Φυσικές θεραπείες για το κρυολόγημα και τη γρίπη: Τι λειτουργεί και τι όχι

Παρόλο που δεν υπάρχει η απόλυτη φυσική θεραπεία για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, μερικές διορθωτικές θεραπείες είναι ιδιαίτερα ανακουφιστικές.

Πρακτικά, όλοι περνάμε από γρίπη και κρυολόγημα κάποια στιγμή μέσα στο χρόνο. Ο μέσος ενήλικας νοσεί από το κοινό κρυολόγημα (με συμπτώματα όπως πονόλαιμος, βήχας και ήπιους πυρετούς) 2-4 φορές το χρόνο, ενώ το 15 – 20% του γενικού πληθυσμού θα αρρωστήσει με γρίπη. Δεδομένου ότι αυτές οι ασθένειες προκαλούνται από ιούς, δεν μπορούν να αποτραπούν εντελώς, καθώς οι ιοί μεταλλάσσονται και δεν καλύπτονται πλήρως από τα εμβόλια. Υπάρχουν όμως φυσικοί τρόποι που ανακουφίζουν τα συμπτώματα.

Ποιες φυσικές θεραπείες ανακουφίζουν τα συμπτώματα;

Σύμφωνα με τους γιατρούς, υπάρχουν πολλές φυσικές θεραπείες που ανακουφίζουν τα συμπτώματα γρίπης και κρυολογήματος.

1. Βότανο Εchinacea

Το Echinacea είναι ένα βότανο που προσφέρεται για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την θεραπεία διαφόρων ασθενειών, ωστόσο υπάρχουν λίγες μελέτες που να αποδεικνύουν την ευεργετική του επίδραση. Σε κάθε περίπτωση, το εν λόγω βότανο είναι ένα φυσικό συμπλήρωμα που θεωρείται ότι μειώνει την διάρκεια των αναπνευστικών λοιμώξεων και ανακουφίζει τα συμπτώματα που προκαλούν.

Το Βότανο Εchinacea όντως λειτουργεί ευεργετικά;

Το Echinacea είναι ένα παραδοσιακό φάρμακο που χρησιμοποιείται από μερικές Αμερικανικές φυλές για ποικίλες ασθένειες, όπως η οστρακιά και η σύφιλη. Μάλιστα, το βότανο χρησιμοποιείται για πάνω από 400 χρόνια, σύμφωνα με αρχαιολογικά στοιχεία. Τον 19ο αιώνα, ο Meyer, ένας αμφίβολος πωλητής με την επωνυμία H.C.F, ισχυρίστηκε ότι το εν λόγω βότανο μπορούσε να θεραπεύσει σχεδόν τα πάντα, ακόμη και τον καρκίνο.  Στις αρχές του 20^ου αιώνα η δημοτικότητα του μειώθηκε στις ΗΠΑ, αλλά αυξήθηκε στην Γερμανία, όπου πραγματοποιούνται οι περισσότερες κλινικές δοκιμές ακόμα και σήμερα.

Συνολικά, τα αποτελέσματα των δοκιμών για το βότανο Echinacea, που επιδιώκουν να επαληθεύσουν τη χρήση του ως φάρμακο για τη γρίπη είναι αποθαρρυντικά. Οι δόκιμες έχουν αδύναμη ανάλυση, με τις καλύτερα ελεγχόμενες και πιο ισχυρές μελέτες, να έχουν αρνητικά αποτελέσματα. Μάλιστα, σύμφωνα με τους ειδικούς, το συγκεκριμένο συμπλήρωμα τείνει να αλληλοεπιδρά με τις τρέχουσες φαρμακευτικές αγωγές, πράγμα που σημαίνει ότι η χρήση του θα πρέπει να συζητείται με ένα γιατρό. Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, από την πλευρά του, προειδοποιεί ότι σε μια μεγάλη δοκιμή, το Echinacea έμοιαζε να αυξάνει τον κίνδυνο αλλεργικών εξανθημάτων στα παιδιά.

