Αγγειοοίδημα: Τι το προκαλεί; Μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο;

Αγγειοοίδημα ονομάζεται το πρήξιμο που παρατηρείται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος, το οποίο εμφανίζεται εξαιτίας της διαρροής υγρού από τα αιμοφόρα αγγεία στον περιβάλλοντα υποδόριο ιστό και τους βλεννογόνους, τις μεμβράνες δηλαδή που καλύπτουν, για παράδειγμα, το εσωτερικό της μύτης και το εσωτερικό των γεννητικών οργάνων.

Οι τύποι του αγγειοοιδήματος είναι πολλοί, με τον καθένα από αυτούς να προκαλείται από διαφορετικά αίτια. Η πιο κοινή αιτία του αγγειοοιδήματος είναι η αλλεργική αντίδραση σε μια αβλαβή συνήθως ουσία του περιβάλλοντος, αλλά υπάρχουν και άλλες αιτίες όπως η χρήση ορισμένων φαρμάκων, η ύπαρξη ορισμένων ασθενειών ή αυτοάνοσων νοσημάτων ή η ύπαρξη κάποιας λοίμωξης.

Διαβάστε επίσης: Κυψέλες και αγγειοοίδημα: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Ποιες είναι οι πιο κοινές αιτίες του αγγειοοιδήματος;

Το αγγειοοίδημα μπορεί να είναι αποτέλεσμα έκθεσης σε περιβαλλοντικές ουσίες, όπως κάποια κοινά αλλεργιογόνα ή ουσίες που υπάρχουν σε ορισμένα φάρμακα. Την ίδια ώρα, μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα κάποιας ασθένειας ή παρενέργεια μιας ιατρικής διαδικασίας.

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι αγγειοοιδήματος, με τον ένα να είναι αποτέλεσμα απελευθέρωσης ισταμίνης από το ανοσοποιητικό σύστημα και τον άλλον να είναι αποτέλεσμα απελευθέρωσης ενός τύπου πεπτιδίων με την επωνυμία βραδυκινίνες. Οι βραδυκινίνες είναι σημαντικές για την εκτέλεση πολλών σημαντικών λειτουργιών του ανθρώπινου σώματος.

Διαβάστε επίσης: Αγγειοοίδημα: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Α. Ισταμινεργικό αγγειοοίδημα

Τις πλείστες φορές, το αγγειοοίδημα είναι αποτέλεσμα απελευθέρωσης ισταμινών από το ανοσοποιητικό σύστημα στην κυκλοφορία του αίματος, όταν αυτό αναγνωρίζει μια αβλαβή συνήθως ουσία ως επικίνδυνη για τον οργανισμό. Η ισταμίνη, όταν απελευθερώνεται στην κυκλοφορία του αίματος, ωθεί τα μικρά αιμοφόρα αγγεία να διαρρέουν υγρό στον κοντινό τους υποδόριο ιστό, γεγονός που προκαλεί πρήξιμο. Τα περισσότερα ισταμινεργικά αγγειοοιδήματα προκαλούν ταυτόχρονα και φαγούρα.

Βασική αιτία των ισταμινερικών αγγειοοιδημάτων είναι κοινά αλλεργιογόνα, όπως:

Τρίχωμα ζώων
Γύρη
Τσιμπήματα εντόμων
Σκόνη
Τρόφιμα, όπως τα ψάρια, τα οστρακοειδή, οι ξηροί καρποί, το σιτάρι, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά
Ορισμένα φάρμακα (συγκεκριμένες ουσίες σε φάρμακα)

Σημειώνεται ότι το ισταμινεργικό αγγειοοίδημα μπορεί να είναι αποτέλεσμα λιγότερο προφανών αιτιών, όπως η υπερβολική έκθεση στο ηλιακό φως και η έκθεση στο πολύ ζεστό περιβάλλον ή στο πολύ έντονο κρύο.

