Η νηστεία είναι μια αρχαία πρακτική που ακολουθείται σε πολλές θρησκείες, όπως ο Χριστιανισμός και το Ισλάμ. Με τον όρο «νηστεία» περιγράφεται η αποχή από τη τροφή και τα ποτά για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα, το οποίο ποικίλει ανάλογα με το είδος της νηστείας.

Στις μέρες μας, ορισμένα είδη νηστείας, όπως η διαλείπουσα νηστεία (intermittent fasting), έχουν γίνει αρκετά δημοφιλή και σύμφωνα με μελέτες μπορεί να παρουσιάζουν πολλά οφέλη για την υγεία. Ωστόσο, αυτό προϋποθέτει πως η νηστεία γίνεται με σωστό τρόπο.

Ποια είναι τα πιο κοινά είδη νηστείας;

• Διαλείπουσα νηστεία (IF)

Χαρακτηρίζεται από περιόδους, όπου η πρόσληψη τροφής περιορίζεται πλήρως ή μερικώς για μερικές ώρες ή ημέρες, ενώ το υπόλοιπο χρονικό διάστημα ακολουθείται κανονική διατροφή.

• Χρονικά περιορισμένη νηστεία (TRF)

Είναι μια υποκατηγορία της διαλείπουσας νηστείας, κατά την οποία η κατανάλωση τροφής περιορίζεται σε περιόδους 6-10 ωρών την ημέρα.

• Εναλλακτική ημερήσια νηστεία (ADF)

Περιλαμβάνει ημέρες, κατά τις οποίες δεν καταναλώνεται καθόλου τροφή, σε εναλλαγή με μέρες, όπου καταναλώνεται απεριόριστη ποσότητα τροφής.

Ποια είναι τα οφέλη της νηστείας;

1. Σταθεροποιεί τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει πως η νηστεία μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα, ειδικά σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη. Συγκεκριμένα, η βραχυπρόθεσμη διαλείπουσα νηστεία έχει φανεί αποτελεσματική στη μείωση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα και της αντίστασης στην ινσουλίνη.

2. Καταπολεμά τη φλεγμονή

Σύμφωνα με μερικές μελέτες, η νηστεία μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της χρόνιας φλεγμονής και ενδεχομένως στην αντιμετώπιση φλεγμονωδών καταστάσεων, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας.

3. Βελτιώνει την υγεία της καρδιάς

Η αλλαγή των κακών διατροφικών συνηθειών θεωρείται ένας αποτελεσματικός τρόπος μείωσης του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Η νηστεία μπορεί να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη όσον αφορά την υγεία της καρδιάς, καθώς σύμφωνα με μελέτες, συμβάλει στη μείωση των επιπέδων της ολικής και LDL («κακής») χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και της αρτηριακής πίεσης. Μια μελέτη έχει συσχετίσει επίσης τη νηστεία με το χαμηλότερο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου.

4. Ενισχύει τη λειτουργία του εγκεφάλου

Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει πως η νηστεία θα μπορούσε να βελτιώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου, να αυξήσει τη σύνθεση νέων νευρικών κυττάρων, που βοηθά στην ενίσχυση της γνωστικής λειτουργίας και να προσφέρει προστασία ενάντια σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες, όπως η νόσος του Alzheimer και του Parkinson. Ωστόσο, τα ευεργετικά αυτά αποτελέσματα δεν έχουν επιβεβαιωθεί από μελέτες σε ανθρώπους.

5. Βοηθά στην απώλεια βάρους

Πολλοί άνθρωποι επιλέγουν τη νηστεία ως έναν εύκολο τρόπο για να χάσουν κιλά, αφού θεωρητικά η μείωση της συνολικής πρόσληψης θερμίδων θα μπορούσε πράγματι να οδηγήσει σε απώλεια βάρους με την πάροδο του χρόνου. Ορισμένες μελέτες έχουν διαπιστώσει πως η νηστεία μπορεί επίσης να αυξήσει το μεταβολικό ρυθμό μέσω της αύξησης των επιπέδων του νευροδιαβιβαστή νορεπινεφρίνη, που βοηθά στην ενίσχυση της απώλειας βάρους. Επιπλέον, η νηστεία έχει αποδειχθεί πιο αποτελεσματική από τον περιορισμό των θερμίδων στη μείωση του λίπους και ταυτόχρονη διατήρηση του μυϊκού ιστού, κατά την απώλεια βάρους.

6. Καθυστερεί τη γήρανση

Αρκετές μελέτες σε ζώα έχουν δείξει πως η νηστεία θα μπορούσε να καθυστερήσει το ρυθμό γήρανσης και να συμβάλει στη μακροζωία. Παρόλα αυτά κάτι τέτοιο δεν έχει αποδειχθεί για τους ανθρώπους.

7. Μπορεί να βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου

Μελέτες in vitro και σε ζώα δείχνουν πως η νηστεία μπορεί να συμβάλει στην καθυστέρηση της ανάπτυξης του καρκινικού όγκου και αύξηση της αποτελεσματικότητας των φαρμάκων της χημειοθεραπείας. Ωστόσο, απαιτείται παραπάνω έρευνα για να διερευνηθεί αν κάτι τέτοιο ισχύει και στην περίπτωση του καρκίνου στους ανθρώπους.