2. Ψευδάργυρος

Ο ψευδάργυρος πιστεύεται ότι είναι ένα αποτελεσματικό φάρμακο για το κρυολόγημα και τη γρίπη, αλλά η χρήση του προκαλεί σοβαρές παρενέργειες τις οποίες θα δούμε πιο κάτω. Ωστόσο, μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Μεγάλη Βρετανία, διαπίστωσε ότι τα συμπληρώματα ψευδαργύρου σε υψηλές δόσεις, μπορούν να μειώσουν την διάρκεια του κρυολογήματος κατά σχεδόν τρείς μέρες, ενώ άλλες έρευνες δεν μπόρεσαν να βγάλουν τα ίδια αποτελέσματα. Τέλος, ο ψευδάργυρος φαίνεται ότι έχει αντιιικά αποτελέσματα, τουλάχιστον σε εργαστηριακές συνθήκες.

Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες του ψευδαργύρου;

Ο ψευδάργυρος έρχεται σε δύο βασικές μορφές. Λαμβάνεται είτε από το στόμα ως παστίλια, σιρόπι ή δισκίο, είτε ως ενδοκρινικό σπρέι. Η ενδορινική του μορφή συχνά αποθαρρύνεται εξαιτίας μιας τρομακτικής παρενέργειας – μπορεί να προκαλέσει μόνιμη απώλεια όσφρησης. Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων απαγόρευσε τη χρήση πολλών ρινικών προϊόντων ψευδαργύρου, αφού 130 καταναλωτές ανέφεραν απώλεια όσφρησης μετά τη χρήση.

Όταν λαμβάνεται από το στόμα, ο ψευδάργυρος μπορεί να προκαλέσει άλλες παρενέργειες, όπως: ανεπάρκεια χαλκού, μείωση HDL (καλής) χοληστερίνης, αύξηση κίνδυνου για καρκίνο του προστάτη, αποτροπή σωστής λειτουργίας άλλων φαρμάκων και πρόκληση νεφρικής ανεπάρκειας.

3. Βιταμίνες

Οι βιταμίνες βοηθούν στο κρυολόγημα και στη γρίπη;

Οι ειδικοί τονίζουν πως αυτό εξαρτάται από τον τρόπο χρήσης των βιταμινών. Δύο βιταμίνες έχουν έρθει στο προσκήνιο σχετικά με την ανακούφιση της γρίπης και του κρυολογήματος. Τόσο η βιταμίνη C, όσο και η βιταμίνη D, έχουν μελετηθεί ως δυνητικά προληπτικές θεραπείες για αυτές τις ασθένειες. Και οι δύο φαίνεται να έχουν κάποια αποτελεσματικότητα όταν χρησιμοποιούνται με συγκεκριμένους τρόπους. Σύμφωνα με τους ειδικούς, βελτιώνουν την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμά τις ασθένειες, πράγμα το οποίο εξακολουθεί να μελετάται, ωστόσο πιο κάτω θα αναφέρουμε αυτά τα οποία είναι γνωστά μέχρι σήμερα.

Α)  Βιταμίνη C

Από πού μπορώ να πάρω Βιταμίνη C;

Η βιταμίνη C είναι μια απαραίτητη θρεπτική ουσία, που υπάρχει σε πολλά τρόφιμα, όπως πορτοκάλια, χυμούς πορτοκαλιού, κόκκινες πιπεριές, καραμέλα και μπρόκολο.

Πώς βοηθά η Βιταμίνη C;

Η έρευνα για τη χρήση της Βιταμίνης C ως φάρμακο για τις αναπνευστικές λοιμώξεις χωρίζεται σε δύο σκέλη. Το πρώτο σκέλος επιχειρεί να καταλάβει εάν οι υψηλές δόσεις που λαμβάνονται σε τακτική βάση, μπορούν να αποτρέψουν το κρυολόγημα. Το δεύτερο σκέλος προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα, εάν οι υψηλές δόσεις που λαμβάνονται κατά την διάρκεια της αναπνευστικής μόλυνσης, μπορούν να μειώσουν τη διάρκεια της νόσου.

Στο πρώτο ερώτημα, η έρευνα είχε αρνητικά αποτελέσματα. Φαίνεται ότι δεν υπάρχουν ισχυρές επιστημονικές ενδείξεις που να αποδεικνύουν ότι η βιταμίνη C μπορεί να αποτρέψει το κρυολόγημα. Στο δεύτερο ερώτημα, η απάντηση δεν είναι σαφής, αλλά τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα δείχνουν ότι η βιταμίνη C μπορεί να έχει κάποιο όφελος.

