Τραυματισμοί

Κίνδυνος
!!!Η κατάσταση αυτή είναι επείγουσα και απαιτείται ιατρική φροντίδα!!!

Εγκαύματα

Τι είναι τα εγκαύματα;

Τα εγκαύματα είναι ένας από τους πιο κοινούς οικιακούς τραυματισμούς, ιδιαίτερα στα παιδιά. Ο όρος «έγκαυμα» σημαίνει κάτι περισσότερο από την αίσθηση καψίματος που σχετίζεται με αυτό το είδος τραυματισμού. Τα εγκαύματα χαρακτηρίζονται από σοβαρή δερματική βλάβη που προκαλεί τον θάνατο του πάσχοντος δέρματος.

Τα περισσότερα άτομα αναρρώνουν από εγκαύματα χωρίς σοβαρές επιπλοκές της υγείας, ανάλογα φυσικά με την αιτία και το βαθμό του εγκαύματος. Πιο σοβαρά εγκαύματα απαιτούν επείγουσα ιατρική φροντίδα για την πρόληψη επιπλοκών και θανάτου.

Ποιοι είναι οι βαθμοί των εγκαυμάτων;

Υπάρχουν τρεις κύριοι βαθμοί εγκαυμάτων: πρώτος, δεύτερος και τρίτος βαθμός. Κάθε βαθμός στηρίζεται στη σοβαρότητα της δερματικής βλάβης, με το έγκαυμα πρώτου βαθμού είναι το πιο ήπιο και το έγκαυμα τρίτου βαθμού το πιο σοβαρό. Η βλάβη περιλαμβάνει:

  • Εγκαύματα πρώτου βαθμού: ερυθρό δέρμα χωρίς φουσκάλες
  • Εγκαύματα δεύτερου βαθμού: φουσκάλες και πάχυνση του δέρματος
  • Εγκαύματα τρίτου βαθμού: εκτεταμένη πάχυνση του δέρματος με μία λευκή εμφάνιση με δερματώδη υφή

Υπάρχουν επίσης εγκαύματα τέταρτου βαθμού. Αυτός ο τύπος εγκαύματος περιλαμβάνει όλα τα συμπτώματα ενός εγκαύματος τρίτου βαθμού τα οποία εκτείνονται πέρα από το δέρμα σε τένοντες και οστά.

Τα εγκαύματα έχουν μία πληθώρα αιτιών, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

  • Επαφή με καυτά υγρά
  • Χημικά εγκαύματα
  • Ηλεκτρικά εγκαύματα
  • Φωτιά από σπίρτα, κεριά και αναπτήρες
  • Υπερβολική έκθεση στον ήλιο

Ο τύπος του εγκαύματος δεν εξαρτάται από την αιτία του. Το έγκαυμα με κάποιο καυτό υγρό, για παράδειγμα, μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα τρίτου βαθμού, ανάλογα με τη θερμοκρασία του υγρού και για πόση ώρα παρέμεινε σε επαφή με το δέρμα.

Τα χημικά και ηλεκτρικά εγκαύματα αποτελούν επείγοντα ιατρικά περιστατικά, επειδή μπορεί να επηρεάσουν το εσωτερικό του σώματος ακόμη και αν η δερματική βλάβη είναι σχετικά ήπια.

Skin burn classification.

1ου Βαθμού 2ου Βαθμού 3ου Βαθμού Επιπλοκές Πρόληψη Έκβαση Q&A

1ου Βαθμού

Εγκαύματα πρώτου βαθμού

Τα εγκαύματα πρώτου βαθμού προκαλούν μικρή δερματική βλάβη. Ονομάζονται επίσης επιφανειακά εγκαύματα, επειδή επηρεάζουν μόνο το άνω στρώμα του δέρματος. Ενδείξεις ενός εγκαύματος πρώτου βαθμού είναι:

  • Η ερυθρότητα
  • Η ήπια φλεγμονή ή διόγκωση
  • Ο πόνος
  • Το ξηρό και ξεφλουδισμένο δέρμα που συμβαίνει με την επούλωση του εγκαύματος

Από τη στιγμή που το εν λόγω έγκαυμα επηρεάζει μόνο το άνω στρώμα του δέρματος, τα συμπτώματα εξαφανίζονται μόλις τα κύτταρα του δέρματος αποπέσουν. Εγκαύματα πρώτου βαθμού τυπικά επουλώνονται μέσα σε 7 με 10 ημέρες δίχως το σχηματισμό ουλώδους ιστού.

Θα πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας εάν το έγκαυμα επηρεάζει μία μεγάλη περιοχή του δέρματος (περισσότερο από 7,5 εκατοστά) και εάν εντοπίζεται στο πρόσωπο ή σε κάποια μεγάλη άρθρωση, όπως:

  • Το γόνατο
  • Ο αστράγαλος
  • Το άκρο ποδός
  • Η σπονδυλική στήλη
  • Ο ώμος
  • Ο αγκώνας
  • Ο πήχης

Τα εγκαύματα πρώτου βαθμού συνήθως αντιμετωπίζονται με κατ’ οίκον φροντίδα. Ο χρόνος ανάρρωσης μπορεί να είναι ταχύτερος όσο πιο έγκαιρα αντιμετωπίσετε το έγκαυμα. Οι θεραπείες για έγκαυμα πρώτου βαθμού περιλαμβάνουν:

  • Βύθιση της πληγής σε παγωμένο νερό για 5 λεπτά ή περισσότερο
  • Λήψη ακεταμινοφαίνης ή ιβουπροφαίνης για την ανακούφιση του πόνου
  • Εφαρμογή λιδοκαΐνης (ένα αναισθητικό) με τζελ ή κρέμα aloe vera για την ανακούφιση του δέρματος
  • Χρήση αντιβιοτικής αλοιφής και ελαφρά περιτύλιξη του τραύματος με γάζα για την προστασία της πάσχουσας περιοχής

Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε πάγο, καθώς αυτό μπορεί να επιδεινώσει τη βλάβη. Ποτέ μην εφαρμόζετε βαμβάκι σε ένα έγκαυμα, επειδή οι λεπτές ίνες του βάμβακος θα κολλήσουν στην πληγή και θα αυξήσουν τον κίνδυνο λοίμωξης. Επίσης, αποφύγετε σπιτικές θεραπείες, όπως βούτυρο και αυγά, καθώς δεν έχει δειχθεί ότι είναι αποτελεσματικές.

2ου Βαθμού

Εγκαύματα δεύτερου βαθμού

Τα εγκαύματα δεύτερου βαθμού είναι πιο σοβαρά, επειδή η βλάβη εκτείνεται πέρα από το άνω στρώμα του δέρματος. Ένα τέτοιο έγκαυμα προκαλεί το σχηματισμό φυσαλίδων στο δέρμα, το οποίο εμφανίζει εξαιρετική ερυθρότητα και πόνο.

Ορισμένες φυσαλίδες ανοίγουν προσδίδοντας στο έγκαυμα μία υγρή εμφάνιση. Με την πάροδο του χρόνου, ένας παχύς μαλακός ιστός σαν καύκαλο, που ονομάζεται ινώδες εξίδρωμα, μπορεί να αναπτυχθεί στην πληγή.

Λόγω της ευαίσθητης φύσης αυτών των πληγών, θα πρέπει να διατηρείτε την περιοχή καθαρή και να την προστατεύετε με τη χρήση επιδέσμου, ώστε να αποτρέψετε τυχόν λοίμωξη. Αυτό θα βοηθήσει και στην ταχύτερη ανάρρωση από το έγκαυμα.

Κάποια εγκαύματα δεύτερου βαθμού χρειάζονται περισσότερο από τρεις εβδομάδες για να επουλωθούν, αλλά τα περισσότερα επουλώνονται μέσα σε δύο με τρεις εβδομάδες χωρίς το σχηματισμό ουλώδους ιστού, αλλά συχνά με χρωματικές αλλαγές στο δέρμα.

Όσο πιο έντονες είναι οι φυσαλίδες τόσο μεγαλύτερος είναι ο χρόνος επούλωσης του εγκαύματος. Σε ορισμένες σοβαρές περιπτώσεις χρειάζεται μεταμόσχευση δέρματος για την αποκατάσταση της βλάβης. Σε αυτή τη διαδικασία, λαμβάνεται υγιές δέρμα από μία άλλη περιοχή του σώματος και μετακινείται στην περιοχή του εγκαύματος.

Όπως και μετά εγκαύματα πρώτου βαθμού, αποφύγετε τη χρήση βάμβακος και αμφιλεγόμενες σπιτικές θεραπείες. Η αντιμετώπιση ενός ήπιου εγκαύματος δεύτερου βαθμού γενικά περιλαμβάνει:

  • Τοποθέτηση του δέρματος κάτω από τρεχούμενο παγωμένο νερό για 15 λεπτά ή περισσότερο
  • Λήψη μη συνταγογραφούμενων παυσίπονων (ακεταμινοφαίνη ή ιβουπροφαίνη)
  • Εφαρμογή αντιβιοτικής κρέμας στις φυσαλίδες

Θα πρέπει να αναζητήσετε επείγουσα ιατρική φροντίδα αν το έγκαυμα επηρεάζει μία εκτεταμένη περιοχή, όπως:

  • Το πρόσωπο
  • Τα χέρια
  • Τους γλουτούς
  • Τη βουβωνική περιοχή
  • Τα πόδια

3ου Βαθμού

Εγκαύματα τρίτου βαθμού

Με εξαίρεση τα εγκαύματα τέταρτου βαθμού, τα εγκαύματα τρίτου βαθμού είναι τα πιο σοβαρά. Προκαλούν τη μεγαλύτερη βλάβη η οποία εκτείνεται σε κάθε στρώμα του δέρματος.

Υπάρχει μία λανθασμένη αντίληψη ότι τα εγκαύματα τρίτου βαθμού είναι τα πιο επώδυνα. Ωστόσο, με αυτό τον τύπο εγκαύματος η βλάβη είναι τόσο εκτεταμένη που μπορεί να μην υπάρχει καθόλου πόνος λόγω νευρικής βλάβης.

Ανάλογα με την αιτία, τα συμπτώματα ενός εγκαύματος τρίτου βαθμού μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Κέρινη όψη και λευκό χρώμα
  • Σκούρο καφέ χρώμα
  • Ανυψωμένη και δερματώδη υφή
  • Φυσαλίδες που δεν αναπτύσσονται

Χωρίς χειρουργική επέμβαση, αυτές οι πληγές επουλώνονται με σοβαρή ουλοποίηση και συστολή. Δεν υπάρχει ένας καθορισμένος χρόνος για την επούλωση των εγκαυμάτων τρίτου βαθμού.

Ποτέ μην προσπαθήσετε να αντιμετωπίσετε ένα έγκαυμα τρίτου βαθμού μόνοι σας. Καλέστε αμέσως το 166. Ενώ περιμένετε να καταφτάσει η ιατρική φροντίδα, ανυψώστε το πάσχον μέρος του σώματος πάνω από το επίπεδο της καρδιάς. Μην βγάλετε τα ρούχα σας, αλλά βεβαιωθείτε ότι δεν ακουμπάνε στο έγκαυμα.

Επιπλοκές

Ποιες είναι οι επιπλοκές των εγκαυμάτων;

Συγκριτικά με τα εγκαύματα πρώτου και δευτέρου βαθμού, τα εγκαύματα τρίτου βαθμού ενέχουν τις περισσότερες, επιπλοκές όπως λοιμώξεις, απώλεια αίματος και σοκ, το οποίο θα μπορούσε δυνητικά να οδηγήσει σε θάνατο. Την ίδια στιγμή, όλα τα εγκαύματα ενέχουν τον κίνδυνο μόλυνσης, επειδή βακτήρια μπορεί να εισέλθουν από τις ασυνέχειες του δέρματος.

Ο τέτανος είναι μία άλλη πιθανή επιπλοκή των εγκαυμάτων όλων των βαθμών. Όπως και η σήψη, ο τέτανος είναι μία βακτηριακή λοίμωξη. Επηρεάζει το νευρικό σύστημα οδηγώντας σε μυϊκές συσπάσεις. Να θυμάστε πάντα ότι θα πρέπει όλα τα μέλη της οικογένειας να κάνουν την αναμνηστική δόση για το εμβόλιο του τετάνου κάθε δέκα χρόνια για την πρόληψη μιας τέτοιας λοίμωξης.

Τα σοβαρά εγκαύματα επίσης αυξάνουν τις πιθανότητες υποθερμίας και υποογκαιμικής καταπληξίας. Επικίνδυνα χαμηλές θερμοκρασίες σώματος χαρακτηρίζουν την υποθερμία. Παρόλο που αυτό μπορεί να φαίνεται σαν μία απροσδόκητη επιπλοκή ενός εγκαύματος, η πάθηση προκαλείται από την υπερβολική απώλεια θερμότητας από την πληγή. Η υποογκαιμική καταπληξία (χαμηλός όγκος αίματος) συμβαίνει όταν το σώμα χάνει πολύ αίμα από ένα έγκαυμα.