Διαβάστε επίσης: Τροφικές αλλεργίες: Γιατί τις αναπτύσσουμε ως ενήλικες;

Β. Μη ισταμινεργικό αγγειοοίδημα

Το μη ισταμινεργικό αγγειοοίδημα δεν έχει ως βασική του αιτία την απελευθέρωση ισταμίνης, αλλά την απελευθέρωση ενός πεπτιδίου που ονομάζεται, όπως είπαμε πιο πάνω, βραδυκινίνη. Οι βραδυκινίνες παίζουν πολλούς σημαντικούς ρόλους στο ανθρώπινο σώμα, ανάμεσά τους η διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, που είναι σημαντική για πολλές ζωτικές λειτουργίες, όπως η διατήρηση των επιπέδων της αρτηριακής πίεσης στο φυσιολογικό εύρος. Όταν όμως τα εν λόγω πεπτίδια απελευθερώνονται χωρίς χρησιμότητα στον οργανισμό, προκαλείται διαρροή υγρού από τα αιμοφόρα αγγεία στον κοντινό ιστό, γεγονός που προκαλεί οίδημα.

Το μη ισταμινεργικό αγγειοοίδημα επηρεάζει κυρίως τα χείλη, το πρόσωπο, τα γεννητικά όργανα, τον λάρυγγα και τη γαστρεντερική οδό, που καλύπτονται από βλεννώδεις μεμβράνες.

Οι πιο κοινές αιτίες του μη ισταμινεργικού αγγειοοιδήματος είναι οι ακόλουθες:

1. Φάρμακα

Μια βασική αιτία του μη ισταμινεργικού αγγειοοιδήματος είναι οι αναστολείς ΜΕΑ, τα φάρμακα δηλαδή που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης και για τη θεραπεία της καρδιακής προσβολής, της καρδιακής ανεπάρκειας και της νεφροπάθειας.

2. Μη ξεκάθαρη αιτία

Σε κάποιες περιπτώσεις, η αιτία του μη ισταμινεργικού αγγειοοιδήματος δεν είναι ξεκάθαρη. Αυτός ο τύπος αγγειοοιδήματος ονομάζεται ιδιοπαθής μη ισταμινεργικό αγγειοοίδημα.

3. Γενεσιολογία – Μεταλλάξεις γονιδίων

Ορισμένοι άνθρωποι εμφανίζουν αγγειοοίδημα που προκαλείται από την απελευθέρωση βραδυκινίνης, εξαιτίας της γενεσιολογίας τους. Συγκεκριμένα, έχουν μια γονιδιακή μετάλλαξη που τους καθιστά επιρρεπείς σε ερεθισμούς και οιδήματα. Αυτός ο τύπος μη ισταμινεργικού αγγειοοιδήματος, ονομάζεται κληρονομικός και αποτελεί αυτοσωματική επικρατούσα διαταραχή.

Υπάρχουν τρεις τύποι κληρονομικού μη ισταμινεργικού αγγειοοιδήματος, εκ των οποίων οι δύο τύποι προκαλούνται από μεταλλάξεις του γονιδίου SERPING1, ενώ ο τρίτος τύπος πιστεύεται ότι προκαλείται από μεταλλάξεις στο γονίδιο F12.

Διαβάστε επίσης: Κληρονομικό αγγειοοίδημα: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ασθενείς;

4. Δονήσεις σώματος

Το δονητικό μη ισταμινεργικό αγγειοοίδημα έχει ως αιτία του τις επαναλαμβανόμενες δονήσεις, που συμβαίνουν στο σώμα κατά την οδήγηση της μοτοσικλέτας, κατά τη διάρκεια του τρεξίματος, από το έντονο μασάζ και από άλλες δραστηριότητες που δονούν το σώμα. Το δονητικό αγγειοοίδημα είναι παρόμοιο με μια σπάνια πάθηση που ονομάζεται χρόνια επαγόμενη κνίδωση, η οποία προκαλείται από την έκθεση στο έντονο κρύο, την έντονη ζέστη, την πίεση και τις δονήσεις.