Χρειάζονται όλοι την ίδια ποσότητα βιταμίνης C;

Οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί και ως εκ τούτου το σώμα τους αντιδρά διαφορετικά. Για μερικούς τα 1.000 mg φαίνεται να είναι αρκετά, ενώ άλλοι χρειάζονται 2.000 mg. Τονίζεται ότι η βιταμίνη C που λαμβάνεται σε τόσο υψηλές δόσεις, μπορεί να προκαλέσει διάρροια και ναυτία σε μερικούς ανθρώπους.

Β) Βιταμίνη D

Τα συμπληρώματα βιταμίνης D εξετάζονται για το κατά πόσο μπορούν να αποτρέψουν το κρυολόγημα και τη γρίπη. Ωστόσο, τρεις μεγάλες δοκιμές έχουν καταλήξει σε αντιφατικά συμπεράσματα.

Η βιταμίνη D βοηθά στο κρυολόγημα και τη γρίπη;

Στην πρώτη δοκιμή, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Otago στη Νέα Ζηλανδία ακολούθησαν 322 υγιείς ανθρώπους για ενάμισι χρόνο, διαπιστώνοντας ότι εκείνοι που έλαβαν συμπληρώματα βιταμίνης D και εκείνοι δεν έλαβαν συμπληρώματα, αρρωστήσαν με τη ίδια συχνότητα.

Η δεύτερη δοκιμή, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 2.000 ενήλικες ηλικίας 45-75 ετών, δεν βρήκε σημαντικά θετικά αποτελέσματα από τη λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D.

Τέλος, η τρίτη δοκιμή που διεξήχθη από επιστήμονες του Πανεπιστημίου McMaster, κατέληξε σε πιο ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Στην μελέτη αυτή συμμετείχαν 600 μαθητές, από τους οποίους ορισμένοι έλαβαν βιταμίνη D, ενώ άλλοι όχι. Οι μαθητές που έλαβαν συμπληρώματα, ήταν λιγότερο πιθανό να αρρωστήσουν με κάποια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος.

Ποιες τροφές περιέχουν βιταμίνη D;

Υπάρχουν τροφές που είναι εμπλουτισμένες με βιταμίνη D, όπως το γάλα και μερικοί χυμοί, γεγονός που καθιστά ευκολότερη την εισαγωγή της στην διατροφή. Οι φυσικές πηγές βιταμίνης D είναι τα λιπαρά ψάρια όπως το σκουμπρί, ο τόνος, ο ξιφίας και ο σολομός, τα οποία έχουν ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα βιταμίνης D. Δυστυχώς όμως, αυτά τα ψάρια περιέχουν και υψηλά επίπεδα υδραργύρου.

4. Σούπα κοτόπουλου

Η σούπα κοτόπουλου είναι ένας πανάρχαιος τρόπος ανακούφισης των συμπτωμάτων μιας αναπνευστικής λοίμωξης.

Για πολλούς, η σούπα κοτόπουλου είναι απλά ένας ανακουφιστικός τρόπος για το κρυολόγημα και τη γρίπη, ωστόσο η έρευνα δείχνει ότι παρέχει πολλά επιπλέον οφέλη στην υγεία. Ειδικότερα,  (α) ο ατμός που εξέρχεται από τη σούπα ανοίγει τα ρινικά περάσματα και μειώνει την συμφόρηση, (β) η κατανάλωση του θρεπτικού ζωμού κοτόπουλου διατηρεί την ενέργεια του σώματος και αποτρέπει την αφυδάτωση και (γ) η σούπα έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, οι οποίες ωστόσο δεν έχουν αποδειχθεί ακόμη σε ανθρώπους, παραμόνο σε πειραματόζωα σε εργαστηριακό περιβάλλον.

