας, όπως απευθείας στην κοιλιακή χώρα, στο θώρακα, στο κεντρικό νευρικό σύστημα ή στην ουροδόχο κύστη μέσω της ουρήθρας.
• Ορισμένοι τύποι χημειοθεραπείας μπορούν να ληφθούν από το στόμα με χάπια.
• Τα υγρά χημειοθεραπευτικά φάρμακα μπορούν να χορηγηθούν με μεμονωμένες λήψεις ή μπορείτε να έχετε ένα μόνιμο καθετήρα τοποθετημένο εκεί όπου εισάγεται μια βελόνα για κάθε θεραπεία. Η συγκεκριμένη μέθοδος έγχυσης πονάει μόνο στο σημείο της ένεσης κατά την πρώτη επίσκεψη, αλλά η είσοδος της βελόνας μπορεί να χαλαρώσει ανάλογα με το επίπεδο δραστηριότητάς σας.

Το μέρος όπου θα λαμβάνετε τη θεραπεία εξαρτάται από την επιλεγμένη μέθοδο χορήγησης. Για παράδειγμα, εάν χρησιμοποιείτε κρέμες ή χάπια, μπορείτε να πραγματοποιείτε τη χημειοθεραπεία στο σπίτι σας. Οι υπόλοιπες διαδικασίες εκτελούνται συνήθως στο νοσοκομείο ή σε κάποιο κέντρο θεραπείας καρκίνου.

Το πρόγραμμα χημειοθεραπείας σας, όπως και η συχνότητα αυτής, θα προσαρμοστεί κατάλληλα για εσάς. Μπορεί να αλλάξει, εάν το σώμα σας δεν ανταποκρίνεται καλά στη θεραπεία, να αυξηθεί ή να μειωθεί ανάλογα με το πόσο καλά αντιδρούν τα καρκινικά κύτταρα στις θεραπείες.

Μετά

Μετά τη χημειοθεραπεία

Ο γιατρός σας θα παρακολουθεί τακτικά την αποτελεσματικότητα των θεραπειών σας, μέσω εξετάσεων απεικόνισης, εξετάσεων αίματος και πολλών άλλων, και μπορεί να τροποποιήσει τη θεραπεία σας ανά πάσα στιγμή.

Όσα περισσότερα μοιραστείτε με τον γιατρό σας σχετικά με το πώς σας επηρεάζει η χημειοθεραπεία, τόσο καλύτερη θα είναι η εμπειρία σας. Θα πρέπει να τον ενημερώσετε για τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες ή προβλήματα που σχετίζονται με τη θεραπεία, έτσι ώστε να μπορεί να κάνει προσαρμογές, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο.