Ερευνητές στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, περιέγραψαν έναν μηχανισμό με τον οποίο ένα παράγωγο της νευροτοξίνης του τετάνου, μπορεί να βοηθήσει στην θεραπεία της κατάθλιψης και των νευροεκφυλιστικών ασθενειών, σύμφωνα με τις ενδείξεις των πειραμάτων σε ζωικά μοντέλα.

Τι είναι ο τέτανος;

O τέτανος είναι μια θανατηφόρα μόλυνση που προκαλείται από βακτήρια της οικογένειας Clostridial. Τα βακτήρια αυτά παράγουν νευροτοξίνες, δηλαδή χημικές ενώσεις που έχουν την δυνατότητα να επηρεάζουν το νευρικό σύστημα. Στην περίπτωση του τετάνου, προκαλούν επίπονες μυϊκές συσπάσεις. Μάλιστα, συχνά προκαλείται και κλείδωμα του σαγονιού, που καθιστά δύσκολη την κατάποση και το άνοιγμα του στόματος.

Τι είναι η νευροτοξίνη του τετάνου;

Η νευροτοξίνη του τετάνου είναι μια βακτηριακή πρωτεΐνη, που αφού εισέλθει στο αίμα, έχει τη δυνατότητα να προσδένεται ισχυρά σε υποδοχείς της νευρομυϊκής σύναψης, όπου η νευρική ίνα στέλνει σήμα στην μυϊκή ίνα. Αυτή η πρόσδεση, προκαλεί μια σειρά από άλλες αντιδράσεις, που οδηγούν σε μια παράλυση, με τη μορφή σπασμών.

Η ερευνητική ομάδα είχε ήδη βρει από το 2019, ότι ένα μη τοξικό μέρος της τοξίνης αυτής, μείωσε τα συμπτώματα της κατάθλιψης σε ποντίκια. Τότε είχε φανεί ότι με μία δόση ενδομυϊκής ένεσης, της τοξίνης, τα συμπτώματα εξαφανίστηκαν σε 24 ώρες, και τα αποτελέσματά του διήρκησαν δύο εβδομάδες.  Έτσι, ξεκίνησε η προσπάθεια κατανόησης του μηχανισμού αυτού.

Τι έδειξαν τα αποτελέσματα της έρευνας;

Στην νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 30 Ιουνίου στο Molecules, ο Καθηγητής Jose Aguilera του Τμήματος Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας και του Ινστιτούτου Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, συνεργάστηκε με τον Dr. Thomas Scior του Πανεπιστημίου Benemérita Autónoma de Puebla στο Μεξικό. Φάνηκε ότι η δράση της νευροτοξίνης, ουσιαστικά αφορά την παρεμπόδιση της μεταφοράς της σεροτονίνης στο κεντρικό νευρικό σύστημα μέσω πρόσδεσής της σε υποδοχείς πρωτεϊνών που προάγουν την επιβίωση των νευρώνων.

Ουσιαστικά, ο παραπάνω μηχανισμός, μοιάζει με αυτόν τον αντικαταθλιπτικών. Συνήθως τα αντικαταθλιπτικά, είναι αναστολείς σεροτονίνης. Η σεροτονίνη είναι γνωστός νευροδιαβιβαστής, τόσο για τα θετικά του αποτελέσματα στη διάθεση όσο και για την λειτουργία του ως αγγελιοφόρος μηνυμάτων μεταξύ των νευρικών κυττάρων. Επομένως γιατί στην κατάθλιψη να είναι απαραίτητη η αναστολή της σεροτονίνης; Όταν η σεροτονίνη μεταφέρει ένα μήνυμα, επαναπορροφάται από τα νευρικά κύτταρα. Οι αναστολείς της σεροτονίνης, μπλοκάρουν αυτήν την επαναπορρόφηση, προκειμένου η σεροτονίνη να συνεχίσει να μεταφέρει μηνύματα στα γειτονικά νευρικά κύτταρα. Το πρόβλημα με αυτή τη θεραπεία, έγκειται στις παρενέργειες που μπορεί να έχουν, την ανάγκη για καθημερινή πρόσληψη, καθώς και τον κίνδυνο εθισμού.

Οι ερευνητές προτείνουν ότι αυτά τα αποτελέσματα, θα είναι χρήσιμα και για την θεραπεία νευροεκφυλιστικών ασθενειών. Ένα πλεονέκτημα αυτής της θεραπείας, είναι η δυνατότητα που δίνεται στους γιατρούς να ρυθμίζουν το δοσολογικό σχήμα.

Η τεχνολογία δημιουργίας αυτής της πρωτεΐνης θα γίνεται με ανασυνδυασμένο DNA.  Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι θα είναι ελεγχόμενη η παραγωγή της, και θα μπορεί να διασφαλιστεί η ασφάλεια του προϊόντος και το κόστος του. Η νευροτοξίνη θα μπορούσε να σταματήσει και την ανάπτυξη της παθολογίας νευροεκφυλιστικών ασθενειών.

Ο Aguilera πρόσθεσε, «Αυτή είναι μια σημαντική πρόοδος για την επιστήμη, ειδικά τώρα, που επιπρόσθετα με την υψηλή συχνότητα εμφάνισης της κατάθλιψης, εντοπίζονται επιπλέον νοητικές αλλοιώσεις, σαν αποτέλεσμα του κορωνοϊού και του αρνητικού περιβάλλοντος, γεμάτο στρες, απομόνωση και φόβο.»

Οι ερευνητές πατένταραν την θεραπευτική χρήση της νευροτοξίνης, για την θεραπεία της κατάθλιψης, την νόσο του Parkinson και της πλάγιας μυατροφικής σκλήρυνσης (ALS). Τέλος, αναμένουν την εύρεση επενδυτή, προκειμένου να ξεκινήσουν οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.