5. Ζεστό τσάι

Το τσάι μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα του κρυολογήματος. Τα οφέλη του είναι αρκετά παρόμοια με αυτά της σούπας κοτόπουλου. Και στις δύο περιπτώσεις ο ατμός μειώνει την συμφόρηση στα ρινικά περάσματα. Η κατάποση του θερμού υγρού καταπραΰνει τον πονόλαιμο, ανακουφίζει το βήχα και αποτρέπει την αφυδάτωση. Μάλιστα, θεωρείται ότι τα αντιοξειδωτικά που περιέχουν τα μαύρα και πράσινα τσάγια βοηθούν στην καταπολέμηση της νόσου.

6. Hot Toddy

Ψάχνετε για ένα αποτελεσματικό φάρμακο για το βήχα; Αυτό το κλασικό κοκτέιλ, το οποίο χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες για το κρυολόγημα και τη γρίπη, μπορεί να σας βοηθήσει. Το Hot Toddy κατασκευάζεται από ζεστό τσάι, λεμόνι, ένα κουταλάκι του γλυκού μελί και λίγο ουίσκι. Μαζί με τη σούπα κοτόπουλου και το ζεστό τσάι, το Hot Toddy μπορεί να μειώσει τη συμφόρηση και να καταπραΰνει τον πονόλαιμο και τον βήχα. Επιπρόσθετα, προκαλεί υπνηλία, ωστόσο να είστε προσεκτικοί, καθώς το πολύ αλκοόλ διαταράσσει τον ύπνο.

7. Σκόρδο

Είναι το σκόρδο ένα αποτελεσματικό φάρμακο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος και της γρίπης; Η έρευνα, η οποία αναμένεται να απαντήσει πλήρως αυτό το ερώτημα βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, ωστόσο φαίνεται να είναι βοηθητικό για πολλούς ανθρώπους. Σύμφωνα με το NIH, σήμερα δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να δείχνουν με σαφήνεια ότι το σκόρδο βοηθά στην πρόληψη των ιογενών λοιμώξεων ή ότι ανακουφίζει τα συμπτώματα που προκαλούν.  Πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν τα συμπληρώματα σκόρδου γιατί προκαλούν κακή αναπνοή και δυσάρεστες οσμές στο σώμα. Ωστόσο, ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι οι άνθρωποι που παίρνουν αραιωτικά αίματος, καθώς το σκόρδο αλληλοεπιδρά με τα αντιπηκτικά φάρμακα μειώνοντας την αποδοτικότητα τους. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

8. Υγραντήρες δωματίου

Ο ατμός μειώνει την συμφόρηση και ανακουφίζει τα ξηρά και ερεθισμένα ιγμόρεια. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε υγραντήρες δωματίου, ωστόσο, να είστε προσεκτικοί με τα παλιά μοντέλα, τα οποία μπορούν να σας προκαλέσουν εγκαύματα αν είστε πολύ κοντά τους. Τα νεότερα μοντέλα διαθέτουν δροσερό ατμό που είναι ασφαλέστερος.

9. Σταγόνες άλατος

Οι σταγόνες άλατος ανακουφίζουν την συμφόρηση. Διατίθενται σε φαρμακεία αλλά μπορείτε να τις παρασκευάσετε και μόνοι σας. Για να φτιάξετε τις δίκες σας σταγόνες, ανακατέψτε 230 γραμμάρια ζεστό νερό με 1¼ κουταλάκι του γλυκού αλάτι και 1¼ κουταλάκι του γλυκού σόδα. Για να τοποθετήσετε το μείγμα στα ρουθούνια σας, χρησιμοποιήστε μια σύριγγα και κρατήστε το άλλο ρουθούνι κλειστό. Επαναλάβετε 2-3 φορές πριν προχωρήσετε στο άλλο ρουθούνι.

10. Neti Pots

Το δοχείο Neti είναι ένα μικρό κεραμικό δοχείο, το οποίο τοποθετείται στα ρουθούνια και ξεπλένει τα ιγμόρεια με αλατόνερο. Κατασκευάστε το δικό σας αλατόνερο όπως περιγράφεται στην πιο πάνω ενότητα και χρησιμοποιείστε το Neti Pot για να το χύσετε στα ρουθούνια σας. Θα διαπιστώσετε ότι η βλέννα σας γίνεται πιο λεπτή και εκκρίνεται πιο εύκολα. Φυσήξτε με δύναμη τη μύτη σας για να απομακρύνετε τη βλέννα που έχει συσσωρευθεί στους αεραγωγούς σας.

