Η νόσος COVID-19, μας έχει διδάξει την έννοια της λέξης «πανδημία», που σημαίνει εξάπλωση μιας ασθένειας σε παγκόσμια κλίμακα. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, η νόσος να πάρει ενδημική μορφή εξαιτίας της ταχείας εξάπλωσης της μετάλλαξης όμικρον, κατά την οποία το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού θα αποκτήσει φυσική ανοσία και ως εκ τούτου η ασθένεια, παρόλο που θα είναι πάντα παρούσα σε όλες τις χώρες του κόσμου, δεν θα έχει τραγικές επιπτώσεις στην υγεία του πληθυσμού.

Το τέλος της πανδημίας είναι κοντά; Τι προβλέπουν οι ειδικοί;

Υπάρχουν προβλέψεις ότι η μετάλλαξη όμικρον θα κορυφωθεί στα μέσα Ιανουαρίου και ακολούθως τα κρούσματα θα αρχίσουν να μειώνονται αισθητά, νοουμένου ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού θα έχει αποκτήσει ήδη ανοσία.

Σύμφωνα με τον Δρ. William Schaffner, καθηγητή προληπτικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt στο Τενεσί, για να μετατραπεί μια νόσος από πανδημική σε ενδημική, τότε το επίπεδο της ανοσίας του πληθυσμού θα πρέπει να ανέλθει σε επίπεδα ανοσίας της αγέλης και όσο πιο μεταδοτικός είναι ένας ιός, τόσο πιο εύκολα μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Η μετάλλαξη όμικρον εξαπλώνεται πολύ γρήγορα και είναι ξεκάθαρο ότι εκατομμύρια άνθρωποι θα νοσήσουν αποκτώντας φυσική ανοσία, ενώ πολλοί άλλοι έχουν ήδη ανοσία εξαιτίας του εμβολιασμού τους. Ως εκ τούτου, αφού το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού θα έχει ή έχει ήδη αποκτήσει αντισώματα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, είναι λογικό ότι η νόσος θα αρχίσει να εξασθενεί.

Αν δεν υπάρξει κάποια νέα μετάλλαξη, τότε το πιθανότερο σενάριο είναι ότι η COVID-19 θα αρχίσει να παίρνει ενδημική μορφή. Άλλες ασθένειες εξαφανίστηκαν εντελώς, ωστόσο, τα μέχρι τώρα δεδομένα και η μεταδοτικότητα του SARS-CoV-2 δείχνουν ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο το ενδεχόμενο ενός τέτοιου σεναρίου, οπότε ο παγκόσμιος πληθυσμός πρέπει να μάθει να ζει με την COVID-19 για πάντα.

Τι θα αλλάξει στη ζωή μας εάν τελικά η νόσος COVID-19 πάρει ενδημική μορφή;

Η ζωή σε έναν κόσμο με ενδημική COVID-19 δεν θα είναι πολύ διαφορετική από αυτή που έχουμε συνηθίσει σήμερα όταν υπάρχουν εξάρσεις άλλων ενδημικών ασθενειών, όπως η γρίπη. Και στις δύο περιπτώσεις, υπάρχει ενδεχόμενο να εμφανιστούν νέα στελέχη τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν πιο μεταδοτική και σοβαρή ασθένεια. Οι ενδημικές ασθένειες όμως, μπορούν να προληφθούν με τον ετήσιο εμβολιασμό.

Μια σημαντική διαφορά γρίπης και COVID-19, αφορά τον χρόνο εμφάνισής τους. Συγκεκριμένα, τα κρούσματα της γρίπης τείνουν να είναι εποχικά, ενώ η COVID-19 είναι πολύ πιθανόν να κυκλοφορεί όλο τον χρόνο. Την ίδια ώρα, ορισμένες κοινωνικές αλλαγές που εφαρμόστηκαν για τη μείωση της εξάπλωσης της νόσου ενδέχεται να μας συντροφεύουν ακόμη και όταν η COVID-19 πάρει ενδημική μορφή, για να μειωθεί η πιθανότητα να μετατραπεί ξανά σε επιδημία, όπως:

• Τηλεργασία: Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα πολλές εταιρείες να υιοθετήσουν αυτόν τον τρόπο εργασίας γενικότερα, ενώ άλλες ενδέχεται να δίνουν στους υπαλλήλους τους την δυνατότητα να εργάζονται στο σπίτι όταν νιώθουν άρρωστοι.
• Μέτρα προστασίας: Κοινωνικές αποστάσεις, μειωμένος αριθμός ατόμων σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, διαγνωστικά τεστ για είσοδο σε κλειστούς πολυσύχναστους χώρους και χρήση μάσκας, ειδικά σε νοσοκομεία και γηροκομεία.
• Εμβολιασμοί: Ενισχυτικοί εμβολιασμοί κάθε μερικούς μήνες ή κάθε χρόνο

Σε περιπτώσεις όπου τα κρούσματα θα αυξάνονται και τα νοσοκομεία θα επιβαρύνονται όπως συμβαίνει στις εξάρσεις της γρίπης, τότε θα αρχίσουν ξανά τα τοπικά lockdown σε συνδυασμό με τα μέτρα προστασίας που αναφέραμε πιο πάνω.