Πρόληψη

Πώς μπορούν να προληφθούν όλοι οι βαθμοί εγκαυμάτων;

Ο προφανής βέλτιστος τρόπος καταπολέμησης ενός εγκαύματος είναι η πρόληψη του. Συγκεκριμένες εργασίες μπορεί μεν να σας θέτουν σε κίνδυνο εγκαύματος, αλλά είναι γεγονός ότι τα περισσότερα εγκαύματα συμβαίνουν στο σπίτι. Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά είναι πιο ευάλωτα στα εγκαύματα. Τα προληπτικά μέτρα που μπορείτε να λάβετε στο σπίτι περιλαμβάνουν:

  • Κρατήστε τα παιδιά μακριά από την κουζίνα όταν μαγειρεύετε.
  • Να έχετε πάντα τα χερούλια από τις κατσαρόλες προς το πίσω μέρος της κουζίνας.
  • Τοποθετήστε έναν πυροσβεστήρα κοντά ή μέσα στην κουζίνα.
  • Ελέγχετε ότι οι ανιχνευτές καπνού λειτουργούν στο σπίτι σας μία φορά το μήνα.
  • Αντικαταστήστε τους ανιχνευτές καπνού κάθε 10 χρόνια.
  • Κρατήστε τη θερμοκρασία του νερού κάτω από 50 ᵒC.
  • Ελέγξτε τη θερμοκρασία του νερού του μπάνιου πριν τη χρήση.
  • Κλειδώστε σπίρτα και αναπτήρες.
  • Εγκαταστήστε προστατευτικά καλύμματα σε όλες τις πρίζες.
  • Ελέγξτε όλα τα καλώδια ότι έχουν τη σωστή μόνωση.
  • Κρατήστε οποιαδήποτε χημικά μακριά από παιδιά και φοράτε γάντια όταν τα χρησιμοποιείτε.
  • Φοράτε αντηλιακό κάθε μέρα και αποφύγετε το μεσημεριανό ήλιο.
  • Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε προϊόντα καπνού.

Είναι πολύ σημαντικό να έχετε ένα σχέδιο απόδρασης σε περίπτωση πυρκαγιάς και να κάνετε μία άσκηση πυρκαγιάς με την οικογένειά σας μία φορά το μήνα. Σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς, θα πρέπει να συρθείτε στο πάτωμα κάτω από τον καπνό. Αυτό θα ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο λιποθυμίας και παγίδευσης εντός της πυρκαγιάς.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση των εγκαυμάτων;

Όταν αντιμετωπίζονται γρήγορα και άμεσα, τα εγκαύματα πρώτου και δευτέρου βαθμού έχουν ευοίωνη έκβαση. Αυτά τα εγκαύματα σπάνια προκαλούν το σχηματισμό ουλώδους ιστού, αλλά μπορεί να οδηγήσουν σε δυσχρωμία του δέρματος στο σημείο του εγκαύματος. Το κλειδί είναι η ελαχιστοποίηση περαιτέρω βλάβης και λοίμωξης. Η εκτεταμένη βλάβη από σοβαρά εγκαύματα δεύτερου και τρίτου βαθμού μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στους βαθείς ιστούς του δέρματος, τα οστά και άλλα όργανα. Οι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν:

  • Χειρουργική επέμβαση
  • Φυσικοθεραπεία
  • Αποκατάσταση
  • Δια βίου φροντίδα

Είναι πολύ σημαντικό να λάβετε σωματική θεραπεία για τα εγκαύματά σας, αλλά μην ξεχνάτε ότι και η ψυχική σας υγεία χρειάζεται υποστήριξη. Υπάρχουν διαθέσιμες ομάδες υποστήριξης για άτομα που έχουν υποστεί σοβαρά εγκαύματα, καθώς και πιστοποιημένοι επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας για να βρείτε μία τέτοια ομάδα στην περιοχή σας ή online.

Q&A

Γιατί είναι επικίνδυνη η εφαρμογή πάγου σε ένα έγκαυμα;

Η εφαρμογή πάγου σε ένα έγκαυμα μπορεί αρχικά να ανακουφίσει από τον πόνο που σχετίζεται με τον τραυματισμό. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου ο πάγος στην πληγή θα επιβραδύνει τη διαδικασία της επούλωσης. Επιπλέον, σε μερικές περιπτώσεις ο πάγος μπορεί να προκαλέσει κρυοπάγημα σε μία ήδη ευαίσθητη περιοχή του δέρματος. Είναι καλύτερο να τοποθετήσετε την πάσχουσα περιοχή του δέρματος κάτω από τρεχούμενο φρέσκο νερό και να καλύψετε την πληγή με μία καθαρή γάζα χωρίς να εφαρμόσετε κάποια αλοιφή.

+ 2 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Morgan, E. D., Bledsoe, S. C., & Barker, J. (2000). Ambulatory managements of burns. American Family Physician, 62(9), 2015-2026 aafp.org/afp/2000/1101/p2015.html

2. Treating and preventing burns. (2015, November 21). Retrieved from healthychildren.org/English/health-issues/injuries-emergencies/Pages/Treating-and-Preventing-Burns.aspx