11. Αλοιφή μέντας

Το έλαιο μέντας – είτε βιολογικό, είτε συμβατικό- ανακουφίζει την ρινική συμφόρηση. Επιπρόσθετα, όταν χρησιμοποιείται ως αλοιφή ανακουφίζει τα συμπτώματα της γρίπης και του κρυολογήματος. Επίσης, μειώνει τον πονόλαιμο και τον βήχα, ελαχιστοποιώντας την βλέννα που προκαλεί συμφόρηση και κάνει τον βήχα πιο παραγωγικό. Σημειώνεται ότι τα βρέφη δεν πρέπει να εκτίθενται στη μέντα.

12. Γαργάρες

Οι γαργάρες λειτουργούν ως φάρμακο για τον βήχα και άλλες παθήσεις και βελτιώνουν την υγεία γενικότερα εάν γίνονται καθημερινά.

Ένα από τα πιο δυσάρεστα συμπτώματα του κρυολογήματος είναι ο πονόλαιμος. Ευτυχώς δεν χρειάζεστε τίποτα άλλο παρά αλάτι και νερό για να θεραπεύσετε τον πονόλαιμο. Απλά αναμίξτε 1 φλιτζάνι ζεστό νερό με 1 κουταλάκι αλάτι και κάντε γαργάρες. Αυτός ο συνδυασμός λειτουργεί απλά και γρήγορα και συνιστάται για άτομα 8 ετών και άνω.

Σύμφωνα μάλιστα με μια μελέτη, η πρόληψη του κρυολογήματος και της γρίπης μπορεί να είναι ακόμη πιο απλή. Οι ερευνητές παρακολούθησαν 387 υγιείς Ιάπωνες για 60 ημέρες, οι οποίοι χωρίστηκαν τυχαία σε 3 ομάδες. Η πρώτη ομάδα έκανε γαργάρες με καθαρό νερό, η δεύτερη με νερό και στοματικό αντισηπτικό και η τρίτη δεν έκανε καθόλου γαργάρες. Η επιστημονική ομάδα λοιπόν, διαπίστωσε ότι όσοι έκαναν γάργαρες μόνο με νερό ήταν λιγότερο πιθανόν να αποκτήσουν λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, ωστόσο το γιατί συνέβη αυτό δεν ήταν ξεκάθαρο.

13. Ρινική ταινία

Η βουλωμένη μύτη παρεμποδίζει τον καλό ύπνο. Σε αυτή την περίπτωση, οι ρινικές ταινίες είναι πολύ βοηθητικές. Ουσιαστικά πρόκειται για ταινίες που τοποθετούνται κατά μήκος της γέφυρας της μύτης, οι οποίες ξεβουλώνουν τη μύτη και διευκολύνουν την αναπνοή.

14. Χαμηλός πυρετός

Μπορεί να σας ακούγεται παράξενο, αλλά στην πραγματικότητα ο πυρετός είναι η φυσική θεραπεία του οργανισμού για να αντιμετωπίσει το κρυολόγημα και τη γρίπη. Όταν η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται, τα πράγματα για τα μικρόβια δυσκολεύουν, καθώς ο πυρετός τα εμποδίζει από το να πολλαπλασιαστούν. Αυτό αυτόματα σημαίνει ότι το σώμα μπορεί να καταπολεμήσει την ασθένεια πιο γρήγορα. Ωστόσο, ο πολύ υψηλός πυρετός είναι επικίνδυνος και μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση. Εάν ο πυρετός σας είναι κατά πολύ πιο πάνω από το κανονικό, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας.

15. Ξεκούραση

Εάν νιώθετε έντονη κόπωση,  τότε η ξεκούραση θα σας βοηθήσει να αναρρώσετε πιο εύκολα. Ωστόσο, αποδεδειγμένα, η άσκηση μειώνει την συχνότητα του κρυολογήματος. Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι όσοι ασκούνται τακτικά περνούν από λιγότερο σοβαρά κρυολογήματα και οι εξετάσεις αίματος τους δείχνουν λιγότερη φλεγμονή και χαμηλότερο ιικό φορτίο στο σώμα τους.