Διαβάστε επίσης: Κνίδωση Vs έκζεμα: Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στις δύο καταστάσεις;

Ποια συμπτώματα προκαλεί το αγγειοοίδημα;

Τα βασικότερα συμπτώματα του αγγειοοιδήματος είναι τα ακόλουθα:

Πρήξιμο στο πρόσωπο, ειδικά στην περιοχή των ματιών και την περιοχή του στόματος (χείλη και γλώσσα).
Πεπτικά προβλήματα όταν το αγγειοοίδημα επηρεάζει τα έντερα, προκαλώντας συμπτώματα όπως ο κοιλιακός πόνος, η ναυτία, ο έμετος και η διάρροια.
Πρήξιμο στα χέρια και τα πόδια
Πρήξιμο στα γεννητικά όργανα
Ζάλη εξαιτίας των αλλαγών που συμβαίνουν στην αρτηριακή πίεση
Λιποθυμία εξαιτίας των αλλαγών που συμβαίνουν στην αρτηριακή πίεση
Πρήξιμο στους αεραγωγούς, μια κατάσταση που δυσκολεύει την αναπνοή και χρήζει άμεσης ιατρικής παρέμβασης

Διαβάστε επίσης: Ποιες οι διαφορές μεταξύ λιποοιδήματος και λεμφοιδήματος;

Μπορεί το αγγειοοίδημα να προληφθεί;

Το ισταμινεργικό αγγειοοίδημα, που προκαλείται, όπως είπαμε αρκετές φορές πιο πάνω, από αλλεργίες, μπορεί να προληφθεί με την αποφυγή τροφίμων, φαρμάκων και άλλων ουσιών που προκαλούν στο σώμα αλλεργικές αντιδράσεις.

Το μη ισταμινεργικό αγγειοοίδημα που προκαλείται από συγκεκριμένα φάρμακα, μπορεί να προληφθεί με αλλαγή της φαρμακευτικής αγωγής.

Το κληρονομικό μη ισταμινεργικό αγγειοοίδημα δεν μπορεί να προληφθεί, ενώ το δονητικό ισταμινεργικό αγγειοοίδημα μπορεί να προληφθεί με την αποφυγή των δραστηριοτήτων που το προκαλούν.

Διαβάστε επίσης: Τσιμπήματα εντόμων: Πώς θα καταλάβετε ότι σας τσίμπησε έντομο και τι πρέπει να κάνετε;

Το αγγειοοίδημα μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο;

Το ισταμινεργικό αγγειοοίδημα, μπορεί να οδηγήσει σε μια επικίνδυνη και θανατηφόρα κατάσταση που ονομάζεται αναφυλαξία, η οποία προκαλεί σοβαρό πρήξιμο στους αεραγωγούς και στους πνεύμονες. Το αγγειοοίδημα που επηρεάζει τους αεραγωγούς θεωρείται πάντα επείγουσα ιατρική κατάσταση και χρήζει άμεσης θεραπείας με ενέσιμη επινεφρίνη ή/ και τραχειοστομία, μια διαδικασία κατά την οποία ο γιατρός ανοίγει με συγκεκριμένες μεθόδους την τραχεία, ώστε ο ασθενής να μπορέσει να αναπνεύσει.

Διαβάστε επίσης: Αναφυλαξία: Γιατί κάθε αναφυλακτική αντίδραση είναι επείγον περιστατικό;

Πόσο διαρκεί το αγγειοοίδημα;

Τα περισσότερα αγγειοοιδήματα δεν διαρκούν πολύ και τείνουν να υποχωρούν μόνα τους. Σε σοβαρές περιπτώσεις αναφυλαξίας, χορηγείται θεραπεία και ακολουθείται μια συγκεκριμένη διαδικασία ανοίγματος των αεραγωγών.

Διαβάστε επίσης: Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις αλλεργικές αντιδράσεις

Πότε πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας σε περίπτωση αγγειοοιδήματος;

Σε περίπτωση αγγειοοιδήματος, θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με τον γιατρό σας αν:

Διαπιστώνετε ότι το αγγειοοίδημά σας δεν ανταποκρίνεται στη θεραπευτική αγωγή που λαμβάνετε
Το αγγειοοίδημά σας είναι σοβαρό (προκαλεί αναπνευστικές δυσκολίες ή είναι μεγάλο σε έκταση)
Δεν είχατε ποτέ ξανά αγγειοοίδημα στο παρελθόν