Ενδοκρινολογικές παθήσεις

Νόσος του Addison

Τι είναι η νόσος του Addison;

Τα επινεφρίδια είναι αδένες που βρίσκονται στην κορυφή των νεφρών και παράγουν πολλές από τις ορμόνες που χρειάζεται το σώμα για τις φυσιολογικές λειτουργίες.

Η νόσος του Addison συμβαίνει όταν ο φλοιός των επινεφριδίων υφίσταται βλάβη και έτσι δεν παράγει επαρκείς ποσότητες από τις στεροειδείς ορμόνες κορτιζόλη και αλδοστερόνη.

Η κορτιζόλη ρυθμίζει την αντίδραση του σώματος σε στρεσογόνες καταστάσεις. Η αλδοστερόνη βοηθά στη ρύθμιση του νατρίου και του καλίου. Ο φλοιός των επινεφριδίων επίσης παράγει ορμόνες φύλου (ανδρογόνα).

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία Έκβαση

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου του Addison;

Τα άτομα με νόσο του Addison μπορεί να βιώνουν τα ακόλουθα συμπτώματα:

  • Κόπωση
  • Χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα
  • Έντονη επιθυμία για αλάτι
  • Μυϊκή αδυναμία
  • Μείωση του καρδιακού παλμού ή της αρτηριακής πίεσης
  • Ναυτία
  • Εμετό
  • Αλλαγή του χρώματος του δέρματος σε πιο σκούρο
  • Μείωση του σακχάρου στο αίμα
  • Απώλεια βάρους ή μειωμένη όρεξη
  • Έλκη στο στόμα
  • Λιποθυμία

Τα άτομα με νόσο του Addison μπορεί επίσης να εμφανίσουν και νευροψυχιατρικά συμπτώματα, όπως:

  • Έλλειψη ενέργειες
  • Ευερεθιστότητα ή κατάθλιψη
  • Διαταραχές ύπνου

Αν η νόσος του Addison παραμείνει χωρίς θεραπεία για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να μετατραπεί σε οξεία επινεφριδιακή (ή αδισσωνιακή) κρίση. Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την οξεία επινεφριδιακή κρίση μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Αγωνία
  • Ντελίριο
  • Οπτικές και ακουστικές ψευδαισθήσεις

Μία οξεία επινεφριδιακή κρίση αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό απειλητικό για τη ζωή του ασθενούς. Καλέστε αμέσως το 166 αν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε αρχίζει να βιώνει:

  • Υψηλό πυρετό
  • Απώλεια αισθήσεων
  • Αλλαγές στην πνευματική κατάσταση, όπως σύγχυση, φόβο ή ανησυχία
  • Ξαφνικό πόνο στη μέση, την κοιλιά και τα πόδια

Μία οξεία επινεφριδιακή κρίση που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να οδηγήσει σε σοκ και θάνατο.

Αίτια

Τι προκαλεί τη νόσο του Addison;

Υπάρχουν δύο κύριες κατηγοριοποιήσεις για τη νόσο του Addison: πρωτοπαθής και δευτεροπαθής επινεφριδιακή ανεπάρκεια. Για να θεραπεύσει τη νόσο, ο γιατρός θα πρέπει πρωτίστως να εξακριβώσει ποιος τύπος είναι υπεύθυνος για την κατάστασή σας.

Πρωτοπαθής επινεφριδιακή ανεπάρκεια

Η πρωτοπαθής επινεφριδιακή ανεπάρκεια συμβαίνει όταν τα επινεφρίδια έχουν υποστεί τόσο σοβαρή βλάβη που δεν μπορούν πλέον να παράγουν ορμόνες. Αυτός ο τύπος της νόσου του Addison προκαλείται συχνά όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα επινεφρίδια (αυτοάνοση νόσος).

Σε μία αυτοάνοση νόσο, το ανοσοποιητικό σύστημα λανθασμένα θεωρεί ένα όργανο ή μία περιοχή του σώματος ως εξωγενή, για παράδειγμα, ιό, βακτήριο ή άλλο «εισβολέα».

Ορισμένες αιτίες της πρωτοπαθούς επινεφριδιακής ανεπάρκεια περιλαμβάνουν:

  • Λοιμώξεις στο σώμα
  • Παρατεταμένη χορήγηση γλυκοκορτικοειδών (όπως πρεδνιζόνη)
  • Συγκεκριμένα αντιπηκτικά που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο θρόμβων
  • Καρκίνο και όγκους

Δευτεροπαθής επινεφριδιακή ανεπάρκεια

Η δευτεροπαθής επινεφριδιακή ανεπάρκεια συμβαίνει όταν η υπόφυση (αδένας που βρίσκεται στον εγκέφαλο) δεν μπορεί να παράγει την αδρενοκορτικοτρόπο ορμόνη. Η ορμόνη αυτή ρυθμίζει την έκκριση ορμονών από τα επινεφρίδια.

Επίσης είναι πιθανό να αναπτύξετε επινεφριδιακή ανεπάρκεια αν δεν λαμβάνετε τα κορτικοστεροειδή που σας έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός σας. Τα κορτικοστεροειδή βοηθούν στον έλεγχο χρόνιων παθήσεων, όπως το άσθμα.

Υπάρχουν πολλές ακόμη αιτίες της δευτεροπαθούς επινεφριδιακής ανεπάρκειας, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

  • Φάρμακα
  • Όγκοι
  • Εγκεφαλικό τραύμα
  • Γονίδια

Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο για τη νόσο του Addison;

Μπορεί να βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο για τη νόσο του Addison αν:

  • Λαμβάνετε αντιπηκτικά
  • Έχετε καρκίνο
  • Έχετε μία αυτοάνοση νόσο, όπως διαβήτη τύπου 1 ή νόσο του Graves
  • Έχετε χρόνιες λοιμώξεις, όπως η φυματίωση
  • Έχετε υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση τμήματος των επινεφριδίων

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η νόσος του Addison;

Ο γιατρός θα σας κάνει ερωτήσεις αναφορικά με το ιατρικό ιστορικό σας και τα συμπτώματα που βιώνετε. Θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση και θα ζητήσει κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις για να ελέγξει τα επίπεδα καλίου και νατρίου.

Επιπλέον, μπορεί να χρησιμοποιήσει απεικονιστικές τεχνικές και μετρήσει τα επίπεδα συγκεκριμένων ορμονών.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η νόσος του Addison;

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία της πάθησης. Ο γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει φάρμακα για τη ρύθμιση των επινεφριδίων.

Ακολουθήστε πιστά το θεραπευτικό πλάνο του γιατρού. Η νόσος του Addison που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να οδηγήσει σε οξεία επινεφριδιακή κρίση.

Εάν η πάθηση έχει μείνει χωρίς θεραπεία για μεγάλο χρονικό διάστημα και είχε εξελιχθεί σε μία απειλητική για τη ζωή κατάσταση που ονομάζεται οξεία επινεφριδιακή κρίση, ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει πρωτίστως φάρμακα για αυτή.

Η οξεία επινεφριδιακή κρίση προκαλεί χαμηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά επίπεδα καλίου και χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Φάρμακα

Μπορεί να χρειαστεί να λάβετε συνδυασμό γλυκοκορτικοειδών (φάρμακα που σταματούν τη φλεγμονή) και να βελτιώσετε την υγεία σας. Αυτά τα φάρμακα θα πρέπει να τα λαμβάνετε για το υπόλοιπο της ζωής σας ανελλιπώς.

Μπορεί επίσης να σας συνταγογραφηθούν ορμόνες για να αντικαταστήσουν τις ορμόνες που δεν παράγουν τα επινεφρίδια.

Φροντίδα στο σπίτι

Θα πρέπει να έχετε πάντα μαζί σας ένα κουτί έκτακτης ανάγκης που θα περιέχει όλα τα φάρμακα που χρειάζεστε. Ζητήστε από το γιατρό σας να σας συνταγογραφήσει ένα ενέσιμο κορτικοστεροειδές σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Επίσης, καλό θα ήταν να φοράτε ένα βραχιόλι προειδοποίησης, ώστε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης οι γύρω σας να γνωρίζουν την κατάστασή σας.

Εναλλακτικές θεραπείες

Είναι πολύ σημαντικό να διατηρείτε χαμηλά τα επίπεδα του άγχους αν έχετε νόσο του Addison. Ένα πολύ σημαντικό γεγονός, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή ένα ατύχημα, μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα στρες και να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεστε στα φάρμακα. Συζητήστε με το γιατρό σας εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης του άγχους, όπως η γιόγκα και ο διαλογισμός.

Έκβαση

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση για τη νόσο του Addison;

Η νόσος του Addison απαιτεί δια βίου θεραπεία. Τρόποι αντιμετώπισης, όπως φάρμακα αντικατάστασης ορμονών, μπορούν να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να ακολουθήσετε πιστά το θεραπευτικό πλάνο του γιατρού σας, ώστε να ζήσετε μία παραγωγική ζωή.

Θυμηθείτε, πάντα να λαμβάνετε τα φάρμακά σας σύμφωνα με τις οδηγίες. Η λήψη μεγαλύτερης ή μικρότερης δόσης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία σας.

Το θεραπευτικό πλάνο μπορεί να χρειαστεί να επαναξιολογηθεί και να αλλάξει ανάλογα με την κατάστασή σας. Για αυτό, θα πρέπει να επισκέπτεστε τακτικά το γιατρό σας.

+ 8 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Abdel-Motleb, M. (2012). The neuropsychiatric aspect of Addison’s disease: A case report. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3508960/

2. Addison’s disease. (2019). my.clevelandclinic.org/health/diseases/15095-addisons-disease

3. Adrenal insufficiency (Addison’s disease). (n.d.). pituitary.org/knowledge-base/disorders/adrenal-insuffieciency-addison-s-disease

4. Anglin RE, et al. (2006). The neuropsychiatric profile of Addison’s disease: Revisiting a forgotten phenomenon. DOI: 10.1176/jnp.2006.18.4.450

5. Margulies, P. (n.d.). Secondary adrenal insufficiency. nadf.us/adrenal-diseases/secondary-adrenal-insufficiency/

6. Mayo Clinic Staff. (2018). Addison’s disease. mayoclinic.org/diseases-conditions/addisons-disease/symptoms-causes/syc-20350293

7. Nicolaides NC, et al. (2017). Adrenal insufficiency. ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279083/

8. Perry BI. (2015). A psychiatric presentation of adrenal insufficiency: A case report. DOI: 10.4088/PCC.15l01819