Εμβόλιο κορωνοϊού: Αν δεν εμφανίσω παρενέργειες, είμαι προστατευμένος από τον ιό;

Μέσα σε ένα μόλις χρόνο, 21 εμβόλια κατά του νέου κορωνοϊού έχουν εγκριθεί και χορηγούνται ανά τον κόσμο. Εκατομμύρια άτομα ανά τον κόσμο έχουν εμβολιαστεί πλήρως ή μερικώς κατά του ιού SARS-CoV-2. Συγκεκριμένα, το 26% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει λάβει τουλάχιστον μια δόση του εμβολίου, ενώ το 13% είναι πλήρως εμβολιασμένο. Ωστόσο, ακόμα υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Ένα από τα πιο κοινά ερωτήματα που έχουν προκύψει είναι το αν οι παρενέργειες που προκαλούνται μετά το εμβόλιο σχετίζονται με το κατά πόσο ο οργανισμός αποκτά ανοσία έναντι στον κορωνοϊό.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, η παρακολούθηση της ασφάλειας των εμβολίων συνεχίζεται ασταμάτητα σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ οι υγειονομικές αρχές παροτρύνουν όλα τα άτομα που εμβολιάζονται να αναφέρουν τις παρενέργειες που εμφανίζουν σε έναν επαγγελματία υγείας. Η πλειοψηφία των εμβολιασμένων έχει εμφανίσει ήπιες παρενέργειες στο σημείο εμβολιασμού, όπως πρήξιμο, κοκκινίλα και πόνο. Επιπλέον, συχνά παρουσιάζονται παρενέργειες όπως πυρετός, πονοκέφαλος, κόπωση, μυϊκός πόνος, ρίγη και ναυτία. Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζονται ήπιες παρενέργειες, δεν ισχύει για όλους, καθώς πολλοί άνθρωποι εμφανίζουν ελάχιστα ή και καθόλου συμπτώματα μετά τον εμβολιασμό. Σημαίνει αυτό ότι το εμβόλιο δεν τους παρέχει επαρκή προστασία ενάντια στον ιό SARS-CoV-2;

Δεν υπάρχει ξεκάθαρη συσχέτιση μεταξύ των παρενεργειών και της προστασίας που παρέχει το εμβόλιο

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η παρουσία ή απουσία παρενεργειών δεν σχετίζεται με την ανοσία από το εμβόλιο. Δεδομένα από τις κλινικές δοκιμές των mRNA εμβολίων που χορηγούνται σε δύο δόσεις (Pfizer-BioNTech και Moderna) δείχνουν ότι τα εμβόλια αυτά έχουν αποτελεσματικότητα πάνω από 90%. Το 10% των ανθρώπων που ήταν πλήρως εμβολιασμένοι παρουσίασαν πλήρη, μερική ή και καθόλου προστασία. Τα εμβόλια λειτουργούν με τρόπο που “προτρέπουν” τον οργανισμό να αναπτύξει ανοσία ενάντια σε ένα συγκεκριμένο παθογόνο, επομένως άτομα με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα συνήθως δεν είναι σε θέση να αναπτύξουν πλήρη ή ακόμα και μερική ανοσία ενάντια στον ιό SARS-CoV-2. Επίσης, ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές, όπως τα ανοσοκατασταλτικά και τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου, ίσως έχουν αρνητική επίδραση στην αποτελεσματικότητα των εμβολίων COVID-19.

Σε τι χρησιμεύουν τα τεστ αντισωμάτων;

Πολλοί επιστήμονες προτείνουν ότι τα τεστ αντισωμάτων είναι χρήσιμα για να προσδιοριστεί αν ένα εμβόλιο έχει επάγει ανοσολογική απόκριση στον οργανισμό κατά του νέου κορωνοϊού. Ωστόσο, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων δημοσίευσε μια ανακοίνωση κατά την οποία “τα τεστ αντισωμάτων δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για να εκτιμήσουν το επίπεδο ανοσίας ενός ατόμου ή την προστασία του έναντι στην COVID-19 σε καμία χρονική στιγμή, ιδίως όταν το άτομο αυτό έχει λάβει το εμβόλιο κατά της COVID-19”. Επιπλέον, εκφράζει ανησυχίες σχετικά με το ότι τα τεστ αντισωμάτων ενδεχομένως οδηγήσουν σε χαλάρωση των μέτρων κατά του ιού SARS-CoV-2, κάτι που με τη σειρά του θα οδηγήσει σε περαιτέρω διασπορά του ιού.

 Αν και το τεστ αντισωμάτων φαίνεται λογικός και έγκυρος τρόπος για να προσδιοριστεί το αν ένα άτομο έχει αναπτύξει αντισώματα κατά του ιού SARS-CoV-2, ένα θετικό τεστ δεν σημαίνει ότι το άτομο αυτό δεν θα νοσήσει από COVID-19. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν έγκυρα δεδομένα σχετικά με την ανοσία κατά του SARS-CoV-2, όπως υπάρχουν για άλλες νόσους που αντιμετωπίζονται με τη χορήγηση εμβολίων. Επιπλέον, το αν η ανοσολογική απόκριση του οργανισμού διαρκεί σε βάθος χρόνου δεν είναι κάτι που μπορεί να ελεγχθεί με τις υπάρχουσες κλινικές δοκιμές προς το παρόν. Τυπικά, χρειάζονται 2 εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση των mRNA εμβολίων (Pfizer-BioNTech, Moderna) ή μετά την μοναδική δόση του εμβολίου Johnson & Johnson ώστε ο οργανισμός να αναπτύξει ανοσία κατά του κορωνοϊού. Στο μεσοδιάστημα αυτό, υπάρχει πάντα η περίπτωση να νοσήσει κανείς από την COVID-19. Τέλος, το τελευταίο κύμα κρουσμάτων κορωνοϊού φαίνεται να πλήττει κυρίως ανεμβολίαστα άτομα, κάτι που θα μπορούσε να αποφευχθεί με τον εμβολιασμό τους.